|
|
|
|
భరతేన అపి తాం రాత్రిం స్వప్నో దృష్టః అయం అప్రియః |౨-౬౯-౧|
వ్యుష్టాం ఏవ తు తాం రాత్రిం దృష్ట్వా తం స్వప్నం అప్రియం |
పుత్రః రాజ అధిరాజస్య సుభృశం పర్యతప్యత |౨-౬౯-౨|
తప్యమానం సమాజ్ఞాయ వయస్యాః ప్రియ వాదినః |
ఆయాసం హి వినేష్యంతః సభాయాం చక్రిరే కథాః |౨-౬౯-౩|
వాదయంతి తథా శాంతిం లాసయంతి అపి చ అపరే |
నాటకాని అపరే ప్రాహుర్ హాస్యాని వివిధాని చ |౨-౬౯-౪|
స తైః మహాత్మా భరతః సఖిభిః ప్రియ వాదిభిః |
గోష్ఠీ హాస్యాని కుర్వద్భిర్ న ప్రాహృష్యత రాఘవః |౨-౬౯-౫|
తం అబ్రవీత్ ప్రియ సఖో భరతం సఖిభిర్ వృతం |
సుహృద్భిః పర్యుపాసీనః కిం సఖే న అనుమోదసే |౨-౬౯-౬|
ఏవం బ్రువాణం సుహృదం భరతః ప్రత్యువాచ హ |
శృణు త్వం యన్ నిమిత్తమ్మే దైన్యం ఏతత్ ఉపాగతం |౨-౬౯-౭|
స్వప్నే పితరం అద్రాక్షం మలినం ముక్త మూర్ధజం |
పతంతం అద్రి శిఖరాత్ కలుషే గోమయే హ్రదే |౨-౬౯-౮|
ప్లవమానః చ మే దృష్టః స తస్మిన్ గోమయ హ్రదే |
పిబన్న్ అంజలినా తైలం హసన్న్ ఇవ ముహుర్ ముహుః |౨-౬౯-౯|
తతః తిలోదనం భుక్త్వా పునః పునర్ అధః శిరాః |
తైలేన అభ్యక్త సర్వ అంగః తైలం ఏవ అవగాహత |౨-౬౯-౧౦|
స్వప్నే అపి సాగరం శుష్కం చంద్రం చ పతితం భువి |
సహసా చ అపి సంశంతం జ్వలితం జాత వేదసం |౨-౬౯-౧౧|
ఔపవాహ్యస్య నాగస్య విషాణం శకలీకృతం |
సహసా చాపి సంశాంతం జ్వలితం జాతవేదసం |౨-౬౯-౧౨|
అవదీర్ణాం చ పృథివీం శుష్కామః చ వివిధాన్ ద్రుమాన్ |
అహం పశ్యామి విధ్వస్తాన్ సధూమామః చైవ పార్వతాన్ |౨-౬౯-౧౩|
పీఠే కార్ష్ణాయసే చ ఏనం నిషణ్ణం కృష్ణ వాససం |
ప్రహసంతి స్మ రాజానం ప్రమదాః కృష్ణ పింగలాః |౨-౬౯-౧౪|
త్వరమాణః చ ధర్మ ఆత్మా రక్త మాల్య అనులేపనః |
రథేన ఖర యుక్తేన ప్రయాతః దక్షిణా ముఖః |౨-౬౯-౧౫|
ప్రహసంతీవ రాజానం ప్రమదా రక్తవాసినీ |
ప్రకర్షంతీ మయా దృష్టా రాక్షసీ వికృతాసనా |౨-౬౯-౧౬|
ఏవం ఏతన్ మయా దృష్టం ఇమాం రాత్రిం భయ ఆవహాం |
అహం రామః అథ వా రాజా లక్ష్మణో వా మరిష్యతి |౨-౬౯-౧౭|
నరః యానేన యః స్వప్నే ఖర యుక్తేన యాతి హి |
అచిరాత్ తస్య ధూమ అగ్రం చితాయాం సంప్రదృశ్యతే |౨-౬౯-౧౮|
ఏతన్ నిమిత్తం దీనో అహం తన్ న వః ప్రతిపూజయే |
శుష్యతి ఇవ చ మే కణ్ఠో న స్వస్థం ఇవ మే మనః |౨-౬౯-౧౯|
న పశ్యామి భయస్థానం భయం చైవోపధారయే |
భ్రష్టశ్చ స్వరయోగో మే చాయా చోపహతా మమ |౨-౬౯-౨౦|
జుగుప్సన్న్ ఇవ చ ఆత్మానం న చ పశ్యామి కారణం |
ఇమాం హి దుహ్స్వప్న గతిం నిశామ్య తాం |
అనేక రూపాం అవితర్కితాం పురా |
భయం మహత్ తద్ద్ హృదయాన్ న యాతి మే |
విచింత్య రాజానం అచింత్య దర్శనం |౨-౬౯-౨౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే ఏకోనసప్తతితమః సర్గః |౨-౬౯|
|
|
|
|
ప్రవిశ్య అసహ్య పరిఖం రమ్యం రాజ గృహం పురం |౨-౭౦-౧|
సమాగమ్య తు రాజ్ఞా చ రాజ పుత్రేణ చ అర్చితాః |
రాజ్ఞః పాదౌ గృహీత్వా తు తం ఊచుర్ భరతం వచః |౨-౭౦-౨|
పురోహితః త్వా కుశలం ప్రాహ సర్వే చ మంత్రిణః |
త్వరమాణః చ నిర్యాహి కృత్యం ఆత్యయికం త్వయా |౨-౭౦-౩|
ఇమాని చ మహార్హాణి వస్త్రాణ్‌యాభరణాని చ |
ప్రతిగృహ్య విశాలాక్ష మాతులస్య చ దాపయ |౨-౭౦-౪|
అత్ర వింశతి కోట్యః తు నృపతేర్ మాతులస్య తే |
దశ కోట్యః తు సంపూర్ణాః తథైవ చ నృప ఆత్మజ |౨-౭౦-౫|
ప్రతిగృహ్య చ తత్ సర్వం స్వనురక్తః సుహృజ్ జనే |
దూతాన్ ఉవాచ భరతః కామైః సంప్రతిపూజ్య తాన్ |౨-౭౦-౬|
కచ్చిత్ సుకుశలీ రాజా పితా దశరథో మమ |
కచ్చిచ్ చ అరాగతా రామే లక్ష్మణే వా మహాత్మని |౨-౭౦-౭|
ఆర్యా చ ధర్మ నిరతా ధర్మజ్ఞా ధర్మ దర్శినీ |
అరోగా చ అపి కౌసల్యా మాతా రామస్య ధీమతః |౨-౭౦-౮|
కచ్చిత్ సుమిత్రా ధర్మజ్ఞా జననీ లక్ష్మణస్య యా |
శత్రుఘ్నస్య చ వీరస్య సారోగా చ అపి మధ్యమా |౨-౭౦-౯|
ఆత్మ కామా సదా చణ్డీ క్రోధనా ప్రాజ్ఞ మానినీ |
అరోగా చ అపి కైకేయీ మాతా మే కిం ఉవాచ హ |౨-౭౦-౧౦|
ఏవం ఉక్తాః తు తే దూతా భరతేన మహాత్మనా |
ఊచుః సంప్రశ్రితం వాక్యం ఇదం తం భరతం తదా |౨-౭౦-౧౧|
కుశలాః తే నర వ్యాఘ్ర యేషాం కుశలం ఇచ్చసి |
శ్రీశ్చ త్వాం వృణుతే పద్మా యుజ్యతాం చాపి తే రకః |౨-౭౦-౧౨|
భరతః చ అపి తాన్ దూతాన్ ఏవం ఉక్తః అభ్యభాషత |
ఆపృచ్చే అహం మహా రాజం దూతాః సంత్వరయంతి మాం |౨-౭౦-౧౩|
ఏవం ఉక్త్వా తు తాన్ దూతాన్ భరతః పార్థివ ఆత్మజః |
దూతైః సంచోదితః వాక్యం మాతామహం ఉవాచ హ |౨-౭౦-౧౪|
రాజన్ పితుర్ గమిష్యామి సకాశం దూత చోదితః |
పునర్ అపి అహం ఏష్యామి యదా మే త్వం స్మరిష్యసి |౨-౭౦-౧౫|
భరతేన ఏవం ఉక్తః తు నృపో మాతామహః తదా |
తం ఉవాచ శుభం వాక్యం శిరస్య్ ఆఘ్రాయ రాఘవం |౨-౭౦-౧౬|
గచ్చ తాత అనుజానే త్వాం కైకేయీ సుప్రజాః త్వయా |
మాతరం కుశలం బ్రూయాః పితరం చ పరం తప |౨-౭౦-౧౭|
పురోహితం చ కుశలం యే చ అన్యే ద్విజ సత్తమాః |
తౌ చ తాత మహా ఇష్వాసౌ భ్రాతరు రామ లక్ష్మణౌ |౨-౭౦-౧౮|
తస్మై హస్తి ఉత్తమామః చిత్రాన్ కంబలాన్ అజినాని చ |
అభిసత్కృత్య కైకేయో భరతాయ ధనం దదౌ |౨-౭౦-౧౯|
రుక్మ నిష్క సహస్రే ద్వే షోడశ అశ్వ శతాని చ |
సత్కృత్య కైకేయీ పుత్రం కేకయో ధనం ఆదిశత్ |౨-౭౦-౨౦|
తథా అమాత్యాన్ అభిప్రేతాన్ విశ్వాస్యామః చ గుణ అన్వితాన్ |
దదావ్ అశ్వ పతిః శీఘ్రం భరతాయ అనుయాయినః |౨-౭౦-౨౧|
ఐరావతాన్ ఐంద్ర శిరాన్ నాగాన్ వై ప్రియ దర్శనాన్ |
ఖరాన్ శీఘ్రాన్ సుసమ్యుక్తాన్ మాతులో అస్మై ధనం దదౌ |౨-౭౦-౨౨|
అంతః పురే అతిసంవృద్ధాన్ వ్యాఘ్ర వీర్య బల అన్వితాన్ |
దమ్ష్ట్ర ఆయుధాన్ మహా కాయాన్ శునః చ ఉపాయనం దదౌ |౨-౭౦-౨౩|
స మాతామహం ఆపృచ్చ్య మాతులం చ యుధా జితం |
రథం ఆరుహ్య భరతః శత్రుఘ్న సహితః యయౌ |౨-౭౦-౨౪|
బభూవ హ్యస్య హృదతే చింతా సుమహతీ తదా |
త్వరయా చాపి దూతానాం స్వప్నస్యాపి చ దర్శనాత్ |౨-౭౦-౨౫|
స స్వవేశ్మాభ్యతిక్రమ్య నరనాగశ్వసంవృతం |
ప్రపేదే సుమహచ్ఛ్రీమాన్ రాజమార్గమనుత్తమం |౨-౭౦-౨౬|
అభ్యతీత్య తతోఽపశ్యదంతః పురముదారధీః |
తతస్తద్భరతః శ్రీమానావివేశానివారితః |౨-౭౦-౨౭|
స మాతా మహమాపృచ్చ్య మాతులం చ యుధాజితం |
రథమారుహ్య భరతః శత్రుఘ్నసహితో యయౌ |౨-౭౦-౨౮|
రథాన్ మణ్డల చక్రామః చ యోజయిత్వా పరః శతం |
ఉష్ట్ర గో అశ్వ ఖరైః భృత్యా భరతం యాంతం అన్వయుః |౨-౭౦-౨౯|
బలేన గుప్తః భరతః మహాత్మా |
సహ ఆర్యకస్య ఆత్మ సమైః అమాత్యైః |
ఆదాయ శత్రుఘ్నం అపేత శత్రుర్ |
గృహాత్ యయౌ సిద్ధైవ ఇంద్ర లోకాత్ |౨-౭౦-౩౦|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే సప్తతితమః సర్గః |౨-౭౦|
Om Tat Sat
(Continued
....)
(My humble salutations to the
lotus feet of Swamy jis, Philosophic
Scholars and greatful to Wikisource for
the collection)
0 comments:
Post a Comment