Valmiki Ramayanam – Aranya Kanda - Part 2










శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే పఞ్చమః సర్గః |-|


హత్వా తు తం భీమ బలం విరాధం రాక్షసం వనే |
తతః సీతాం పరిష్వజ్య సమాశ్వాస్య వీర్యవాన్ |--|
అబ్రవీత్ భ్రాతరం రామో లక్ష్మణం దీప్త తేజసం |
కష్టం వనం ఇదం దుర్గం స్మో వన గోచరాః |--|
అభిగచ్ఛామహే శీఘ్రం శరభఙ్గం తపో ధనం |
ఆశ్రమం శరభంగస్య రాఘవోభిజగామ |--|
తస్య దేవ ప్రభావస్య తపసా భావిత ఆత్మనః |
సమీపే శరభంగస్య దదర్శ మహత్ అద్భుతం |--|
విభ్రాజమానం వపుషా సూర్య వైశ్వానర ప్రభం |
రథ ప్రవరం ఆరూఢం ఆకాశే విబుధ అనుగం |--|
అసంస్పృశంతం వసుధాం దదర్శ విబుధ ఈశ్వరం |
సంప్రభ ఆభరణం దేవం విరజో అంబర ధారిణం |--|
తత్ విధైః ఏవ బహుభిర్ పూజ్యమానం మహాత్మభిః |
హరితైః వాజిభిర్ యుక్తం అంతరిక్ష గతం రథం |--|
దదర్శ అదూరతః తస్య తరుణ ఆదిత్య సంనిభం |
పాణ్డుర అభ్ర ఘన ప్రఖ్యం చంద్ర మణ్డల సంనిభం |--|
అపశ్యత్ విమలం ఛత్రం చిత్ర మాల్య ఉపశోభితం |
చామర వ్యజనే అగ్ర్యే రుక్మ దణ్డే మహాధనే |--|
గృహీతే వర నారీభ్యాం ధూయమానే మూర్ధని |
గంధర్వ అమర సిద్ధాః బహవః పరమ ఋషయః |--౧౦|
అంతరిక్ష గతం దేవం గీర్భిర్ అగ్ర్యాభిర్ ఐడియన్ |
సహ సంభాషమాణే తు శరభంగేన వాసవే |--౧౧|
దృష్ట్వా శత క్రతుం తత్ర రామో లక్ష్మణం అబ్రవీత్ |
రామో రథం ఉద్దిశ్య భ్రాతుర్ దర్శయత అద్భుతం |--౧౨|
అర్చిష్మంతం శ్రియా జుష్టం అద్భుతం పశ్య లక్ష్మణ |
ప్రతపంతం ఇవ ఆదిత్యం అంతరిక్ష గతం రథం |--౧౩|
యే హయాః పురు హూతస్య పురా శక్రస్య నః శ్రుతాః |
అంతరిక్ష గతా దివ్యాః తే ఇమే హరయో ధ్రువం |--౧౪|
ఇమే పురుష వ్యాఘ్ర యే తిష్ఠంతి అభితః దిశం |
శతం శతం కుణ్డలినో యువానః ఖడ్గ పాణయః |--౧౫|
విస్తీర్ణ విపుల ఉరస్కాః పరిఘాయత బాహవః |
శోణాంశు వసనాః సర్వే వ్యాఘ్ర ఇవ దురాసదాః |--౧౬|
ఉరో దేశేషు సర్వేషాం హారా జ్వలన సంనిభాః |
రూపం బిభ్రతి సౌమిత్రే పంచ వింశతి వార్షికం |--౧౭|
ఏతద్ధి కిల దేవానాం వయో భవతి నిత్యదా |
యథా ఇమే పురుష వ్యాఘ్రా దృశ్యంతే ప్రియ దర్శనాః |--౧౮|
ఇహ ఏవ సహ వైదేహ్యా ముహూర్తం తిష్ఠ లక్ష్మణ |
యావత్ జానామి అహం వ్యక్తం ఏష ద్యుతిమాన్ రథే |--౧౯|
తం ఏవం ఉక్త్వా సౌమిత్రిం ఇహ ఏవ స్థీయతాం ఇతి |
అభిచక్రామ కాకుత్స్థః శరభంగ ఆశ్రమం ప్రతి |--౨౦|
తతః సమభిగచ్ఛంతం ప్రేక్ష్య రామం శచీ పతిః |
శరభంగం అనుజ్ఞాప్య విబుధాన్ ఇదం అబ్రవీత్ |--౨౧|
ఇహ ఉపయాతి అసౌ రామో యావన్ మాం అభిభాషతే |
నిష్ఠాం నయత తావత్ తు తతో మా ద్రష్టుం అర్హతి |--౨౨|
జితవంతం కృతార్థం హి తదా అహం అచిరాద్ ఇమం |
కర్మ హి అనేన కర్తవ్యం మహత్ అన్యైః సుదుష్కరం |--౨౩|
అథ వజ్రీ తం ఆమంత్ర్య మానయిత్వా తాపసం |
రథేన హయ యుక్తేన యయౌ దివం అరిందమః |--౨౪|
ప్రయాతే తు సహస్రాక్షే రాఘవః సపరిచ్ఛదః |
అగ్ని హోత్రం ఉపాసీనం శరభంగం ఉపాగమత్ |--౨౫|
తస్య పాదౌ సంగృహ్య రామః సీతా లక్ష్మణః |
నిషేదుః తద్ అనుజ్ఞాతా లబ్ధ వాసా నిమంత్రితాః |--౨౬|
తతః శక్ర ఉపయానం తు పర్యపృచ్ఛత రాఘవః |
శరభంగః తత్ సర్వం రాఘవాయ న్యవేదయత్ |--౨౭|
మాం ఏష వరదో రామ బ్రహ్మ లోకం నినీషతి |
జితం ఉగ్రేణ తపసా దుష్ప్రాపం అకృత ఆత్మభిః |--౨౮|
అహం జ్ఞాత్వా నర వ్యాఘ్ర వర్తమానం అదూరతః |
బ్రహ్మ లోకం గచ్ఛామి త్వాం అదృష్ట్వా ప్రియ అతిథిం |--౨౯|
త్వయా అహం పురుషవ్యాఘ్ర ధార్మికేణ మహత్మనా |
సమాగమ్య గమిష్యామి త్రిదివం అవరం పరం |--౩౦|
అక్షయా నర శార్దూల జితాలోకా మయా శుభాః |
బ్రాహ్మ్యాః నాక పృష్ఠ్యాః ప్రతిగృహ్ణీష్వ మామకాన్ |--౩౧|
ఏవం ఉక్తో నరవ్యాఘ్రః సర్వ శాస్త్ర విశారదః |
ఋషిణా శరభంగేన రాఘవో వాక్యం అబ్రవీత్ |--౩౨|
అహం ఏవ ఆహరిష్యామి సర్వాన్ లోకాన్ మహామునే |
ఆవాసం తు అహం ఇచ్ఛామి ప్రదిష్టం ఇహ కాననే |--౩౩|
రాఘవేణ ఏవం ఉక్తః తు శక్ర తుల్య బలేన వై |
శరభంగో మహాప్రాజ్ఞః పునర్ ఏవ అబ్రవీత్ వచః |--౩౪|
ఇహ రామ మహాతేజాః సుతీక్ష్ణో నమ ధార్మికః |
వసతి అరణ్యే నియతః తే శ్రేయో విధాస్యతి |--౩౫|
సుతీక్ష్ణం అభిగచ్ఛ త్వం శుచౌ దేశే తపస్వినం |
రమణీయే వనోద్దేశే తే వాసం విధాస్యతి |--౩౬|
ఇమాం మందాకినీం రామ ప్రతిస్రోతం అనువ్రజ |
నదీం పుష్పోడుప వహాం తతః తత్ర గమిష్యసి |--౩౭|
ఏష పంథా నరవ్యాఘ్ర ముహూర్తం పశ్య తాత మాం |
యావత్ జహామి గాత్రాణి జీర్ణాం త్వచం ఇవ ఉరగః |--౩౮|
తతో అగ్నిం సు సమాధాయ హుత్వా ఆజ్యేన మంత్రవిత్ |
శరభంగో మహాతేజాః ప్రవివేశ హుతాశనం |--౩౯|
తస్య రోమాణి కేశాం తదా వహ్నిః మహాత్మనః |
జీర్ణం త్వచం తద్ అస్థీని యత్ మాంసం శోణితం |--౪౦|
పావక సంకాశః కుమారః సమపద్యత |
ఉత్థాయ అగ్నిచయాత్ తస్మాత్ శరభంగో వ్యరోచత |--౪౧|
లోకాన్ ఆహితాగ్నీనాం ఋషీణాం మహాత్మనాం |
దేవానాం వ్యతిక్రమ్య బ్రహ్మ లోకం వ్యరోహత |--౪౨|
పుణ్య కర్మా భువనే ద్విజర్షభఃపితామహం సానుచరం దదర్శ |
పితామహః అపి సమీక్ష్య తం ద్విజమ్ననంద సుస్వాగతం ఇతి ఉవాచ |--౪౩|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే పఞ్చమః సర్గః |-|



శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే షష్ఠః సర్గః |-|


శరభఙ్గే దివం ప్రాప్తే ముని సంఘాః సమాగతాః |
అభ్యగచ్ఛంత కాకుత్స్థం రామం జ్వలిత తేజసం |--|
వైఖానసా వాలఖిల్యాః సంప్రక్షాలా మరీచిపాః |
అశ్మ కుట్టాః బహవః పత్ర ఆహారాః తాపసాః |--|
దంత ఉలూఖలినః ఏవ తథా ఏవ ఉన్మజ్జకాః పరే |
గాత్ర శయ్యా అశయ్యాః తథా ఏవ అనవకాశికాః |--|
మునయః సలిల ఆహారా వాయు భక్షాః తథా అపరే |
ఆకాశ నిలయాః ఏవ తథా స్థణ్డిల శాయినః |--|
తథా ఊర్థ్వ వాసినః దాంతాః తథా ఆర్ద్ర పట వాససః |
జపాః తపో నిత్యాః తథా పంచ తపోన్వితాః |--|
సర్వే బ్రాహ్మ్యా శ్రియా జ్యుక్తా దృఢ యోగ సమాహితాః |
శరభంగ ఆశ్రమే రామం అభిజగ్ముః తాపసాః |--|
అభిగమ్య ధర్మజ్ఞా రామం ధర్మ భృతాం వరం |
ఊచుః పరమ ధర్మజ్ఞం ఋషి సంఘాః సమాగతాః |--|
త్వం ఇక్ష్వాకు కులస్య అస్య పృథివ్యాః మహారథః |
ప్రధానః అపి నాథః దేవానాం మఘవాన్ ఇవ |--|
విశ్రుతః త్రిషు లోకేషు యశసా విక్రమేణ |
పితృ వ్రతత్వం సత్యం త్వయి ధర్మః పుష్కలః |--|
త్వాం ఆసాద్య మహాత్మానం ధర్మజ్ఞం ధర్మ వత్సలం |
అర్థిత్వాత్ నాథ వక్ష్యామః తత్ నః క్షంతుం అర్హసి |--౧౦|
అధార్మః సుమహాన్ నాథ భవేత్ తస్య తు భూపతేః |
యో హరేత్ బలి షడ్ భాగం రక్షతి పుత్రవత్ |--౧౧|
యుంజానః స్వాన్ ఇవ ప్రాణాన్ ప్రాణైః ఇష్టాన్ సుతాన్ ఇవ |
నిత్య యుక్తః సదా రక్షన్ సర్వాన్ విషయ వాసినః |--౧౨|
ప్రాప్నోతి శాశ్వతీం రామ కీర్తిం బహు వార్షికీం |
బ్రహ్మణః స్థానం ఆసాద్య తత్ర అపి మహీయతే |--౧౩|
యత్ కరోతి పరం ధర్మం మునిః మూల ఫల అశనః |
తత్ర రాజ్ఞః చతుర్ భాగః ప్రజా ధర్మేణ రక్షతః |--౧౪|
సో అయం బ్రాహ్మణ భూయిష్ఠో వానప్రస్థ గణో మహాన్ |
త్వం నాథో అనాథవత్ రామ రాక్షసైః హన్యతే భృశం |--౧౫|
ఏహి పశ్య శరీరాణి మునీనాం భావిత ఆత్మనాం |
హతానాం రాక్షసైః ఘోరైః బహూనాం బహుధా వనే |--౧౬|
పంపా నదీ నివాసానాం అనుమందాకినీం అపి |
చిత్రకూట ఆలయానాం క్రియతే కదనం మహత్ |--౧౭|
ఏవం వయం మృష్యామో విప్రకారం తపస్వినాం |
క్రియమాణం వనే ఘోరం రక్షోభిః భీమ కర్మభిః |--౧౮|
తతః త్వాం శరణార్థం శరణ్యం సముపస్థితాః |
పరిపాలయ నః రామ వధ్యమానాన్ నిశాచరైః |--౧౯|
పరా త్వత్తః గతిః వీర పృధివ్యం ఉపపద్యతే |
పరిపాలయ నః సర్వాన్ రాక్షసేభ్యో నృపాత్మజః |--౨౦|
ఏతత్ శ్రుత్వా తు కాకుత్స్థః తాపసానాం తపస్వినాం |
ఇదం ప్రోవాచ ధర్మాత్మా సర్వాన్ ఏవ తపస్వినః |--౨౧|
ఏవం అర్హథ మాం వక్తుం ఆజ్ఞాప్యః అహం తపస్వినాం |
కేవలేన స్వ కార్యేణ ప్రవేష్టవ్యం వనం మయా |--౨౨|
విప్రకారం అపాక్రష్టుం రాక్షసైః భవతాం ఇమం |
పితుః తు నిర్దేశకరః ప్రవిష్టో అహం ఇదం వనం |--౨౩|
భవతాం అర్థ సిద్ధ్యర్థం ఆగతోహం యదృచ్ఛయా |
తస్య మే అయం వనే వాసో భవిష్యతి మహాఫలః |--౨౪|
తపస్వినాం రణే శత్రూన్ హంతుం ఇచ్ఛామి రాక్షసాన్ |
పశ్యంతు వీర్యం ఋషయః సః బ్రాతుర్ మే తపోధనాః |--౨౫|
దత్త్వా అభయం అపి తపో ధనానాంధర్మే ధృఇత ఆత్మా సహ లక్ష్మణేన |
తపో ధనైః అపి సహ ఆర్య దత్తఃసుతీక్ష్ణం ఏవ అభిజగామ వీరః |--౨౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే షష్ఠః సర్గః |-|



శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే సప్తమః సర్గః |-|


రామః తు సహితః భ్రాత్రా సీతయా పరంతపః |
సుతీక్ష్ణస్య ఆశ్రమ పదం జగామ సహ తైః ద్విజైః |--|
గత్వా దీర్ఘం అధ్వానం నదీః తీర్త్వా బహు ఉదకాః |
దదర్శ విమలం శైలం మహా మేరుం ఇవ ఉన్నతం |--|
తతః తద్ ఇక్ష్వాకు వరౌ సతతం వివిధైః ద్రుమైః |
కాననం తౌ వివిశతుః సీతయా సహ రాఘవౌ |--|
ప్రవిష్టః తు వనం ఘోరం బహు పుష్ప ఫల ద్రుమం |
దదర్శ ఆశ్రమం ఏకాంతే చీర మాలా పరిష్కృతం |--|
తత్ర తాపసం ఆసీనం మల పఙ్కజ ధారిణం |
రామః సుతీక్ష్ణం విధివత్ తపోధనం అభాషత |--|
రామోహం అస్మి భగవన్ భవంతం ద్రష్టుం ఆగతః |
తత్ మా అభివద ధర్మజ్ఞ మహర్షే సత్య విక్రమ |--|
నిరీక్ష్య తతః ధీరో రామం ధర్మభృతాం వరం |
సమాశ్లిష్య బాహుభ్యాం ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |--|
స్వాగతం తే రఘు శ్రేష్ఠ రామ సత్యభృతాం వర |
ఆశ్రమఓ అయం త్వయా ఆక్రాంతః సనాథ ఇవ సాంప్రతం |--|
ప్రతీక్షమాణః త్వాం ఏవ ఆరోహే అహం మహాయశః |
దేవ లోకం ఇతో వీర దేహం త్యక్త్వా మహీతలే |--|
చిత్రకూటం ఉపాదాయ రాజ్య భ్రష్టో అసి మే శ్రుతః |
ఇహ ఉపయాతః కాకుత్స్థః దేవరాజః శతతక్రతుః |--౧౦|
ఉపాగమ్య మే దేవో మహాదేవః సుర ఈశ్వరః |
సర్వాన్ లోకాన్ జితాన్ ఆహ మమ పుణ్యేన కర్మణా |--౧౧|
తేషు దేవ ఋషి జుష్టేషు జితేశు తపసా మయా |
మత్ ప్రసాదాత్ భార్యః త్వం విహరస్వ లక్ష్మణః |--౧౨|
తం ఉగ్ర తపసం దీప్తం మహర్షిం సత్య వాదినం |
ప్రత్యువాచ ఆత్మవాన్ రామో బ్రహ్మాణం ఇవ వాసవః |--౧౩|
అహం ఏవ ఆహరిష్యామి స్వయం లోకాన్ మహామునే |
ఆవాసం తు అహం ఇచ్ఛామి ప్రదిష్టం ఇహ కాననే |--౧౪|
భవాన్ సర్వత్ర కుశలః సర్వభూత హితే రతః |
ఆఖ్యాతః శరభంగేన గౌతమేన మహాత్మనా |--౧౫|
ఏవం ఉక్తః తు రామేణ మహర్షిః లోక విశ్రుతః |
అబ్రవీత్ మధురం వాక్యం హర్షేణ మహతా యుతః |--౧౬|
అయం ఏవ ఆశ్రమో రామ గుణవాన్ రమ్యతాం ఇతి |
ఋషి సంఘ అనుచరితః సదా మూల ఫలైర్ యుతః |--౧౭|
ఇమం ఆశ్రమం ఆగమ్య మృగ సంఘా మహీయసః |
అహత్వా ప్రతిగచ్ఛంతి లోభయిత్వా అకుతోభయాః |--౧౮|
నా అన్యో దోషో భవేత్ అత్ర మృగేభ్యః అన్యత్ర విద్ధి వై |
తత్ శ్రుత్వా వచనం తస్య మహర్షేః లక్ష్మణాగ్రజః |--౧౯|
ఉవాచ వచనం ధీరో విగృహ్య శరం ధనుః |
తాన్ అహం సుమహాభాగ మృగసంఘాన్ సమాగతాన్ |--౨౦|
హన్యాం నిశిత ధారేణ శరేణ నత పర్వణా |
భవాన్ తత్ర అభిషజ్యేత కిం స్యాత్ కృచ్ఛ్ర తరం తతః |--౨౧|
ఏతస్మిన్ ఆశ్రమే వాసం చిరం తు సమర్థయే |
తం ఏవం ఉక్త్వా ఉపరమం రామః సంధ్యాం ఉపాగమత్ |--౨౨|
అన్వాస్య పశ్చిమాం సంధ్యాం తత్ర వాసం అకల్పయత్ |
సుతీక్ష్ణస్య ఆశ్రమే రమ్యే సీతయా లక్ష్మనేన |--౨౩|
తతః శుభం తాపస అన్నంస్వయం సుతీక్ష్ణః పురుషర్షభాభ్యాం |
తాభ్యాం సుసత్కృత్య దదౌ మహాత్మాసంధ్యా నివృత్తౌ రజనీం సమీక్ష్య |--౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే సప్తమః సర్గః |-|




శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే అష్టమః సర్గః |-|


రామః తు సహ సౌమిత్రిః సుతీక్ష్ణేన అభిపూజితః |
పరిణామ్య నిశాం తత్ర ప్రభాతే ప్రత్యబుధ్యత |--|
ఉత్థాయ యథా కాలం రాఘవః సహ సీతయా |
ఉపస్పృశ్య సు శీతేన తోయేన ఉత్పల గంధినా |--|
అథ తే అగ్నిం సురాం ఏవ వైదేహీ రామ లక్ష్మణౌ |
కాల్యం విధివత్ అభ్యర్చ్య తపస్వి శరణే వనే |--|
ఉదయంతం దినకరం దృష్ట్వా విగత కల్మషాః |
సుతీక్ష్ణం అభిగమ్య ఇదం శ్లక్ష్ణం వచనం అబ్రువన్ |--|
సుఖోషితాః స్మ భగవన్ త్వయా పూజ్యేన పూజితాః |
ఆపృచ్ఛామః ప్రయాస్యామో మునయః త్వరయంతి నః |--|
త్వరామహే వయం ద్రష్టుం కృత్స్నం ఆశ్రమ మణ్డలం |
ఋషీణాం పుణ్య శీలానాం దణ్డకారణ్య వాసినాం |--|
అభ్యనుజ్ఞాతుం ఇచ్ఛామః సహ ఏభిః మునిపుఙ్గవైః |
ధర్మ నిత్యైః తపో దాంతైః విశిఖైః ఇవ పావకైః |--|
అవిషహ్య ఆతపో యావత్ సూర్యో అతి విరాజతే |
అమార్గేణ ఆగతాం లక్ష్మీం ప్రాప్య ఇవ అన్వయ వర్జితః |--|
తావత్ ఇచ్ఛామహే గంతుం ఇతి ఉక్త్వా చరణౌ మునేః |
వవందే సహ సౌమిత్రిః సీతయా సహ రాఘవః |--|
తౌ సం స్పృశంతౌ చరణౌ ఉత్థాప్య మునిపుంగవః |
గాఢం ఆశ్లిష్య సస్నేహం ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |--౧౦|
అరిష్టం గచ్ఛ పంథానం రామ సౌమిత్రిణా సహ |
సీతయా అనయా సార్ధం ఛాయ ఏవ అనువృత్తయా |--౧౧|
పశ్య ఆశ్రమ పదం రమ్యం దణ్డకారణ్య వాసినాం |
ఏషాం తపస్వినాం వీర తపసా భావిత ఆత్మనాం |--౧౨|
సుప్రాజ్య ఫల మూలాని పుష్పితాని వనాని |
ప్రశస్త మృగ యూథాని శాంత పక్షి గణాని |--౧౩|
ఫుల్ల పంకజ ఖణ్డాని ప్రసన్న సలిలాని |
కారణ్డవ వికీర్ణాని తటాకాని సరాంసి |--౧౪|
ద్రక్ష్యసే దృష్టి రమ్యాణి గిరి ప్రస్రవణాని |
రమణీయాని అరణ్యాని మయూర అభిరుతాని |--౧౫|
గమ్యతాం వత్స సౌమిత్రే భవాన్ అపి గచ్ఛతు |
ఆగంతవ్యం తే దృష్ట్వా పునః ఏవ ఆశ్రమం ప్రతి |--౧౬|
ఏవం ఉక్తః తథా ఇతి ఉక్త్వా కాకుత్స్థః సహ లక్ష్మణః |
ప్రదక్షిణం మునిం కృత్వా ప్రస్థాతుం ఉపచక్రమే |--౧౭|
తతః శుభతరే తూణీ ధనుషీ ఆయతేక్షణా |
దదౌ సీతా తయోః భ్రాత్రోః ఖడ్గౌ విమలౌ తతః |--౧౮|
ఆబధ్య శుభే తూణీ చాపే ఆదాయ సస్వనే |
నిష్క్రాంతౌ ఆశ్రమాత్ గంతుం ఉభౌ తౌ రామ లక్ష్మణౌ |--౧౯|
శీఘ్రం తౌ రూపసంపన్నౌ అనుజ్ఞాతౌ మహర్షిణా |
ప్రస్థితౌ ధృత చాపా అసీ సీతయా సహ రాఘవౌ |--౨౦|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే అష్టమః సర్గః |-|












Om Tat Sat


(Continued ....)

(My humble salutations to the lotus feet of  Swamy jis, Philosophic Scholars and greatful to Wikisource  for the collection)

0 comments:

Post a Comment

About Me

My Photo
gopalakrishna
View my complete profile

Visitors

free counters

Visitors

free counters
Powered by Blogger.

Blog Archive

Visitors

Labels

Blog Archive