శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే
అయోధ్యాకాండే సప్తవింశః సర్గః |౨-౨౭|
|
|
|
|
ప్రణయాత్ ఏవ సంక్రుద్ధా భర్తారం ఇదం అబ్రవీత్ |౨-౨౭-౧|
కిమిదం భాషసే రామ వాక్యం లఘుతయా ధ్రువం |
త్వయా యదపహాస్యం మే శ్రుత్వా నరవరాత్మజ |౨-౨౭-౨|
ఆర్య పుత్ర పితా మాతా భ్రాతా పుత్రః తథా స్నుషా |
స్వాని పుణ్యాని భుంజానాః స్వం స్వం భాగ్యం ఉపాసతే |౨-౨౭-౩|
భర్తుర్ భాగ్యం తు భార్యా ఏకా ప్రాప్నోతి పురుష ఋషభ |
అతః చైవ అహం ఆదిష్టా వనే వస్తవ్యం ఇతి అపి |౨-౨౭-౪|
న పితా న ఆత్మజో న ఆత్మా న మాతా న సఖీ జనః |
ఇహ ప్రేత్య చ నారీణాం పతిర్ ఏకో గతిః సదా |౨-౨౭-౫|
యది త్వం ప్రస్థితః దుర్గం వనం అద్య ఏవ రాఘవ |
అగ్రతః తే గమిష్యామి మృద్నంతీ కుశ కణ్టకాన్ |౨-౨౭-౬|
ఈర్ష్యా రోషౌ బహిష్ కృత్య భుక్త శేషం ఇవ ఉదకం |
నయ మాం వీర విశ్రబ్ధః పాపం మయి న విద్యతే |౨-౨౭-౭|
ప్రాసాద అగ్రైః విమానైః వా వైహాయస గతేన వా |
సర్వ అవస్థా గతా భర్తుః పాదచ్ చాయా విశిష్యతే |౨-౨౭-౮|
అనుశిష్టా అస్మి మాత్రా చ పిత్రా చ వివిధ ఆశ్రయం |
న అస్మి సంప్రతి వక్తవ్యా వర్తితవ్యం యథా మయా |౨-౨౭-౯|
అహం దుర్గం గమిష్యామి వనం పురుషవర్జితం |
నానామృగగణాకీర్ణం శార్దూలవృకసేవితం |౨-౨౭-౧౦|
సుఖం వనే నివత్స్యామి యథా ఏవ భవనే పితుః |
అచింతయంతీ త్రీంల్ లోకామః చింతయంతీ పతి వ్రతం |౨-౨౭-౧౧|
శుశ్రూషమాణా తే నిత్యం నియతా బ్రహ్మ చారిణీ |
సహ రంస్యే త్వయా వీర వనేషు మధు గంధిషు |౨-౨౭-౧౨|
త్వం హి కర్తుం వనే శక్తః రామ సంపరిపాలనం |
అన్యస్య పై జనస్య ఇహ కిం పునర్ మమ మానద |౨-౨౭-౧౩|
సహ త్వయా గమిశ్యామి వసమద్య న సంశయః |
నాహం శక్యా మహాభాగ నివర్తయితు ముద్యతా |౨-౨౭-౧౪|
ఫల మూల అశనా నిత్యం భవిష్యామి న సంశయః |
న తే దుహ్ఖం కరిష్యామి నివసంతీ సహ త్వయా |౨-౨౭-౧౫|
ఇచ్చామి సరితః శైలాన్ పల్వలాని వనాని చ |
ద్రష్టుం సర్వత్ర నిర్భీతా త్వయా నాథేన ధీమతా |౨-౨౭-౧౬|
హంస కారణ్డవ ఆకీర్ణాః పద్మినీః సాధు పుష్పితాః |
ఇచ్చేయం సుఖినీ ద్రష్టుం త్వయా వీరేణ సంగతా |౨-౨౭-౧౭|
అభిషేకం కరిష్యామి తాసు నిత్యం యతవ్రతా |
సహ త్వయా విశాల అక్ష రంస్యే పరమ నందినీ |౨-౨౭-౧౮|
ఏవం వర్ష సహస్రాణాం శతం వా అహం త్వయా సహ |
వ్యతిక్రమం న వేత్స్యామి స్వర్గోఽపి హి న మే మతః |౨-౨౭-౧౯|
స్వర్గే అపి చ వినా వాసో భవితా యది రాఘవ |
త్వయా మమ నర వ్యాఘ్ర న అహం తం అపి రోచయే |౨-౨౭-౨౦|
అహం గమిష్యామి వనం సుదుర్గమం |
మృగ ఆయుతం వానర వారణైః యుతం |
వనే నివత్స్యామి యథా పితుర్ గృహే |
తవ ఏవ పాదావ్ ఉపగృహ్య సమ్మతా |౨-౨౭-౨౧|
అనన్య భావాం అనురక్త చేతసం |
త్వయా వియుక్తాం మరణాయ నిశ్చితాం |
నయస్వ మాం సాధు కురుష్వ యాచనాం |
న తే మయా అతః గురుతా భవిష్యతి |౨-౨౭-౨౨|
తథా బ్రువాణాం అపి ధర్మ వత్సలో |
న చ స్మ సీతాం నృ వరః నినీషతి |
ఉవాచ చ ఏనాం బహు సమ్నివర్తనే |
వనే నివాసస్య చ దుహ్ఖితాం ప్రతి |౨-౨౭-౨౩|
ఇతి శ్రిమద్ రామయణే అయోధ్యాకాండే సప్తవింశః సర్గః
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే సప్తవింశః సర్గః |౨-౨౭|
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే అష్టావింశః సర్గః |౨-౨౮|
|
|
|
|
నివర్తన అర్థే ధర్మ ఆత్మా వాక్యం ఏతత్ ఉవాచ హ |౨-౨౮-౧|
సాంత్వయిత్వా పునస్తాం తు బాష్పదూషితలోచనాం |
నివర్తనార్థే ధర్మాత్మా వాక్యమేతదువాచ హ |౨-౨౮-౨|
సీతే మహా కులీనా అసి ధర్మే చ నిరతా సదా |
ఇహ ఆచర స్వధర్మం త్వం మా యథా మనసః సుఖం |౨-౨౮-౩|
సీతే యథా త్వాం వక్ష్యామి తథా కార్యం త్వయా అబలే |
వనే దోషా హి బహవో వదతః తాన్ నిబోధ మే |౨-౨౮-౪|
సీతే విముచ్యతాం ఏషా వన వాస కృతా మతిః |
బహు దోషం హి కాంతారం వనం ఇతి అభిధీయతే |౨-౨౮-౫|
హిత బుద్ధ్యా ఖలు వచో మయా ఏతత్ అభిధీయతే |
సదా సుఖం న జానామి దుహ్ఖం ఏవ సదా వనం |౨-౨౮-౬|
గిరి నిర్ఝర సంభూతా గిరి కందర వాసినాం |
సిమ్హానాం నినదా దుహ్ఖాః శ్రోతుం దుహ్ఖం అతః వనం |౨-౨౮-౭|
క్రీడమానాశ్చ విస్రబ్ధా మత్తాహ్ శూన్యే మహామృగాః |
దృష్ట్వా సమభివర్తంతే సీతే దుఃఖమతో వనం |౨-౨౮-౮|
సగ్రాహాః సరితశ్చైవ పఙ్కవత్యశ్చ దుస్తరాః |
మత్తైరపి గజైర్నిత్యమతో దుఃఖతరం వనం |౨-౨౮-౯|
లతాకణ్టకసంపూర్ణాః కృకవాకూపనాదితాః |
నిరపాశ్చ సుదుర్గాశ్చ మార్గా దుఃఖమతో వనం |౨-౨౮-౧౦|
సుప్యతే పర్ణ శయ్యాసు స్వయం భగ్నాసు భూ తలే |
రాత్రిషు శ్రమ ఖిన్నేన తస్మాత్ దుహ్ఖతరం వనం |౨-౨౮-౧౧|
అహోరాత్రం చ సంతోషః కర్తవ్యో నియతాత్మనా |
ఫలైర్వృక్షావపతితైః సీతే దుఃఖమతో వనం |౨-౨౮-౧౨|
ఉపవాసః చ కర్తవ్యా యథా ప్రాణేన మైథిలి |
జటా భారః చ కర్తవ్యో వల్కల అంబర ధారిణా |౨-౨౮-౧౩|
దేవతానాం పితృఇణాం చకర్తవ్యం విధిపూర్వకం |
ప్రాప్తానామతిథీనాం చ నిత్యశః ప్రతిపూజనం |౨-౨౮-౧౪|
కార్యస్త్రీరభిషేకశ్చ కాలే కాలే చ నిత్యశః |
చరతా నియమేనైవ తస్మాద్దుఃఖతరం వనం |౨-౨౮-౧౫|
ఉపహారశ్చ కర్తవ్యః కుసుమైః స్వయమాహృతైః |
ఆర్షేణ విధినా వేద్యాం బాలే దుఃఖమతో వనం |౨-౨౮-౧౬|
యథాలబ్ధేన కర్తవ్యః సంతోష్స్తేన మైథిలి |
యతాహారైర్వనచరైః సీతే దుఃఖమతో వనం |౨-౨౮-౧౭|
అతీవ వాతః తిమిరం బుభుక్షా చ అత్ర నిత్యశః |
భయాని చ మహాంతి అత్ర తతః దుహ్ఖతరం వనం |౨-౨౮-౧౮|
సరీ సృపాః చ బహవో బహు రూపాః చ భామిని |
చరంతి పృథివీం దర్పాత్ అతః దుఖతరం వనం |౨-౨౮-౧౯|
నదీ నిలయనాః సర్పా నదీ కుటిల గామినః |
తిష్ఠంతి ఆవృత్య పంథానం అతః దుహ్ఖతరం వనం |౨-౨౮-౨౦|
పతంగా వృశ్చికాః కీటా దంశాః చ మశకైః సహ |
బాధంతే నిత్యం అబలే సర్వం దుహ్ఖం అతః వనం |౨-౨౮-౨౧|
ద్రుమాః కణ్టకినః చైవ కుశ కాశాః చ భామిని |
వనే వ్యాకుల శాఖా అగ్రాః తేన దుహ్ఖతరం వనం |౨-౨౮-౨౨|
కాయక్లేశాశ్చ బహవో భయాని వివిధాని చ |
అరణ్యవాసే వసతో క్ధుఃఖమేవ తతో వనం |౨-౨౮-౨౩|
క్రోధలోభే విమోక్తవ్యౌ కర్తవ్యా తపసే మతిః |
న భేతవ్యం చ భేతవ్యే నిత్యం దుఃఖమతో వనం |౨-౨౮-౨౪|
తత్ అలం తే వనం గత్వా క్షమం న హి వనం తవ |
విమృశన్న్ ఇహ పశ్యామి బహు దోషతరం వనం |౨-౨౮-౨౫|
వనం తు నేతుం న కృతా మతిస్ తదా |
బభూవ రామేణ యదా మహాత్మనా |
న తస్య సీతా వచనం చకార తత్ |
తతః అబ్రవీద్ రామం ఇదం సుదుహ్ఖితా |౨-౨౮-౨౬|
ఇతి అయోధ్యాకాండే రామయణే అష్టావింశః సర్గః
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే అష్టావింశః సర్గః |౨-౨౮|
Om Tat Sat
(Continued
....)
(My humble salutations to the
lotus feet of Swamy jis, Philosophic
Scholars and greatful to Wikisource for
the collection)
0 comments:
Post a Comment