శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే ఏకోనచత్వారింశః సర్గః |౧-౩౯|
|
|
|
|
ఉవాచ పరమ ప్రీతో మునిం దీప్తం ఇవ అనలం |౧-౩౯-౧|
శ్రోతుం ఇచ్ఛామి భద్రం తే విస్తరేణ కథాం ఇమాం |
పూర్వజో మే కథం బ్రహ్మన్ యజ్ఞం వై సముపాహరత్ |౧-౩౯-౨|
తస్య తత్ వచనం శ్రుత్వా కౌతూహల సమన్వితః |
విశ్వామిత్రః తు కాకుత్స్థం ఉవాచ ప్రహసన్నివ |౧-౩౯-౩|
శ్రూయతాం విస్తరో రామ సగరస్య మహాత్మనః |
శంకర శ్వశురో నామ హిమవాన్ ఇతి విశ్రుతః |౧-౩౯-౪|
వింధ్య పర్వతం ఆసాద్య నిరీక్షేతే పరస్పరం |
తయోర్ మధ్యే సంభవత్ యజ్ఞః స పురుషోత్తమ|౧-౩౯-౫|
స హి దేశో నరవ్యాఘ్ర ప్రశస్తో యజ్ఞ కర్మణి|
తస్య అశ్వ చర్యాం కాకుత్స్థ దృఢ ధన్వా మహారథః |౧-౩౯-౬|
అంశుమాన్ అకరోత్ తాత సగరస్య మతే స్థితః |
తస్య పర్వణి తం యజ్ఞం యజమానస్య వాసవః |౧-౩౯-౭|
రాక్షసీం తనుం ఆస్థాయ యజ్ఞియ అశ్వం అపాహరత్ |
హ్రియమాణే తు కాకుత్స్థ తస్మిన్ అశ్వే మహాత్మనః |౧-౩౯-౭|
ఉపాధ్యాయ గణాః సర్వే యజమానం అథ అబ్రువన్ |
అయం పర్వణి వేగేన యజ్ఞియ అశ్వో అపనీయతే |౧-౩౯-౮|
హర్తారం జహి కాకుత్స్థ హయః చ ఏవ ఉపనీయతాం |
యజ్ఞః చ్ఛిద్రం భవతి ఏతత్ సర్వేషాం అశివాయ నః |౧-౩౯-౯|
తత్ తథా క్రియతాం రాజన్ యజ్ఞో అచ్ఛిద్రః క్రుతో భవేత్ |
సో ఉపాధ్యాయ వచః శ్రుత్వా తస్మిన్ సదసి పార్థివః |౧-౩౯-౧౦|
షష్టిం పుత్ర సహస్రాణి వాక్యం ఏతత్ ఉవాచ హ |
గతిం పుత్రా న పశ్యామి రక్షసాం పురుషర్షభాః |౧-౩౯-౧౧|
మంత్ర పూతైః మహాభాగైః ఆస్థితో హి మహాక్రతుః |
తత్ గచ్ఛత విచిన్వధ్వం పుత్రకా భద్రం అస్తు వః |౧-౩౯-౧౨|
సముద్ర మాలినీం సర్వాం పృథివీం అనుగచ్ఛత |
ఏక ఏకం యోజనం పుత్రా విస్తారం అభిగచ్ఛత |౧-౩౯-౧౩|
యావత్ తురగ సందర్శః తావత్ ఖనత మేదినీం |
తం ఏవ హయ హర్తారం మార్గమాణా మమ ఆజ్ఞయా |౧-౩౯-౧౪|
దీక్షితః పౌత్ర సహితః స ఉపాధ్యాయ గణః తు అహం |
ఇహ స్థాస్యామి భద్రం వో యావత్ తురగ దర్శనం |౧-౩౯-౧౫|
తే సర్వే హృష్టమనసో రాజ పుత్రా మహాబలాః |
జగ్ముర్ మహీ తలం రామ పితుర్ వచన యంత్రితాః |౧-౩౯-౧౬|
గత్వ తు పృథివీం సర్వం అదృష్టా తం మహబలాః |
యోజనాయాం అవిస్తారం ఏకైకో ధరణీ తలం |
బిభిదుః పురుషవ్యాఘ్ర వజ్ర స్పర్శ సమైః భుజైః |౧-౩౯-౧౭|
శూలైః అశని కల్పైః చ హలైః చ అపి సుదారుణైః |
భిద్యమానా వసుమతీ ననాద రఘునందన |౧-౩౯-౧౮|
నాగానాం వధ్యమానానాం అసురాణాం చ రాఘవ |
రాక్షసానాం చ దుర్ధర్షః సత్త్వానాం నినదో అభవత్ |౧-౩౯-౧౯|
యోజనానాం సహస్రాణి షష్టిం తు రఘునందన |
బిభిదుర్ ధరణీం రామ రసా తలం అనుత్తమం |౧-౩౯-౨౦|
ఏవం పర్వత సంబాధం జంబూ ద్వీపం నృపాత్మజాః |
ఖనంతో నృపశార్దూల సర్వతః పరిచక్రముః |౧-౩౯-౨౧|
తతో దేవాః స గంధర్వాః స అసురాః సహ పన్నగాః |
సంభ్రాంత మనసః సర్వే పితామహం ఉపాగమన్ |౧-౩౯-౨౨|
తే ప్రసాద్య మహాత్మానం విషణ్ణ వదనాః తదా |
ఊచుః పరమ సంత్రస్తాః పితామహం ఇదం వచః |౧-౩౯-౨౩|
భగవన్ పృథివీ సర్వా ఖన్యతే సగర ఆత్మజైః |
బహవః చ మహాత్మానో వధ్యంతే జల చారిణః |౧-౩౯-౨౪|
అయం యజ్ఞ హరో అస్మాకం అనేన అశ్వో అపనీయతే |
ఇతి తే సర్వ భూతాని హింసంతి సగర ఆత్మజః |౧-౩౯-౨౫|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే ఏకోనచత్వారింశః సర్గః |౧-౩౯|
|
|
|
|
ప్రత్యువాచ సుసంత్రస్తాన్ కృతాంత బల మోహితాన్ |౧-౪౦-౧|
యస్య ఇయం వసుధా కృత్స్నా వాసుదేవస్య ధీమతః|
మహిషీ మాధవసయ స ఏషా స ఏవ భగవన్ ప్రభుః|౧-౪౦-౨|
కాపిలం రూపం ఆస్థాయ ధారయత్య అనిశం ధరాం |
తస్య కోపాగ్నినా దగ్ధా భవిష్యంతి నృపాత్మజా |౧-౪౦-౩|
పృథివ్యాః చ అపి నిర్భేదో దృష్ట ఏవ సనాతనః |
సగరస్య చ పుత్రాణాం వినాశో దీర్ఘ దర్శినాం |౧-౪౦-౪|
పితామహ వచః శ్రుత్వా త్రయః త్రింశత్ అరిందమః |
దేవాః పరమ సంహృష్టాః పునర్ జగ్ముర్ యథా ఆగతం |౧-౪౦-౫|
సగరస్య చ పుత్రాణాం ప్రాదుర్ ఆసీత్ మహాస్వనః |
పృథివ్యాం భిద్యమానాయాం నిర్ఘాత సమ నిఃవనః |౧-౪౦-౬|
తతో భిత్త్వా మహీం సర్వాం కృత్వా చ అపి ప్రదక్షిణం |
సహితాః సగరాః సర్వే పితరం వాక్యం అబ్రువన్ |౧-౪౦-౭|
పరిక్రాంతా మహీ సర్వా సత్త్వవంతః చ సూదితాః |
దేవ దానవ రక్షాంసి పిశాచ ఉరగ పన్నగాః |౧-౪౦-౮|
న చ పశ్యామహే అశ్వం తే అశ్వ హర్తారం ఏవ చ |
కిం కరిష్యామ భద్రం తే బుద్ధిః అత్ర విచార్యతాం |౧-౪౦-౯|
తేషాం తత్ వచనం శ్రుత్వా పుత్రాణాం రాజ సత్తమః |
సమన్యుః అబ్రవీత్ వాక్యం సగరో రఘునందన |౧-౪౦-౧౦|
భూయః ఖనత భద్రం వో విభేద్య వసుధా తలం
అశ్వ హర్తారం ఆసాద్య కృతార్థాః చ నివర్తత |౧-౪౦-౧౧|
పితుర్ వచనం ఆసాద్య సగరస్య మహాత్మనః |
షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి రసాతలం అభిద్రవన్ |౧-౪౦-౧౨|
ఖన్యమానే తతః తస్మిన్ దదృశుః పర్వత ఉపమం |
దిశా గజం విరూపాక్షం ధారయంతం మహీతలం |౧-౪౦-౧౩|
స పర్వత వనాం కృత్స్నాం పృథివీం రఘునందన |
ధారయామాస శిరసా విరూపాక్షో మహాగజః |౧-౪౦-౧౪|
యదా పర్వణి కాకుత్స్థ విశ్రమార్థం మహాగజః |
ఖేదాత్ చాలయతే శీర్షం భూమి కంపః తదా భవేత్ |౧-౪౦-౧౫|
తే తం ప్రదక్షిణం కృత్వా దిశా పాలం మహాగజం |
మానయంతో హి తే రామ జగ్ముర్ భిత్త్వా రసాతలం |౧-౪౦-౧౬|
తతః పూర్వాం దిశం భిత్త్వా దక్షిణాం బిభిదుః పునః |
దక్షిణస్యాం అపి దిశి దదృశుః తే మహాగజం |౧-౪౦-౧౭|
మహా పద్మం మహాత్మానం సుమహా పర్వతోపమం |
శిరసా ధారయంతం గాం విస్మయం జగ్ముర్ ఉత్తమం |౧-౪౦-౧౮|
తే తం ప్రదక్షిణం కృత్వా సగరస్య మహాత్మనః |
షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి పశ్చిమాం బిభిదుర్ దిశం |౧-౪౦-౧౯|
పశ్చిమాయాం అపి దిశి మహాంతం అచలోపమం |
దిశా గజం సౌమనసం దదృశుః తే మహా బలాః |౧-౪౦-౨౦|
తే తం ప్రదక్షిణం కృత్వా పృష్ట్వా చ అపి నిరామయం |
ఖనంతః సముపక్రాంతా దిశం సోమవతీం తదా |౧-౪౦-౨౧|
ఉత్తరస్యాం రఘుశ్రేష్ఠ దదృశుర్ హిమ పాణ్డురం |
భద్రం భద్రేణ వపుషా ధారయంతం మహీం ఇమాం |౧-౪౦-౨౨|
సమాలభ్య తతః సర్వే కృత్వా చ ఏనం ప్రదక్షిణం |
షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి బిభిదుర్ వసుధా తలం |౧-౪౦-౨౩|
తతః ప్రాక్ ఉత్తరాం గత్వా సాగరాః ప్రథితాం దిశం |
రోషాత్ అభ్యఖనన్ సర్వే పృథివీం సగర ఆత్మజాః |౧-౪౦-౨౪|
తే తు సర్వే మహత్మానో భిమవేగ మహబలాః |
దదృశుః కపిలం తత్ర వాసుదేవం సనాతనం |౧-౪౦-౨౫|
హయం చ తస్య దేవస్య చరంతం అవిదూరతః |
ప్రహర్షం అతులం ప్రప్తః సర్వే తే రఘునందన |౧-౪౦-౨౬|
తే తం హయ హరం జ్ఞాత్వా క్రోధ పర్యాకుల ఈక్షణాః |
ఖనిత్ర లాంగలా ధర నానా వృక్ష శిలా ధరాః |౧-౪౦-౨౭|
అభ్యధావంత సంక్రుద్ధాః తిష్ఠ తిష్ఠ ఇతి చ అబ్రువన్ |
అస్మాకం త్వం హి తురగం యజ్ఞియం హృతవాన్ అసి |౧-౪౦-౨౮|
దుర్మేధః త్వం హి సంప్రాప్తాన్ విద్ధి నః సగరాత్మజాన్ |
శ్రుత్వా తత్ వచనం తేషాం కపిలో రఘునందన |౧-౪౦-౨౯|
రోషేణ మహతా ఆవిష్టో హుం కారం అకరోత్ తదా |
తతః తేన అప్రమేయేణ కపిలేన మహాత్మనా |
భస్మ రాశీ కృతాః సర్వే కాకుత్స్థ సగరాత్మజాః |౧-౪౦-౩౦|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే చత్వారింశః సర్గః |౧-౪౦|
|
|
|
|
నప్తారం అబ్రవీత్ రాజా దీప్యమానం స్వ తేజసా |౧-౪౧-౧|
శూరః చ కృత విద్యః చ పూర్వైః తుల్యో అసి తేజసా |
పితృణాం గతిం అన్విచ్ఛ యేన చ అశ్వో అపహారితః |౧-౪౧-౨|
అంతర్ భౌమాని సత్త్వాని వీర్యవంతి మహాంతి చ |
తేషాం త్వం ప్రతిఘాత అర్థం స అసిం గృహ్ణీష్వ కార్ముకం |౧-౪౧-౩|
అభివాద్య అభివాద్యాన్ త్వం హత్వా విఘ్న కరాన్ అపి |
సిద్ధార్థః సంనివర్తస్వ మమ యజ్ఞస్య పారగః |౧-౪౧-౪|
ఏవం ఉక్తో అంశుమాన్ సమ్యక్ సగరేణ మహాత్మనా |
ధనుర్ ఆదాయ ఖడ్గం చ జగామ లఘువిక్రమః |౧-౪౧-౫|
స ఖాతం పితృభిః మార్గం అంతర్ భౌమం మహాత్మభిః |
ప్రాపద్యత నరశ్రేష్ఠ తేన రాజ్ఞా అభిచోదితః |౧-౪౧-౬|
దేవ దానవ రక్షోభిః పిశాచ పతగ ఉరగైః |
పూజ్యమానం మహాతేజా దిశా గజం అపశ్యత |౧-౪౧-౭|
స తం ప్రదక్షిణం కృత్వా పృష్ట్వా చైవ నిరామయం |
పితృఇన్ స పరిపప్రచ్ఛ వాజి హర్తారం ఏవ చ |౧-౪౧-౮|
దిశా గజః తు తత్ శ్రుత్వా ప్రత్యువాచ మహామతిః |
ఆసమంజ కృతార్థః త్వం సహ అశ్వః శీఘ్రం ఏష్యసి |౧-౪౧-౯|
తస్య తద్ వచనం శ్రుత్వా సర్వాన్ ఏవ దిశా గజాన్ |
యథా క్రమం యథా న్యాయం ప్రష్టుం సముపచక్రమే |౧-౪౧-౧౦|
తైః చ సర్వైః దిశా పాలైః వాక్యజ్ఞైః వాక్యకోవిదైః |
పూజితః స హయః చైవ గంతా అసి ఇతి అభిచోదితః |౧-౪౧-౧౧|
తేషాం తత్ వచనం శ్రుత్వా జగామ లఘువిక్రమః |
భస్మ రాశీ కృతా యత్ర పితరః తస్య సాగరాః |౧-౪౧-౧౨|
స దుఃఖ వశం ఆపన్నః తు అసమంజ సుతః తదా |
చుక్రోశ పరమ ఆర్తః తు వధాత్ తేషాం సుదుఃఖితః |౧-౪౧-౧౩|
యజ్ఞియం చ హయం తత్ర చరంతం అవిదూరతః |
దదర్శ పురుషవ్యాఘ్రో దుఃఖ శోక సమన్వితః |౧-౪౧-౧౪|
స తేషాం రాజ పుత్రాణాం కర్తు కామో జల క్రియాం |
స జలార్థం మహాతేజా న చ అపశ్యత్ జల ఆశయం |౧-౪౧-౧౫|
విసార్య నిపుణాం దృష్టిం తతో అపశ్యత్ ఖగ అధిపం |
పితృణాం మాతులం రామ సుపర్ణం అనిల ఉపమం |౧-౪౧-౧౬|
స చ ఏనం అబ్రవీత్ వాక్యం వైనతేయో మహాబలః |
మా శుచః పురుషవ్యాఘ్ర వధో అయం లోక సమ్మతః |౧-౪౧-౧౭|
కపిలేన అప్రమేయేణ దగ్ధా హి ఇమే మహాబలాః |
సలిలం న అర్హసి ప్రాజ్ఞ దాతుం ఏషాం హి లౌకికం |౧-౪౧-౧౮|
గంగా హిమవతో జ్యేష్ఠా దుహితా పురుషర్షభ |
తస్యాం కురు మహాబాహో పితౄణాం తు జల క్రియాం |౧-౪౧-౧౯|
భస్మ రాశీ కృతాన్ ఏతాన్ పావయేత్ లోక కాంతయా |
తయా క్లిన్నం ఇదం భస్మ గంగయా లోక కాంతయా |
షష్టిం పుత్ర సహస్రాణి స్వర్గ లోకం గమిష్యతి |౧-౪౧-౨౦|
నిర్గచ్ఛ చ అశ్వం మహాభాగ సంగృహ్య పురుషర్షభ |
యజ్ఞం పైతామహం వీర నిర్వర్తయితుం అర్హసి |౧-౪౧-౨౧|
సుపర్ణ వచనం శ్రుత్వా సః అంశుమాన్ అతివీర్యవాన్ |
త్వరితం హయం ఆదాయ పునర్ ఆయాత్ మహాయశాః |౧-౪౧-౨౨|
తతో రాజానం ఆసాద్య దీక్షితం రఘునందన |
న్యవేదయత్ యథా వృత్తం సుపర్ణ వచనం తథా |౧-౪౧-౨౩|
తత్ శ్రుత్వా ఘోర సంకాశం వాక్యం అంశుమతో నృపః |
యజ్ఞం నిర్వర్తయామాస యథా కల్పం యథా విధి |౧-౪౧-౨౪|
స్వ పురం చ అగమత్ శ్రీమాన్ ఇష్ట యజ్ఞో మహీపతిః |
గంగాయాః చ ఆగమే రాజా నిశ్చయం న అధ్యగచ్ఛత |౧-౪౧-౨౫|
అగత్వా నిశ్చయం రాజా కాలేన మహతా మహాన్ |
త్రింశత్ వర్ష సహస్రాణి రాజ్యం కృత్వా దివం గతః |౧-౪౧-౨౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే ఏకచత్వారింశః సర్గః |౧-౪౧|
Om Tat Sat
(Continued
....)
(My humble salutations to the
lotus feet of Swamy jis, Philosophic
Scholars and greatful to Wikisource for
the collection)
0 comments:
Post a Comment