Valmiki Ramayanam – Ayodhya Kanda - Part 41











జాబాలెహ్ తు వచహ్ ష్రుత్వా రామహ్ సత్య ఆత్మనాం వరహ్ |
ఉవాచ పరయా యుక్త్యా స్వ బుద్ధ్యా అవిపన్నయా || 2-109-1
భవాన్ మె ప్రియ కామ అర్థం వచనం యద్ ఇహ ఉక్తవాన్ |
అకార్యం కార్య సంకాషం అపథ్యం పథ్య సమ్మితం || 2-109-2
నిర్మర్యాదహ్ తు పురుషహ్ పాప ఆచార సమన్వితహ్ |
మానం లభతె సత్సు భిన్న చారిత్ర దర్షనహ్ || 2-109-3
కులీనం అకులీనం వా వీరం పురుష మానినం |
చారిత్రం ఎవ వ్యాఖ్యాతి షుచిం వా యది వా అషుచిం || 2-109-4
అనారయ్హ్ తు ఆర్య సంకాషహ్ షౌచాద్ద్ హీనహ్ తథా షుచిహ్ |
లక్షణ్యవద్ అలక్షణ్యొ దుహ్షీలహ్ షీలవాన్ ఇవ || 2-109-5
అధర్మం ధర్మ వెషెణ యది ఇమం లొక సంకరం |
అభిపత్స్యె షుభం హిత్వా క్రియా విధి వివర్జితం || 2-109-6
కహ్ చెతయానహ్ పురుషహ్ కార్య అకార్య విచక్షణహ్ |
బహు మంస్యతి మాం లొకె దుర్వృ్ఇత్తం లొక దూషణం || 2-109-7
కస్య యాస్యామ్య్ అహం వృ్ఇత్తం కెన వా స్వర్గం ఆప్నుయాం |
అనయా వర్తమానొ అహం వృ్ఇత్త్యా హీన ప్రతిజ్ఞయా || 2-109-8
కామ వృ్ఇత్తహ్ తు అయం లొకహ్ కృ్ఇత్స్నహ్ సముపవర్తతె |
యద్ వృ్ఇత్తాహ్ సంతి రాజానహ్ తద్ వృ్ఇత్తాహ్ సంతి హి ప్రజాహ్ || 2-109-9
సత్యం ఎవ ఆనృ్ఇషంస్యం రాజ వృ్ఇత్తం సనాతనం |
తస్మాత్ సత్య ఆత్మకం రాజ్యం సత్యె లొకహ్ ప్రతిష్ఠితహ్ || 2-109-10
ఋ్ఇషయహ్ చైవ దెవాహ్ సత్యం ఎవ హి మెనిరె |
సత్య వాదీ హి లొకె అస్మిన్ పరమం గగ్చ్ఛతి క్షయం || 2-109-11
ఉద్విజంతె యథా సర్పాన్ నరాద్ అనృ్ఇత వాదినహ్ |
ధర్మహ్ సత్యం పరొ లొకె మూలం స్వర్గస్య ఉచ్యతె || 2-109-12
సత్యం ఎవ ఈష్వరొ లొకె సత్యం పద్మా సమాష్రితా |
సత్య మూలాని సర్వాణి సత్యాన్ అస్తి పరం పదం || 2-109-13
దత్తం ఇష్టం హుతం చైవ తప్తాని తపాంసి |
వెదాహ్ సత్య ప్రతిష్ఠానాహ్ తస్మాత్ సత్య పరొ భవెత్ || 2-109-14
ఎకహ్ పాలయతె లొకం ఎకహ్ పాలయతె కులం |
మజ్జత్య్ ఎకొ హి నిరయహ్ ఎకహ్ స్వర్గె మహీయతె || 2-109-15
సొ అహం పితుర్ నిదెషం తు కిం అర్థం అనుపాలయె |
సత్య ప్రతిష్రవహ్ సత్యం సత్యెన సమయీ కృ్ఇతహ్ || 2-109-16
ఎవ లొభాన్ మొహాద్ వా అజ్ఞానాత్ తమొ అన్వితహ్ |
సెతుం సత్యస్య భెత్స్యామి గురొహ్ సత్య ప్రతిష్రవహ్ || 2-109-17
అసత్య సంధస్య సతహ్ చలస్య అస్థిర చెతసహ్ |
ఎవ దెవా పితరహ్ ప్రతీగ్చ్ఛంతి ఇతి నహ్ ష్రుతం || 2-109-18
ప్రత్యగ్ ఆత్మం ఇమం ధర్మం సత్యం పష్యామ్య్ అహం స్వయం |
భారహ్ సత్ పురుష ఆచీర్ణహ్ తద్ అర్థం అభినంద్యతె || 2-109-19
క్షాత్రం ధర్మం అహం త్యక్ష్యె హ్య్ అధర్మం ధర్మ సమ్హితం |
క్షుద్రౌర్ నృ్ఇషంసైర్ లుబ్ధైహ్ సెవితం పాప కర్మభిహ్ || 2-109-20
కాయెన కురుతె పాపం మనసా సంప్రధార్య |
అనృ్ఇతం జిహ్వయా ఆహ త్రివిధం కర్మ పాతకం || 2-109-21
భూమిహ్ కీర్తిర్ యషొ లక్ష్మీహ్ పురుషం ప్రార్థయంతి హి |
స్వర్గస్థం అనుబధ్నంతి సత్యం ఎవ భజెత తత్ || 2-109-22
ష్రెష్ఠం హ్య్ అనార్యం ఎవ స్యాద్ యద్ భవాన్ అవధార్య మాం |
ఆహ యుక్తి కరైర్ వాక్యైర్ ఇదం భద్రం కురుష్వ || 2-109-23
కథం హ్య్ అహం ప్రతిజ్ఞాయ వన వాసం ఇమం గురొహ్ |
భరతస్య కరిష్యామి వచొ హిత్వా గురొర్ వచహ్ || 2-109-24
స్థిరా మయా ప్రతిజ్ఞాతా ప్రతిజ్ఞా గురు సమ్నిధౌ |
ప్రహృ్ఇష్ట మానసా దెవీ కైకెయీ అభవత్ తదా || 2-109-25
వన వాసం వసన్న్ ఎవం షుచిర్ నియత భొజనహ్ |
మూలైహ్ పుష్పైహ్ ఫలైహ్ పుణ్యైహ్ పితృ్ఇఋ్ఇన్ దెవామ్హ్ తర్పయన్ || 2-109-26
సంతుష్ట పంచ వర్గొ అహం లొక యాత్రాం ప్రవర్తయె |
అకుహహ్ ష్రద్దధానహ్ సన్ కార్య అకార్య విచక్షణహ్ || 2-109-27
కర్మ భూమిం ఇమాం ప్రాప్య కర్తవ్యం కర్మ యత్ షుభం |
అగ్నిర్ వాయుహ్ సొమహ్ కర్మణాం ఫల భాగినహ్ || 2-109-28
షతం క్రతూనాం ఆహృ్ఇత్య దెవ రాట్ త్రిదివం గతహ్ |
తపాంస్య్ ఉగ్రాణి ఆస్థాయ దివం యాతా మహర్షయహ్ || 2-109-29
అమృ్ఇశ్యమాణహ్ పునరుగ్రతెజా |
నిషమ్య తం నాస్తికవాక్యహెతుం |
అథాబ్రవీత్తం నృ్ఇపతెస్తనూజొ |
విగర్హమాణొ వచానాని తస్య || 2-109-30
సత్యం ధర్మం పరాక్రమం |
భూతానుకంపాం ప్రియవాదితాం |
ద్విజాతిదెవాతిథిపూజనం |
పంథానమాహుస్త్రిదివస్య సంతహ్ || 2-109-31
తెనైవమాజ్ఝ్ణాయ యథావదర్థ |
మెకొదయం సంప్రతిపద్య విప్రాహ్ |
ధర్మం చరంతహ్ సకలం యథావ |
త్కాఝ్ఖ్శంతి లొకాగమమప్రమత్తాహ్ || 2-109-32
నిందామ్యహం కర్మ పితుహ్ కృ్ఇతం |
ద్యస్త్వామగృ్ఇహ్ణాద్విశమస్థబుద్ధిం |
బుద్ధ్యానయైవంవిధయా చరంతం |
సునాస్తికం ధర్మపథాదపెతం || 2-109-33
యథా హి చొరహ్ తథా హి బుద్ధ |
స్తథాగతం నాస్తికమత్ర విధ్హి |
తస్మాద్ధి యహ్ షణ్క్యతమహ్ ప్రజానాం |
నాస్తి కెనాభిముఖొ బుధహ్ స్యాత్ 2-109-34
త్వత్తొ జనాహ్ పూర్వతరె వరాష్చ |
షుభాని కర్మాణి బహూని చక్రుహ్ |
చిత్వా సదెమం పరం లౌకం |
తస్మాద్ద్విజాహ్ స్వస్తి హుతం కృ్ఇతం 2-109-35
ధర్మె రతాహ్ సత్ పురుషైహ్ సమెతాహ్ |
తెజస్వినొ దాన గుణ ప్రధానాహ్ |
అహింసకా వీత మలాహ్ లొకె |
భవంతి పూజ్యా మునయహ్ ప్రధానాహ్ || 2-109-36
ఇతి బ్రువంతం వచనం సరొశం |
రామం మహాత్మానమదీనసత్త్వం |
ఉవాచ పథ్యం పునరాస్తికం |
సత్యం వచహ్ సానునయం విప్రహ్ || 2-109-37
నాస్తికానాం వచనం బ్రవీమ్యహం |
నాస్తికొ.అహం నాస్తి కించన |
సమీక్శ్య కాలం పునరాస్తికొ.అభవం |
భవెయ కాలె పునరెవ నాస్తికహ్ || 2-109-38
చాపి కాలొ.అయ ముపాగతహ్ షనైహ్ |
యథా మయా నాస్తికవాగుదీరితా |
నివర్తనార్థం తవ రామ కారణాత్ |
ప్రసాదనార్థం మయైతదీరితం || 2-109-39



నివర్తయితు కామహ్ తు త్వాం ఎతద్ వాక్యం అబ్రవీత్ |
ఇమాం లొక సముత్పత్తిం లొక నాథ నిబొధ మె || 2-110-2
సర్వం సలిలం ఎవ ఆసీత్ పృ్ఇథివీ యత్ర నిర్మితా |
తతహ్ సమభవద్ బ్రహ్మా స్వయంభూర్ దైవతైహ్ సహ || 2-110-3
వరాహహ్ తతొ భూత్వా ప్రొజ్జహార వసుంధరాం |
అసృ్ఇజచ్ జగత్ సర్వం సహ పుత్రైహ్ కృ్ఇత ఆత్మభిహ్ || 2-110-4
ఆకాష ప్రభవొ బ్రహ్మా షాష్వతొ నిత్య అవ్యయహ్ |
తస్మాన్ మరీచిహ్ సంజజ్ఞె మరీచెహ్ కష్యపహ్ సుతహ్ || 2-110-5
వివస్వాన్ కష్యపాజ్ జజ్ఞె మనుర్ వైవస్తవహ్ స్మృ్ఇతహ్ |
తు ప్రజాపతిహ్ పూర్వం ఇక్ష్వాకుహ్ తు మనొహ్ సుతహ్ || 2-110-6
యస్య ఇయం ప్రథమం దత్తా సమృ్ఇద్ధా మనునా మహీ |
తం ఇక్ష్వాకుం అయొధ్యాయాం రాజానం విద్ధి పూర్వకం || 2-110-7
ఇక్ష్వాకొహ్ తు సుతహ్ ష్రీమాన్ కుక్షిర్ ఎవ ఇతి విష్రుతహ్ |
కుక్షెర్ అథ ఆత్మజొ వీరొ వికుక్షిర్ ఉదపద్యత || 2-110-8
వికుక్షెహ్ తు మహా తెజా బాణహ్ పుత్రహ్ ప్రతాపవాన్ |
బాణస్య తు మహా బాహుర్ అనరణ్యొ మహా యషాహ్ || 2-110-9
నానా వృ్ఇష్టిర్ బభూవ అస్మిన్ దుర్భిక్షం సతాం వరె |
అనరణ్యె మహా రాజె తస్కరొ వా అపి కష్చన || 2-110-10
అనరణ్యాన్ మహా బాహుహ్ పృ్ఇథూ రాజా బభూవ |
తస్మాత్ పృ్ఇథొర్ మహా రాజహ్ త్రిషంకుర్ ఉదపద్యత || 2-110-11
సత్య వచనాద్ వీరహ్ సషరీరొ దివం గతహ్ |
త్రిషంకొర్ అభవత్ సూనుర్ ధుంధుమారొ మహా యషాహ్ || 2-110-12
ధుంధుమారాన్ మహా తెజా యువన అష్వొ వ్యజాయత |
యువన అష్వ సుతహ్ ష్రీమాన్ మాంధాతా సమపద్యత || 2-110-13
మాంధాతుహ్ తు మహా తెజాహ్ సుసంధిర్ ఉదపద్యత |
సుసంధెర్ అపి పుత్రౌ ద్వౌ ధ్రువ సంధిహ్ ప్రసెనజిత్ || 2-110-14
యషస్వీ ధ్రువ సంధెహ్ తు భరతొ రిపు సూదనహ్ |
భరతాత్ తు మహా బాహొర్ అసితొ నామ జాయత || 2-110-15
యస్య ఎతె ప్రతిరాజాన ఉదపద్యంత షత్రవహ్ |
హైహయాహ్ తాల జంఘాహ్ షూరాహ్ షష బిందవహ్ || 2-110-16
తామ్హ్ తు సర్వాన్ ప్రతివ్యూహ్య యుద్ధె రాజా ప్రవాసితహ్ |
షైల వరె రమ్యె బభూవ అభిరతొ మునిహ్ || 2-110-17
ద్వె అస్య భార్యె గర్భిణ్యౌ బభూవతుర్ ఇతి ష్రుతిహ్ |
ఎకా గర్భవినాషాయ సపత్న్యై గరళం దదౌ || 2-110-18
భార్గవహ్ చ్యవనొ నామ హిమవంతం ఉపాష్రితహ్ |
తం ఋ్ఇషిం సముపాగమ్య కాలిందీ తు అభ్యవాదయత్ || 2-110-19
తాం అభ్యవదద్ విప్రొ వర ఈప్సుం పుత్ర జన్మని |
పుత్రస్తె భవితా దెవి మహాత్మా లొకవిష్రుతహ్ || 2-110-20
ధార్మికష్చ సుషీలష్చ వంషకర్తారిసూదనహ్ |
కృ్ఇత్వాప్రదక్శిణం హృ్ఇశ్టా మునిం తమనుమాన్య || 2-110-21
పద్మపత్రసమానాక్శం పద్మగర్భసమప్రభం |
తతహ్ సా గృ్ఇహం ఆగమ్య దెవీ పుత్రం వ్యజాయత || 2-110-22
సపత్న్యా తు గరహ్ తస్యై దత్తొ గర్భ జిఘాంసయా |
గరెణ సహ తెన ఎవ జాతహ్ సగరొ అభవత్ || 2-110-23
రాజా సగరొ నామ యహ్ సముద్రం అఖానయత్ |
ఇష్ట్వా పర్వణి వెగెన త్రాసయంతం ఇమాహ్ ప్రజాహ్ || 2-110-24
అసమంజహ్ తు పుత్రొ అభూత్ సగరస్య ఇతి నహ్ ష్రుతం |
జీవన్న్ ఎవ పిత్రా తు నిరస్తహ్ పాప కర్మ కృ్ఇత్ || 2-110-25
అమ్షుమాన్ ఇతి పుత్రొ అభూద్ అసమంజస్య వీర్యవాన్ |
దిలీపొ అమ్షుమతహ్ పుత్రొ దిలీపస్య భగీరథహ్ || 2-110-26
భగీరథాత్ కకుత్స్థహ్ తు కాకుత్స్థా యెన తు స్మృ్ఇతాహ్ |
కకుత్స్థస్య తు పుత్రొ అభూద్ రఘుర్ యెన తు రాఘవహ్ || 2-110-27
రఘొహ్ తు పుత్రహ్ తెజస్వీ ప్రవృ్ఇద్ధహ్ పురుష అదకహ్ |
కల్మాష పాదహ్ సౌదాస ఇత్య్ ఎవం ప్రథితొ భువి || 2-110-28
కల్మాష పాద పుత్రొ అభూత్ షంఖణహ్ తు ఇతి విష్రుతహ్ |
యహ్ తు తద్ వీర్యం ఆసాద్య సహ సెనొ వ్యనీనషత్ || 2-110-29
షంఖణస్య తు పుత్రొ అభూత్ షూరహ్ ష్రీమాన్ సుదర్షనహ్ |
సుదర్షనస్య అగ్ని వర్ణ అగ్ని వర్షస్య షీఘ్రగహ్ || 2-110-30
షీఘ్రగస్య మరుహ్ పుత్రొ మరొహ్ పుత్రహ్ ప్రషుష్రుకహ్ |
ప్రషుష్రుకస్య పుత్రొ అభూద్ అంబరీషొ మహా ద్యుతిహ్ || 2-110-31
అంబరీషస్య పుత్రొ అభూన్ నహుషహ్ సత్య విక్రమహ్ |
నహుషస్య నాభాగహ్ పుత్రహ్ పరమ ధార్మికహ్ || 2-110-32
అజహ్ సువ్రతహ్ చైవ నాభాగస్య సుతాఉ ఉభౌ |
అజస్య చైవ ధర్మ ఆత్మా రాజా దషరథహ్ సుతహ్ || 2-110-33
తస్య జ్యెష్ఠొ అసి దాయాదొ రామ ఇత్య్ అభివిష్రుతహ్ |
తద్ గృ్ఇహాణ స్వకం రాజ్యం అవెక్షస్వ జగన్ నృ్ఇప || 34
ఇక్ష్వాకూణాం హి సర్వెషాం రాజా భవతి పూర్వజహ్ |
పూర్వజెన అవరహ్ పుత్రొ జ్యెష్ఠొ రాజ్యె అభిషిచ్యతె || 2-110-35
రాఘవాణాం కుల ధర్మం ఆత్మనహ్ |
సనాతనం అద్య విహాతుం అర్హసి |
ప్రభూత రత్నాం అనుషాధి మెదినీం |
ప్రభూత రాష్ట్రాం పితృ్ఇవన్ మహా యషాహ్ || 2-110-36


వసిష్ఠహ్ తు తదా రామం ఉక్త్వా రాజ పురొహితహ్ |
అబ్రవీద్ ధర్మ సమ్యుక్తం పునర్ ఎవ అపరం వచహ్ || 2-111-1
పురుషస్య ఇహ జాతస్య భవంతి గురవహ్ త్రయహ్ |
ఆచార్యహ్ చైవ కాకుత్స్థ పితా మాతా రాఘవ || 2-111-2
పితా హ్య్ ఎనం జనయతి పురుషం పురుష ఋ్ఇషభ |
ప్రజ్ఞాం దదాతి ఆచార్యహ్ తస్మాత్ గురుర్ ఉచ్యతె || 2-111-3
సె తె అహం పితుర్ ఆచార్యహ్ తవ చైవ పరం తప |
మమ త్వం వచనం కుర్వన్ అతివర్తెహ్ సతాం గతిం || 2-111-4
ఇమా హి తె పరిషదహ్ ష్రెణయహ్ సమాగతాహ్ |
ఎషు తాత చరన్ ధర్మం అతివర్తెహ్ సతాం గతిం || 2-111-5
వృ్ఇద్ధాయా ధర్మ షీలాయా మాతుర్ అర్హస్య్ అవర్తితుం |
అస్యాహ్ తు వచనం కుర్వన్ అతివర్తెహ్ సతాం గతిం || 2-111-6
భరతస్య వచహ్ కుర్వన్ యాచమానస్య రాఘవ |
ఆత్మానం అతివర్తెహ్ త్వం సత్య ధర్మ పరాక్రమ || 2-111-7
ఎవం మధురం ఉక్తహ్ తు గురుణా రాఘవహ్ స్వయం |
ప్రత్యువాచ సమాసీనం వసిష్ఠం పురుష ఋ్ఇషభహ్ || 2-111-8
యన్ మాతాపితరౌ వృ్ఇత్తం తనయె కురుతహ్ సదా |
సుప్రతికరం తత్ తు మాత్రా పిత్రా యత్ కృ్ఇతం || 2-111-9
యథా షక్తి ప్రదానెన స్నాపనాచ్ చాదనెన |
నిత్యం ప్రియ వాదెన తథా సంవర్ధనెన || 2-111-10
హి రాజా జనయితా పితా దషరథొ మమ |
ఆజ్ఞాతం యన్ మయా తస్య తన్ మిథ్యా భవిష్యతి || 2-111-11
ఎవం ఉక్తహ్ తు రామెణ భరతహ్ ప్రత్యనంతరం |
ఉవాచ పరమ ఉదారహ్ సూతం పరమ దుర్మనాహ్ || 2-111-12
ఇహ మె స్థణ్డిలె షీఘ్రం కుషాన్ ఆస్తర సారథె |
ఆర్యం ప్రత్యుపవెక్ష్యామి యావన్ మె ప్రసీదతి || 2-111-13
అనాహారొ నిరాలొకొ ధన హీనొ యథా ద్విజహ్ |
షెష్యె పురస్తాత్ షాలాయా యావన్ ప్రతియాస్యతి || 2-111-14
తు రామం అవెక్షంతం సుమంత్రం ప్రెక్ష్య దుర్మనాహ్ |
కుష ఉత్తరం ఉపస్థాప్య భూమాఉ ఎవ ఆస్తరత్ స్వయం || 2-111-15
తం ఉవాచ మహా తెజా రామొ రాజ ఋ్ఇషి సత్తమాహ్ |
కిం మాం భరత కుర్వాణం తాత ప్రత్యుపవెక్ష్యసి || 2-111-16
బ్రాహ్మణొ హ్య్ ఎక పార్ష్వెన నరాన్ రొద్ధుం ఇహ అర్హతి |
తు మూర్ధా అవసిక్తానాం విధిహ్ ప్రత్యుపవెషనె || 2-111-17
ఉత్తిష్ఠ నర షార్దూల హిత్వా ఎతద్ దారుణం వ్రతం |
పుర వర్యాం ఇతహ్ క్షిప్రం అయొధ్యాం యాహి రాఘవ || 2-111-18
ఆసీనహ్ తు ఎవ భరతహ్ పౌర జానపదం జనం |
ఉవాచ సర్వతహ్ ప్రెక్ష్య కిం ఆర్యం అనుషాసథ || 2-111-19
తె తం ఊచుర్ మహాత్మానం పౌర జానపదా జనాహ్ |
కాకుత్స్థం అభిజానీమహ్ సమ్యగ్ వదతి రాఘవహ్ || 2-111-20
ఎషొ అపి హి మహా భాగహ్ పితుర్ వచసి తిష్ఠతి |
అత ఎవ షక్తాహ్ స్మొ వ్యావర్తయితుం అంజసా || 2-111-21
తెషాం ఆజ్ఞాయ వచనం రామొ వచనం అబ్రవీత్ |
ఎవం నిబొధ వచనం సుహృ్ఇదాం ధర్మ చక్షుషాం || 2-111-22
ఎతచ్ ఎవ ఉభయం ష్రుత్వా సమ్యక్ సంపష్య రాఘవ |
ఉత్తిష్ఠ త్వం మహా బాహొ మాం స్పృ్ఇష తథా ఉదకం || 2-111-23
అథ ఉత్థాయ జలం స్పృ్ఇష్ట్వా భరతొ వాక్యం అబ్రవీత్ |
షృ్ఇణ్వంతు మె పరిషదొ మంత్రిణహ్ ష్రెణయహ్ తథా || 2-111-24
యాచె పితరం రాజ్యం అనుషాసామి మాతరం |
ఆర్యం పరమ ధర్మజ్ఞం అభిజానామి రాఘవం || 2-111-25
యది తు అవష్యం వస్తవ్యం కర్తవ్యం పితుర్ వచహ్ |
అహం ఎవ నివత్స్యామి చతుర్దష వనె సమాహ్ || 2-111-26
ధర్మ ఆత్మా తస్య తథ్యెన భ్రాతుర్ వాక్యెన విస్మితహ్ |
ఉవాచ రామహ్ సంప్రెక్ష్య పౌర జానపదం జనం || 2-111-27
విక్రీతం ఆహితం క్రీతం యత్ పిత్రా జీవతా మమ |
తల్ లొపయితుం షక్యం మయా వా భరతెన వా || 2-111-28
ఉపధిర్ మయా కార్యొ వన వాసె జుగుప్సితహ్ |
యుక్తం ఉక్తం కైకెయ్యా పిత్రా మె సుకృ్ఇతం కృ్ఇతం || 2-111-29
జానామి భరతం క్షాంతం గురు సత్కార కారిణం |
సర్వం ఎవ అత్ర కల్యాణం సత్య సంధె మహాత్మని || 2-111-30
అనెన ధర్మ షీలెన వనాత్ ప్రత్యాగతహ్ పునహ్ |
భ్రాత్రా సహ భవిష్యామి పృ్ఇథివ్యాహ్ పతిర్ ఉత్తమహ్ || 2-111-31
వృ్ఇతొ రాజా హి కైకెయ్యా మయా తద్ వచనం కృ్ఇతం |
అనృ్ఇతాన్ మొచయ అనెన పితరం తం మహీ పతిం || 2-111-32



తం అప్రతిమ తెజొభ్యాం భ్రాతృ్ఇభ్యాం రొమ హర్షణం |
విస్మితాహ్ సంగమం ప్రెక్ష్య సమవెతా మహర్షయహ్ || 2-112-1
అంతర్ హితాహ్ తు ఋ్ఇషి గణాహ్ సిద్ధాహ్ పరమ ఋ్ఇషయహ్ |
తౌ భ్రాతరౌ మహాత్మానౌ కాకుత్స్థౌ ప్రషషంసిరె || 2-112-2
ధన్యొ యస్య పుత్రౌ ద్వౌ ధర్మజ్ఞౌ ధర్మ విక్రమౌ |
ష్రుత్వా వయం హి సంభాషాం ఉభయొహ్ స్పృ్ఇహయామహె || 2-112-3
తతహ్ తు ఋ్ఇషి గణాహ్ క్షిప్రం దషగ్రీవ వధ ఎషిణహ్ |
భరతం రాజ షార్దూలం ఇత్య్ ఊచుహ్ సంగతా వచహ్ || 2-112-4
కులె జాత మహా ప్రాజ్ఞ మహా వృ్ఇత్త మహా యషహ్ |
గ్రాహ్యం రామస్య వాక్యం తె పితరం యద్య్ అవెక్షసె || 2-112-5
సదా అనృ్ఇణం ఇమం రామం వయం ఇగ్చ్ఛామహె పితుహ్ |
అనృ్ఇణత్వాచ్ కైకెయ్యాహ్ స్వర్గం దషరథొ గతహ్ || 2-112-6
ఎతావద్ ఉక్త్వా వచనం గంధర్వాహ్ సమహర్షయహ్ |
రాజ ఋ్ఇషయహ్ చైవ తథా సర్వె స్వాం స్వాం గతిం గతాహ్ || 2-112-7
హ్లాదితహ్ తెన వాక్యెన షుభెన షుభ దర్షనహ్ |
రామహ్ సమ్హృ్ఇష్ట వదనహ్ తాన్ ఋ్ఇషీన్ అభ్యపూజయత్ || 2-112-8
స్రస్త గాత్రహ్ తు భరతహ్ వాచా సజ్జమానయా |
కృ్ఇత అంజలిర్ ఇదం వాక్యం రాఘవం పునర్ అబ్రవీత్ || 2-112-9
రాజ ధర్మం అనుప్రెక్ష్య కుల ధర్మ అనుసంతతిం | కర్తుం అర్హసి కాకుత్స్థ మమ మాతుహ్ యాచనాం || 2-112-10
రక్షితుం సుమహద్ రాజ్యం అహం ఎకహ్ తు ఉత్సహె |
పౌర జానపదామ్హ్ అపి రక్తాన్ రంజయితుం తథా || 2-112-11
జ్ఞాతయహ్ హి యొధాహ్ మిత్రాణి సుహృ్ఇదహ్ నహ్ |
త్వాం ఎవ ప్రతికాంక్షంతె పర్జన్యం ఇవ కర్షకాహ్ || 2-112-12
ఇదం రాజ్యం మహా ప్రాజ్ఞ స్థాపయ ప్రతిపద్య హి |
షక్తిమాన్ అసి కాకుత్స్థ లొకస్య పరిపాలనె || 2-112-13
ఇత్య్ ఉక్త్వా న్యపతద్ భ్రాతుహ్ పాదయొర్ భరతహ్ తదా |
భృ్ఇషం సంప్రార్థయాం ఆస రామం ఎవం ప్రియం వదహ్ || 2-112-14
తం అంకె భ్రాతరం కృ్ఇత్వా రామొ వచనం అబ్రవీత్ |
ష్యామం నలిన పత్ర అక్షం మత్త హంస స్వరహ్ స్వయం || 2-112-15
ఆగతా త్వాం ఇయం బుద్ధిహ్ స్వజా వైనయికీ యా |
భృ్ఇషం ఉత్సహసె తాత రక్షితుం పృ్ఇథివీం అపి || 2-112-16
అమాత్యైహ్ సుహృ్ఇద్భిహ్ బుద్ధిమద్భిహ్ మంత్రిభిహ్ |
సర్వ కార్యాణి సమ్మంత్ర్య సుమహాంత్య్ అపి కారయ || 2-112-17
లక్ష్మీహ్ చంద్రాద్ అపెయాద్ వా హిమవాన్ వా హిమం త్యజెత్ |
అతీయాత్ సాగరొ వెలాం ప్రతిజ్ఞాం అహం పితుహ్ || 2-112-18
కామాద్ వా తాత లొభాద్ వా మాత్రా తుభ్యం ఇదం కృ్ఇతం |
తన్ మనసి కర్తవ్యం వర్తితవ్యం మాతృ్ఇవత్ || 2-112-19
ఎవం బ్రువాణం భరతహ్ కౌసల్యా సుతం అబ్రవీత్ |
తెజసా ఆదిత్య సంకాషం ప్రతిపచ్ చంద్ర దర్షనం || 2-112-20
అధిరొహ ఆర్య పాదాభ్యాం పాదుకె హెమ భూషితె |
ఎతె హి సర్వ లొకస్య యొగ క్షెమం విధాస్యతహ్ || 2-112-21
సొ అధిరుహ్య నర వ్యాఘ్రహ్ పాదుకె హ్య్ అవరుహ్య |
ప్రాయగ్చ్ఛత్ సుమహా తెజా భరతాయ మహాత్మనె || 2-112-22
పాదుకె సంప్రణమ్య రామం వచనంబ్రవీత్ |
చతుర్దష హి వర్శాణి జటాచీరధరొ హ్యహం || 2-112-23
ఫలమూలాషనొ వీర భవెయం రఘునందన |
తవాగమనమాకాణ్క్శన్ వసన్వై నగరాద్బహిహ్ || 2-112-24
తవ పాదుకయొర్న్యస్తరాజ్యతంత్రహ్ పరంతప |
చతుర్దషె తు సంపూర్ణె వర్శె.అహాని రఘూత్తమ || 2-112-25
ద్రక్శ్యామి యది త్వాం తు ప్రవెక్శ్యామి హుతాషనం |
తథెతి ప్రతిజ్ఝ్ణాయ తం పరిశ్వజ్య సాదరం || 2-112-26
షత్రుఘ్నం పరిశ్వజ్య భరతం చెదమబ్రవీత్ |
మాతరం రక్శ కైకెయీం మా రొశం కురు తాం ప్రతి || 2-112-27
మయా సీతయా చైవ షప్తొ.సి రఘుసత్తమ |
ఇత్యుక్త్వాష్రుపరీతాక్శొ భ్రాతరం విససర్జ || 2-112-28
పాదుకె తె భరతహ్ ప్రతాపవాన్ |
స్వలంకృ్ఇతె సంపరిగృ్ఇహ్య ధర్మవిత్ |
ప్రదక్షిణం చైవ చకార రాఘవం |
చకార చైవ ఉత్తమ నాగ మూర్ధని || 2-112-29
అథ ఆనుపూర్వ్యాత్ ప్రతిపూజ్య తం జనం |
గురూమ్హ్ మంత్రి ప్రకృ్ఇతీహ్ తథా అనుజౌ |
వ్యసర్జయద్ రాఘవ వమ్ష వర్ధనహ్ |
స్థితహ్ స్వ ధర్మె హిమవాన్ ఇవ అచలహ్ || 2-112-30
తం మాతరొ బాష్ప గృ్ఇహీత కణ్ఠొ |
దుహ్ఖెన ఆమంత్రయితుం హి షెకుహ్ |
తు ఎవ మాతృ్ఇఋ్ఇర్ అభివాద్య సర్వా |
రుదన్ కుటీం స్వాం ప్రవివెష రామహ్ || 2-112-31







Om Tat Sat


(Continued ....)

(My humble salutations to the lotus feet of  Swamy jis, Philosophic Scholars and greatful to Wikisource  for the collection)

0 comments:

Post a Comment

About Me

My Photo
gopalakrishna
View my complete profile

Visitors

free counters

Visitors

free counters
Powered by Blogger.

Blog Archive

Visitors

Labels

Blog Archive