|
|
|
|
ఆయోధ్యాయామతితతా సా వ్యతీయాయ శర్వరీ |౨-౬౭-౧|
వ్యతీతాయాం తు శర్వర్యాం ఆదిత్యస్య ఉదయే తతః |
సమేత్య రాజ కర్తారః సభాం ఈయుర్ ద్విజాతయః |౨-౬౭-౨|
మార్కణ్డేయో అథ మౌద్గల్యో వామదేవః చ కాశ్యపః |
కాత్యయనో గౌతమః చ జాబాలిః చ మహా యశాః |౨-౬౭-౩|
ఏతే ద్విజాః సహ అమాత్యైః పృథగ్ వాచం ఉదీరయన్ |
వసిష్ఠం ఏవ అభిముఖాః శ్రేష్ఠః రాజ పురోహితం |౨-౬౭-౪|
అతీతా శర్వరీ దుహ్ఖం యా నో వర్ష శత ఉపమా |
అస్మిన్ పంచత్వం ఆపన్నే పుత్ర శోకేన పార్థివే |౨-౬౭-౫|
స్వర్ గతః చ మహా రాజో రామః చ అరణ్యం ఆశ్రితః |
లక్ష్మణః చ అపి తేజస్వీ రామేణ ఏవ గతః సహ |౨-౬౭-౬|
ఉభౌ భరత శత్రుఘ్నౌ క్కేకయేషు పరం తపౌ |
పురే రాజ గృహే రమ్యే మాతామహ నివేశనే |౨-౬౭-౭|
ఇక్ష్వాకూణాం ఇహ అద్య ఏవ కశ్చిత్ రాజా విధీయతాం |
అరాజకం హి నో రాష్ట్రం న వినాశం అవాప్నుయాత్ |౨-౬౭-౮|
న అరాజలే జన పదే విద్యున్ మాలీ మహా స్వనః |
అభివర్షతి పర్జన్యో మహీం దివ్యేన వారిణా |౨-౬౭-౯|
న అరాజకే జన పదే బీజ ముష్టిః ప్రకీర్యతే |
న అరాకకే పితుః పుత్రః భార్యా వా వర్తతే వశే |౨-౬౭-౧౦|
అరాజకే ధనం న అస్తి న అస్తి భార్యా అపి అరాజకే |
ఇదం అత్యాహితం చ అన్యత్ కుతః సత్యం అరాజకే |౨-౬౭-౧౧|
న అరాజకే జన పదే కారయంతి సభాం నరాః |
ఉద్యానాని చ రమ్యాణి హృష్టాః పుణ్య గృహాణి చ |౨-౬౭-౧౨|
న అరాజకే జన పదే యజ్ఞ శీలా ద్విజాతయః |
సత్రాణి అన్వాసతే దాంతా బ్రాహ్మణాః సంశిత వ్రతాః |౨-౬౭-౧౩|
న అరాజకే జనపదే మహాయజ్ఞేషు యజ్వనః |
బ్రాహ్మణా వసుసంపన్నా విసృజంత్యాప్తదక్షిణాః |౨-౬౭-౧౪|
న అరాజకే జన పదే ప్రభూత నట నర్తకాః |
ఉత్సవాః చ సమాజాః చ వర్ధంతే రాష్ట్ర వర్ధనాః |౨-౬౭-౧౫|
న అరజకే జన పదే సిద్ధ అర్థా వ్యవహారిణః |
కథాభిర్ అనురజ్యంతే కథా శీలాః కథా ప్రియైః |౨-౬౭-౧౬|
న అరాజకే జనపదే ఉద్యానాని సమాగతాః |
సాయాహ్నే క్రీడితుం యాంతి కుమార్యో హేమభూషితాః |౨-౬౭-౧౭|
న అరాజకే జన పదే వాహనైః శీఘ్ర గామిభిః |
నరా నిర్యాంతి అరణ్యాని నారీభిః సహ కామినః |౨-౬౭-౧౮|
న అరాకజే జన పదే ధనవంతః సురక్షితాః |
శేరతే వివృత ద్వారాః కృషి గో రక్ష జీవినః |౨-౬౭-౧౯|
న అరాజకే జనపదే బద్దఘణ్టా విషాణీనః |
ఆటంతి రాజమార్గేషు కుఞ్జరాః షష్టిహాయనాః |౨-౬౭-౨౦|
న అరాజకే జనపదే శరాన్ సంతతమస్యతాం |
శ్రూయతే తలనిర్ఘోష ఇష్వస్త్రాణాముపాసనే |౨-౬౭-౨౧|
న అరాజకే జన పదే వణిజో దూర గామినః |
గచ్చంతి క్షేమం అధ్వానం బహు పుణ్య సమాచితాః |౨-౬౭-౨౨|
న అరాజకే జన పదే చరతి ఏక చరః వశీ |
భావయన్న్ ఆత్మనా ఆత్మానం యత్ర సాయం గృహో మునిః |౨-౬౭-౨౩|
న అరాజకే జన పదే యోగ క్షేమం ప్రవర్తతే |
న చ అపి అరాజకే సేనా శత్రూన్ విషహతే యుధి |౨-౬౭-౨౪|
న అరాజకే జనపదే హృష్టైః పరమవాజిభిః |
నరాః సమ్యాంతి సహసా రథైశ్చ పరిమణ్డితాః |౨-౬౭-౨౫|
న అరాజకే జనపదే నరాః శాస్త్రవిశారదాః |
సంపదంతోఽవతిష్ఠంతే వనేషూపవనేషు చ |౨-౬౭-౨౬|
న అరాజకే జనపదే మాల్యమోదకదక్షిణాః |
దేవతాభ్యర్చనార్థయ కల్ప్యంతే నియతైర్జనైః |౨-౬౭-౨౭|
న అరాజకే జనపదే చందనాగురురూషితాః |
రాజపుత్రా విరాజంతే వసంత ఇవ శాఖినః |౨-౬౭-౨౮|
యథా హి అనుదకా నద్యో యథా వా అపి అతృణం వనం |
అగోపాలా యథా గావః తథా రాష్ట్రం అరాజకం |౨-౬౭-౨౯|
ధ్వజో రథస్య ప్రజ్ఞానం ధూమో జ్ఞానం విభావసోః |
తేషాం యో నో ధ్వజో రాజ స దేవత్వమితో గతః |౨-౬౭-౩౦|
న అరాజకే జన పదే స్వకం భవతి కస్యచిత్ |
మత్స్యాఇవ నరా నిత్యం భక్షయంతి పరస్పరం |౨-౬౭-౩౧|
యేహి సంభిన్న మర్యాదా నాస్తికాః చిన్న సంశయాః |
తే అపి భావాయ కల్పంతే రాజ దణ్డ నిపీడితాః |౨-౬౭-౩౨|
యథా దృష్టిః శరీరస్య నిత్యమేవప్రవర్తతే |
తథా నరేంద్రో రాష్ట్రస్య ప్రభవః సత్యధర్మయోః |౨-౬౭-౩౩|
రాజా సత్యం చ ధర్మశ్చ రాజా కులవతాం కులం |
రాజా మాతా పితా చైవ రాజా హితకరో నృణాం |౨-౬౭-౩౪|
యమో వైశ్రవణః శక్రో వరుణశ్చ మహాబలః |
విశేష్యంతే నరేంద్రేణ వృత్తేన మహాతా తతః |౨-౬౭-౩౫|
అహో తమైవ ఇదం స్యాన్ న ప్రజ్ఞాయేత కించన |
రాజా చేన్ న భవేన్ లోకే విభజన్ సాధ్వ్ అసాధునీ |౨-౬౭-౩౬|
జీవతి అపి మహా రాజే తవ ఏవ వచనం వయం |
న అతిక్రమామహే సర్వే వేలాం ప్రాప్య ఇవ సాగరః |౨-౬౭-౩౭|
స నః సమీక్ష్య ద్విజ వర్య వృత్తం |
నృపం వినా రాజ్యం అరణ్య భూతం |
కుమారం ఇక్ష్వాకు సుతం వదాన్యం |
త్వం ఏవ రాజానం ఇహ అభిషించయ |౨-౬౭-౩౮|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే సప్తషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౭|
|
|
|
|
మిత్ర అమాత్య గణాన్ సర్వాన్ బ్రాహ్మణాంస్ తాన్ ఇదం వచః |౨-౬౮-౧|
యద్ అసౌ మాతుల కులే పురే రాజ గృహే సుఖీ |
భరతః వసతి భ్రాత్రా శత్రుఘ్నేన సమన్వితః |౨-౬౮-౨|
తత్ శీఘ్రం జవనా దూతా గచ్చంతు త్వరితైః హయైః |
ఆనేతుం భ్రాతరౌ వీరౌ కిం సమీక్షామహే వయం |౨-౬౮-౩|
గచ్చంతు ఇతి తతః సర్వే వసిష్ఠం వాక్యం అబ్రువన్ |
తేషాం తత్ వచనం శ్రుత్వా వసిష్ఠో వాక్యం అబ్రవీత్ |౨-౬౮-౪|
ఏహి సిద్ధ అర్థ విజయ జయంత అశోక నందన |
శ్రూయతాం ఇతికర్తవ్యం సర్వాన్ ఏవ బ్రవీమి వః |౨-౬౮-౫|
పురం రాజ గృహం గత్వా శీఘ్రం శీఘ్ర జవైః హయైః |
త్యక్త శోకైః ఇదం వాచ్యః శాసనాత్ భరతః మమ |౨-౬౮-౬|
పురోహితః త్వాం కుశలం ప్రాహ సర్వే చ మంత్రిణః |
త్వరమాణః చ నిర్యాహి కృత్యం ఆత్యయికం త్వయా |౨-౬౮-౭|
మా చ అస్మై ప్రోషితం రామం మా చ అస్మై పితరం మృతం |
భవంతః శంసిషుర్ గత్వా రాఘవాణాం ఇమం క్షయం |౨-౬౮-౮|
కౌశేయాని చ వస్త్రాణి భూషణాని వరాణి చ |
క్షిప్రం ఆదాయ రాజ్ఞః చ భరతస్య చ గచ్చత |౨-౬౮-౯|
దత్తపథ్యశనా దూతాజగ్ముః స్వం స్వం నివేశనం |
కేకయాంస్తే గమిష్యంతో హయానారుహ్య సమ్మతాన్ |౨-౬౮-౧౦|
తతః ప్రాస్థానికం కృత్వా కార్యశేషమనంతరం |
వసిష్ఠేనాభ్యనుజ్ఞాతా దూతాః సంత్వరితా యయుః |౨-౬౮-౧౧|
న్యంతేనాపరతాలస్య ప్రలంబస్యోత్తరం ప్రతి |
నిషేవమాణాస్తే జగ్ముర్నదీం మధ్యేన మాలినీం |౨-౬౮-౧౨|
తే హస్తినాపురే గఙ్గాం తీర్త్వా ప్రత్యఙ్ముఖా యయుః |
పాఞలదేశమాసాద్య మధ్యేన కురుజాఙ్గలం |౨-౬౮-౧౩|
సరాంసి చ సుపూర్ణాని నదీశ్చ విమలోదకాః |
నిరీక్షమాణాస్తే జగ్ముర్దూతాః కార్యవశాద్ద్రుతం |౨-౬౮-౧౪|
తే ప్రసన్నోదకాం దివ్యాం నానావిహగసేవితాం |
ఉపాతిజగ్ముర్వేగేన శరదణ్డాం జనాకులాం |౨-౬౮-౧౫|
నికూలవృక్షమాసాద్య దివ్యం సత్యోపయాచనం |
అభిగమ్యాభివాద్యం తం కులిఙ్గాం ప్రావిశన్ పురీం |౨-౬౮-౧౬|
అభికాలం తతః ప్రాప్యతే బోధిభవనాచ్చ్యుతాం |
పితృపైతామహీం పుణ్యాం తేరురిక్షుమతీం నదీం |౨-౬౮-౧౭|
అవేక్స్యాఞ్జలిపానాంశ్చ బ్రాహ్మణాన్ వేదపారగాన్ |
యయుర్మధ్యేన బాహ్లీకాన్ సుదామానం చ పర్వతం |౨-౬౮-౧౮|
విష్ణోః పదం ప్రేక్షమాణా విపాశాం చాపి శాల్మాలీం |
నదీర్వాపీస్తటాకాని పల్వలాని సరాంసి చ |౨-౬౮-౧౯|
పస్యంతో వివిధాంశ్చాపి సిమహవ్యాగ్రమృగద్విపాన్ |
యయుః పథాతిమహతా శాసనం భర్తురీప్సవః |౨-౬౮-౨౦|
తే శ్రాంత వాహనా దూతా వికృష్టేన సతా పథా |
గిరి వ్రజం పుర వరం శీఘ్రం ఆసేదుర్ అంజసా |౨-౬౮-౨౧|
భర్తుః ప్రియ అర్థం కుల రక్షణ అర్థం |
భర్తుః చ వంశస్య పరిగ్రహ అర్థం |
అహేడమానాః త్వరయా స్మ దూతా |
రాత్ర్యాం తు తే తత్ పురం ఏవ యాతాః |౨-౬౮-౨౨|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే అష్టషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౮|
Om Tat Sat
(Continued
....)
(My humble salutations to the
lotus feet of Swamy jis, Philosophic
Scholars and greatful to Wikisource for
the collection)
0 comments:
Post a Comment