Valmiki Ramayanam - Balakanda - Part 11

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే ఏకవింశః సర్గః |౧-౨౧|
తత్ శ్రుత్వా వచనం తస్య స్నేహ పర్యాకులాక్షరం |
సమన్యుః కౌశికో వాక్యం ప్రతి ఉవాచ మహీపతిం |౧-౨౧-౧|
పూర్వం అర్థం ప్రతి శ్రుత్య ప్రతిజ్ఞాం హాతుం ఇచ్ఛసి |
రాఘవాణాం అయుక్తోఽయం కులస్య అస్య విపర్యయః |౧-౨౧-౨|
యద్ ఇదం తే క్షమం రాజన్ గమిష్యామి యథా ఆగతం |
మిథ్యా ప్రతిజ్ఞః కాకుత్స్థ సుఖీ భవ సు హృద్ వృతః |౧-౨౧-౩|
తస్య రోష పరీతస్య విశ్వామిత్రస్య ధీమతః |
చచాల వసుధా కృత్స్నా దేవానాం చ భయం |౧-౨౧-౪|
త్రస్త రూపం తు విజ్ఞాయ జగత్సర్వం మహాన్ ఋషిః |
నృపతిం సువ్రతో ధీరో వసిష్ఠో వాక్యం అబ్రవీత్ |౧-౨౧-౫|
ఇక్ష్వాకూణాం కులే జాతః సాక్షాత్ ధర్మ ఇవ అపరః |
ధృతిమాన్ సువ్రతః శ్రీమాన్ న ధర్మం హాతుం అర్హసి |౧-౨౧-౬|
త్రిషు లోకేషు విఖ్యాతో ధర్మాత్మా ఇతి రాఘవ |
స్వ ధర్మం ప్రతిపద్యస్వ న అధర్మం వోఢుం అర్హసి |౧-౨౧-౭|
ప్రతి శ్రుత్య కరిష్యే ఇతి ఉక్తం వాక్యం అకుర్వతః |
ఇష్టాపూర్త వధో భూయాత్ తస్మాత్ రామం విసర్జయ |౧-౨౧-౮|
కృతాస్త్రం అకృతాస్త్రం వా న ఏవం శక్ష్యంతి రాక్షసాః |
గుప్తం కుఇశిక పుత్రేణ జ్వలనేన అమృతం యథా |౧-౨౧-౯|
ఏష విగ్రహవాన్ ధర్మ ఏష వీర్యవతాం వరః |
ఏష విద్య అధికో లోకే తపసః చ పరాయణం |౧-౨౧-౧౦|
ఏషో అస్త్రాన్ వివిధాన్ వేత్తి త్రైలోక్యే స చరాచరే |
న ఏనం అన్యః పుమాన్ వేత్తి న చ వేత్స్యంతి కేచన |౧-౨౧-౧౧|
న దేవా న ఋషయః కే చిత్ న అమరా న చ రాక్షసాః |
గంధర్వ యక్ష ప్రవరాః స కిన్నర మహోరగాః |౧-౨౧-౧౨|
సర్వ అస్త్రాణి కృశాశ్వస్య పుత్రాః పరమ ధార్మికాః |
కౌశికాయ పురా దత్తా యదా రాజ్యం ప్రశాసతి |౧-౨౧-౧౩|
తే అపి పుత్రా కృశాశ్వస్య ప్రజాపతి సుతా సుతాః |
న ఏక రూపా మహావీర్యా దీప్తిమంతో జయావహాః |౧-౨౧-౧౪|
జయా చ సుప్రభా చ ఏవ దక్ష కన్యే సుమధ్యమే |
తే సూతే అస్త్ర శస్త్రాణి శతం పరమ భాస్వరం |౧-౨౧-౧౫|
పంచాశతం సుతాన్ లేభే జయా లబ్ధ వరా వరాన్ |
వధాయాసురసైన్యానామప్రమేయానరూపిణః - యద్వా -
వధాయ అసుర సైన్యానాం అప్రమేయాన్ అరూపిణః |౧-౨౧-౧౬|
సుప్రభా అజనయత్ చ అపి పుత్రాన్ పంచాశతం పునః |
సంహారాన్ నామ దుర్ధర్షాన్ దురాక్రామాన్ బలీయసః |౧-౨౧-౧౭|
తాని చ అస్త్రాణి వేత్తి ఏష యథావత్ కుశిక ఆత్మజః |
అపూర్వాణాం చ జననే శక్తో భూయః చ ధర్మవిత్ |౧-౨౧-౧౮|
తేన అస్య ముని ముఖ్యస్య ధర్మజ్ఞస్య మహాత్మనః |
న కించిద్ అస్తి అవిదితం భూతం భవ్యం చ రాఘవ |౧-౨౧-౧౯|
ఏవం వీర్యో మహాతేజా విశ్వామిత్రో మహా యశాః |
న రామ గమనే రాజన్ సంశయం గంతుం అర్హసి |౧-౨౧-౨౦|
తేషాం నిగ్రహణే శక్తః స్వయం చ కుశికాత్మజః |
తవ పుత్ర హితార్థాయ త్వాం ఉపేత్య అభి యాచతే |౧-౨౧-౨౧|
ఇతి ముని వచనాత్ ప్రసన్న చిత్తో
రఘు వృషభః చ ముమోద పార్థివ అగ్ర్యః |
గమనం అభిరురోచ రాఘవస్య
ప్రథిత యశాః కుశిక ఆత్మజాయ బుధ్యా |౧-౨౧-౨౨|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే ఏకవింశః సర్గః |౧-౨౧|



శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే ద్వావింశః సర్గః |౧-౨౨|
తథా వసిష్టే బ్రువతి రాజా దశరథః స్వయం |
ప్రహృష్ట వదనో రామం ఆజుహావ స లక్ష్మణం |౧-౨౨-౧|
కృతః స్వస్త్యయనం మాత్రా పిత్రా దశరథేన చ |
పురోధసా వసిష్ఠేన మఙ్గలైః అభిమంత్రితం |౧-౨౨-౨|
స పుత్రం మూర్ధ్ని ఉపాఘ్రాయ రాజా దశరథః తదా |
దదౌ కుశిక పుత్రాయ సుప్రీతేన అంతరాత్మనా |౧-౨౨-౩|
తతో వాయుః సుఖ స్పర్శో నీరజస్కో వవౌ తదా |
విశ్వామిత్ర గతం రామం దృష్ట్వా రాజీవ లోచనం |౧-౨౨-౪|
పుష్ప వృష్టిః మహతీ ఆసీత్ దేవ దుందుభినిఃస్వనైః |
శఙ్ఖ దుందుభినిర్ఘోషః ప్రయాతే తు మహాత్మని |౧-౨౨-౫|
విశ్వామిత్రో యయౌ అగ్రే తతో రామో మహాయశాః |
కాక పక్ష ధరో ధన్వీ తం చ సౌమిత్రిః అన్వగాత్ |౧-౨౨-౬|
కలాపినౌ ధనుష్పాణీ శోభయానౌ దిశో దశ |
విశ్వామిత్రం మహాత్మానం త్రి శీర్షౌ ఇవ పన్నగౌ |
అనుజగ్మతుః అక్షుద్రౌ పితామహం ఇవ అశ్వినౌ |౧-౨౨-౭|
తదా కుశిక పుత్రం తు ధనుష్పాణీ స్వలంకృతౌ |
బద్ధ గోధ అంగులి త్రాణౌ ఖడ్గవంతౌ మహాద్యుతీ |౧-౨౨-౮|
కుమారౌ చారు వపుషౌ భ్రాతరౌ రామ లక్ష్మణౌ |
అనుయాతౌ శ్రియా దీప్తౌ శోభయేతాం అనిందితౌ |౧-౨౨-౯|
స్థాణుం దేవం ఇవ అచింత్యం కుమారౌ ఇవ పావకీ |
అధ్యర్ధ యోజనం గత్వా సరయ్వా దక్షిణే తటే |౧-౨౨-౧౦|
రామా ఇతి మధురాం వాణీం విశ్వామిత్రః అభ్యభాషత |
గృహాణ వత్స సలిలం మా భూత్ కాలస్య పర్యయః |౧-౨౨-౧౧|
మంత్ర గ్రామం గృహాణ త్వం బలాం అతిబలాం తథా |
న శ్రమో న జ్వరో వా తే న రూపస్య విపర్యయః |౧-౨౨-౧౨|
న చ సుప్తం ప్రమత్తం వా ధర్షయిష్యంతి నైరృతాః |
న బాహ్వోః సదృశో వీర్యే పృథివ్యాం అస్తి కశ్చన |౧-౨౨-౧౩|
త్రిషు లోకేషు వా రామ న భవేత్ సదృశః తవ |
బలాం అతిబలాం చైవ పఠతః తాత రాఘవ |౧-౨౨-౧౪|
న సౌభాగ్యే న దాక్షిణ్యే న జ్ఞానే బుద్ధి నిశ్చయే |
న ఉత్తరే ప్రతి వక్తవ్యే సమో లోకే తవ అనఘ |౧-౨౨-౧౫|
ఏతత్ విద్యా ద్వయే లబ్ధే న భవేత్ సదృశః తవ |
బలా చ అతిబలా చైవ సర్వ జ్ఞానస్య మాతరౌ |౧-౨౨-౧౬|
క్షుత్ పిపాసే న తే రామ భవిష్యేతే నరోత్తమ |
బలాం అతిబలాం చైవ పఠతః తాత రాఘవ |౧-౨౨-౧౭|
గృహాణ సర్వ లోకస్య గుప్తయే రఘు నందన |
విద్యా ద్వయం అధీయానే యశః చ అథ భవేత్ భువి |
పితామహ సుతే హి ఏతే విద్యే తేజః సమన్వితే |౧-౨౨-౧౮|
ప్రదాతుం తవ కాకుత్థ్స సదృశః త్వం హి పార్థివ |
కామం బహుగుణాః సర్వే త్వయి ఏతే న అత్ర సంశయః |౧-౨౨-౧౯|
తపసా సంభృతే చ ఏతే బహు రూపే భవిష్యతః |
తతో రామో జలం స్పృష్ట్వా ప్రహృష్ట వదనః శుచిః |౧-౨౨-౨౦|
ప్రతి జగ్రాహ తే విద్యే మహర్షేర్ భావిత ఆత్మనః |
విద్యా సముదితో రామః శుశుభే భీమ విక్రమః |౧-౨౨-౨౧|
సహస్ర రశ్మిః భగవాన్ శరదీవ దివాకరః |
గురు కార్యాణి సర్వాణి నియుజ్య కుశిక ఆత్మజే |
ఊషుః తాం రజనీం తత్ర సరయ్వాం సుసుఖం త్రయః |౧-౨౨-౨౨|
దశరథనృపసూనుసత్తమాభ్యాం
తృణ శయనే అనుచితే తదా ఉషితాభ్యాం |
కుశిక సుత వచోఽనులాలితాభ్యాం |
సుఖమివ సా విబభౌ విభావరీ చ |౧-౨౨-౨౩|


ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే ద్వావింశః సర్గః |౧-౨౨|

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే త్రయోవింశః సర్గః |౧-౨౩|
ప్రభాతాయాం తు శర్వర్యాం విశ్వామిత్రో మహామునిః |
అభ్యభాషత కాకుత్స్థౌ శయానౌ పర్ణ సంస్తరే |౧-౨౩-౧|
కౌసల్యా సుప్రజా రామ పూర్వా సంధ్యా ప్రవర్తతే |
ఉత్తిష్ఠ నర శార్దూల కర్తవ్యం దైవమాహ్నికం |౧-౨౩-౨|
తస్య ఋషేః పరమ ఉదారం వచః శ్రుత్వా నృప నరోత్తమౌ |
స్నాత్వా కృత ఉదకౌ వీరౌ జేపతుః పరమం జపం |౧-౨౩-౩|
కృత ఆహ్నికౌ మహావీర్యౌ విశ్వామిత్రం తపోధనం |
అభివాద్య అతి సంహృష్టౌ గమనాయ అభితస్థతుః |౧-౨౩-౪|
తౌ ప్రయాంతౌ మహావీర్యౌ దివ్యం త్రిపథగాం నదీం |
దదృశా తే తతః తత్ర సరయ్వాః సంగమే శుభే |౧-౨౩-౫|
తత్ర ఆశ్రమ పదం పుణ్యం ఋషీణాం భావీత ఆత్మానాం |
బహు వర్ష సహస్రాణి తప్యతాం పరమం తపః |౧-౨౩-౬|
తం దృష్ట్వా పరమ ప్రీతౌ రాఘవౌ పుణ్యం ఆశ్రమం |
ఊచతుః తం మహాత్మానం విశ్వామిత్రం ఇదం వచః |౧-౨౩-౭|
కస్య అయం ఆశ్రమః పుణ్యః కో ను అస్మిన్ వసతే పుమాన్ |
భగవన్ శ్రోతుం ఇచ్ఛావః పరం కౌతూహలం హి నౌ |౧-౨౩-౮|
తయోః తద్ వచనం శ్రుత్వా ప్రహస్య మునిపుంగవః |
అబ్రవీత్ శ్రూయతాం రామ యస్య అయం పూర్వ ఆశ్రమః |౧-౨౩-౯|
కందర్పో మూర్తిమాన్ ఆసీత్ కామ ఇతి ఉచ్యతే బుధైః |
తపస్యంతం ఇహ స్థాణుం నియమేన సమాహితం |౧-౨౩-౧౦|
కృత ఉద్వాహం తు దేవేశం గచ్ఛంతం స మరుద్ గణం |
ధర్షయామాస దుర్మేధా హుం కృతః చ మహాత్మనా |౧-౨౩-౧౧|
అవధ్యతః చ రుద్రేణ చక్షుషా రఘు నందన |
వ్యశీర్యంత శరీరాత్ స్వాత్ సర్వ గాత్రాణి దుర్మతేః |౧-౨౩-౧౨|
తత్ర గాత్రం హతం తస్య నిర్దగ్ధస్య మహాత్మనః |
అశరీరః కృతః కామః క్రోధాత్ దేవ ఈశ్వరేణ హ |౧-౨౩-౧౩|
అనఙ్గ ఇతి విఖ్యాతః తదా ప్రభృతి రాఘవ |
స చ అఙ్గ విషయః శ్రీమాన్ యత్ర అంగం స ముమోచ హ |౧-౨౩-౧౪|
తస్య అయం ఆశ్రమః పుణ్యః తస్య ఇమే మునయః పురా |
శిష్యా ధర్మపరా వీర తేషాం పాపం న విద్యతే |౧-౨౩-౧౫|
ఇహ అద్య రజనీం రామ వసేమ శుభ దర్శన |
పుణ్యయోః సరితోః మధ్యే శ్వః తరిష్యామహే వయం |౧-౨౩-౧౬|
అభిగచ్ఛామహే సర్వే శుచయః పుణ్యం ఆశ్రమం |
ఇహ వాసః పరోఽస్మాకం సుఖం వస్త్యామహే వయం |౧-౨౩-౧౭|
స్నాతాః చ కృత జప్యాః చ హుత హవ్యా నరోత్తమ |
తేషాం సంవదతాం తత్ర తపో దీర్ఘేణ చక్షుషా |౧-౨౩-౧౮|
విజ్ఞాయ పరమ ప్రీతా మునయో హర్షం ఆగమన్ |
అర్ఘ్యం పాద్యం తథా ఆతిథ్యం నివేద్య కుశికాత్మజే |౧-౨౩-౧౯|
రామ లక్ష్మణయోః పశ్చాత్ అకుర్వన్ అతిథి క్రియాం |
సత్కారం సం అనుప్రాప్య కథాభిః అభిరంజయన్ |౧-౨౩-౨౦|
యథా అర్హం అజపన్ సంధ్యాం ఋషయః తే సమాహితాః |
తత్ర వాసిభిః ఆనీతా మునిభిః సువ్రతైః సహ |౧-౨౩-౨౧|
న్యవసన్ సుసుఖం తత్ర కామ ఆశ్రమ పదే తథా |
కథాభిరభిరామభిరభిరమౌ నృపాత్మజౌ |
యద్వా -
కథాభిః అభి రామభిః అభి రమౌ నృప ఆత్మజౌ
రమయామాస ధర్మాత్మా కౌశికో మునిపుఙ్గవః |౧-౨౩-౨౨|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే త్రయోవింశః సర్గః |౧-౨౩|

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే చతుర్వింశః సర్గః |౧-౨౪|
తతః ప్రభాతే విమలే కృత ఆహ్నికం అరిందమౌ |
విశ్వామిత్రం పురస్కృత్య నద్యాః తీరం ఉపాగతౌ |౧-౨౪-౧|
తే చ సర్వే మహాత్మానో మునయః సంశ్రిత వ్రతాః |
ఉపస్థాప్య శుభాం నావం విశ్వామిత్రం అథ అబ్రువన్ |౧-౨౪-౨|
ఆరోహతు భవాన్ నావం రాజపుత్ర పురస్కృతః |
అరిష్టం గచ్ఛ పంథానం మా భూత్ కాల విపర్యయః |౧-౨౪-౩|
విశ్వామిత్రః తథా ఇతి ఉక్త్వా తాన్ ఋషీన్ ప్రతిపూజ్య చ |
తతార సహితః తాభ్యాం సరితం సాగరం గమాం |౧-౨౪-౪|
తత్ర శుశ్రావ వై శబ్దం తోయ సంరంభ వర్ధితం |
మధ్యం ఆగమ్య తోయస్య తస్య శబ్దస్య నిశ్చయం |౧-౨౪-౫|
జ్ఞాతు కామో మహాతేజా సహ రామః కనీయసా |
అథ రామః సరిన్ మధ్యే పప్రచ్ఛ ముని పుఙ్గవం |౧-౨౪-౬|
వారిణో భిద్యమానస్య కిం అయం తుములో ధ్వనిః |
రాఘవస్య వచః శ్రుత్వా కౌతూహల సమన్వితం |౧-౨౪-౭|
కథయామాస ధర్మాత్మా తస్య శబ్దస్య నిశ్చయం |
కైలాస పర్వతే రామ మనసా నిర్మితం పరం |౧-౨౪-౮|
బ్రహ్మణా నరశార్దూల తేన ఇదం మానసం సరః |
తస్మాత్ సుస్రావ సరసః సా అయోధ్యాం ఉపగూహతే |౧-౨౪-౯|
సరః ప్రవృత్తా సరయూః పుణ్యా బ్రహ్మ సరః చ్యుతా |
తస్య అయం అతులః శబ్దో జాహ్నవీం అభివర్తతే |౧-౨౪-౧౦|
వారి సంక్షోభజో రామ ప్రణామం నియతః కురు |
తాభ్యాం తు తావుభౌ కృత్వా ప్రణామం అతిధార్మికౌ |౧-౨౪-౧౧|
తీరం దక్షిణం ఆసాద్య జగ్మతుర్ లఘు విక్రమౌ |
స వనం ఘోర సంకాశం దృష్ట్వా నరవరాత్మజః |౧-౨౪-౧౨|
అవిప్రహతం ఐక్ష్వాకః పప్రచ్ఛ ముని పుంగవం |
అహో వనం ఇదం దుర్గం ఝిల్లికా గణ సంయుతం |౧-౨౪-౧౩|
భైరవైః శ్వాపదైః కీర్ణం శకునైః దారుణ ఆరవైః |
నానా ప్రకారైః శకునైః వాశ్యద్భిః భైరవ స్వనైః |౧-౨౪-౧౪|
సింహ వ్యాఘ్ర వరాహైః చ వారణైః చ అపి శోభితం |
ధవ అశ్వకర్ణ కకుభైః బిల్వ తిందుక పాటలైః |౧-౨౪-౧౫|
సంకీర్ణం బదరీభిః చ కిం ను ఏతత్ దారుణం వనం |
తం ఉవాచ మహాతేజా విశ్వామిత్రో మహామునిః |౧-౨౪-౧౬|
శ్రూయతాం వత్స కాకుత్స్థ యస్య ఏతత్ దారుణం వనం |
ఏతౌ జనపదౌ స్ఫీతౌ పూర్వం ఆస్తాం నరోఉత్తమ |౧-౨౪-౧౭|
మలదాః చ కరూషాః చ దేవ నిర్మాణ నిర్మితౌ |
పురా వృత్ర వధే రామ మలేన సమభిప్లుతం |౧-౨౪-౧౮|
క్షుధా చైవ సహస్రాక్షం బ్రహ్మ హత్యా సం ఆవిశత్ |
తం ఇంద్రం మలినం దేవా ఋషయః చ తపోధనాః |౧-౨౪-౧౯|
కలశైః స్నాపయామాసుః మలం చ అస్య ప్రమోచయన్ |
ఇహ భూమ్యాం మలం దత్త్వా దేవాః కారుషం ఏవ చ |౧-౨౪-౨౦|
శరీరజం మహేంద్రస్య తతో హర్షం ప్రపేదిరే |
నిర్మలో నిష్కరూషః చ శుద్ధ ఇంద్రో యథా అభవత్ |౧-౨౪-౨౧|
తతో దేశస్య సుప్రీతో వరం ప్రాదాద్ అనుత్తమం |
ఇమౌ జనపదౌ స్ఫీతౌ ఖ్యాతిం లోకే గమిష్యతః |౧-౨౪-౨౨|
మలదాః చ కరూషాః చ మమ అంగ మల ధారిణౌ |
సాధు సాధు ఇతి తం దేవాః పాకశాసనం అబ్రువన్ |౧-౨౪-౨౩|
దేశస్య పూజాం తాం దృష్ట్వా కృతాం శక్రేణ ధీమతా |
ఏతౌ జనపదౌ స్ఫీతౌ దీర్ఘ కాలం అరిందమ |౧-౨౪-౨౪|
మలదాః చ కరూషాః చ ముదితా ధన ధాన్యతః |
కస్య చిత్ అథ కాలస్య యక్షీ కామ రూపిణీ |౧-౨౪-౨౫|
బలం నాగ సహస్రస్య ధారయంతీ తదా హి ఆభూత్ |
తాటకా నామ భద్రం తే భార్యా సుందస్య ధీమతః |౧-౨౪-౨౬|
మారీచో రాక్షసః పుత్రో యస్యాః శక్ర పరాక్రమః |
వృత్త బాహుర్ మహా శీర్షో విపులా అస్య తనుర్ మహాన్ |౧-౨౪-౨౭|
రాక్షసో భైరవ ఆకారో నిత్యం త్రాసయతే ప్రజాః |
ఇమౌ జనపదౌ నిత్యం వినాశయతి రాఘవ |౧-౨౪-౨౮|
మలదాంశ్చ కరూషాంశ్చ తాటకా దుష్ట చారిణీ |
సా ఇయం పంథానం ఆవృత్య వసతి అధ్యర్ధ యోజనే |౧-౨౪-౨౯|
అత ఏవ చ గంతవ్యం తాటకాయా వనం యతః |
స్వ బాహు బలం ఆశ్రిత్య జహి ఇమాం దుష్ట చారిణీం |౧-౨౪-౩౦|
మత్ నియోగాత్ ఇమం దేశం కురు నిష్కణ్టకం పునః |
న హి కశ్చిత్ ఇమం దేశం శక్తో హి ఆగంతుం ఈదృశం |౧-౨౪-౩౧|
యక్షిణ్యా ఘోరయా రామ ఉత్సాదితం అసహ్యయా |
ఏతత్ తే సర్వం ఆఖ్యాతం యథా ఏతత్ దారుణం వనం |
యక్ష్యా చ ఉత్సాదితం సర్వం అద్య అపి న నివర్తతే |౧-౨౪-౩౨|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే చతుర్వింశః సర్గః |౧-౨౪|

వాల్మీకి రామాయణే  బాలకాండే పఞ్చవింశః సర్గః |౧-౨౫|
అథ తస్య అప్రమేయస్య మునేరః వచనం ఉత్తమం |
శ్రుత్వా పురుష శార్దూలః ప్రత్యువాచ శుభాం గిరం |౧-౨౫-౧|
అల్ప వీర్యా యదా యక్షీ శ్రూయతే మునిపుఙ్గవ |
కథం నాగ సహస్రస్య ధారయతి అబలా బలం |౧-౨౫-౨|
ఇతి ఉక్త,ం వచనం శ్రుత్వా రాఘవస్య అమిత ఓజసా |
హర్షయన్ శ్లక్ష్ణయా వచా స లక్ష్మణం అరిందమం |౧-౨౫-౩|
విశ్వామిత్రోఽబ్రవీత్ వాక్యం శృణు యేన బలోత్కటా |
వర దాన కృతం వీర్యం ధారయతి అబలా బలం |౧-౨౫-౪|
పూర్వం ఆసీత్ మహా యక్షః సుకేతుః నామ వీర్యవాన్ |
అనపత్యః శుభాచారః స చ తేపే మహత్ తపః |౧-౨౫-౫|
పితామహః తు సుప్రీతః తస్య యక్షపతేః తదా |
కన్యా రత్నం దదౌ రామ తాటకాం నామ నామతః |౧-౨౫-౬|
దదౌ నాగ సహస్రస్య బలం చ అస్యాః పితామహః |
న తు ఏవ పుత్రం యక్షాయ దదౌ చ అసౌ మహాయశాః |౧-౨౫-౭|
తాం తు బాలాం వివర్ధంతీం రూప యౌవన శాలినీం |
జంభ పుత్రాయ సుందాయ దదౌ భార్యాం యశస్వినీం |౧-౨౫-౮|
కస్యచిత్ తు అథ కాలస్య యక్షీ పుత్రం వ్యజాయత |
మారీచం నామ దుర్ధర్షం యః శాపాత్ రాక్షసోఽభవత్ |౧-౨౫-౯|
సుందే తు నిహతే రామ సా అగస్త్యం ఋషి సత్తమం |
తాటకా సహ పుత్రేణ ప్రధర్షయితుం ఇచ్ఛతి |౧-౨౫-౧౦|
భక్షార్థం జాత సంరంభా గర్జంతీ సా అభ్యధావత |
ఆపతంతీం తు తాం దృష్ట్వా అగస్త్యో భగవాన్ ఋషిః |౧-౨౫-౧౧|
రాక్షసత్వం భజస్వ ఇతి మారీచం వ్యాజహార సః |
అగస్త్యః పరమ అమర్షః తాటకాం అపి శప్తవాన్ |౧-౨౫-౧౨|
పురుషాదీ మహాయక్షీ విరూపా వికృత ఆననా |
ఇదం రూపం విహాయాశు దారుణం రూపం అస్తు తే |౧-౨౫-౧౩|
సైషా శాప కృతాం అర్షా తాటకా క్రోధ మూర్ఛితా |
దేశం ఉత్సాదయతి ఏనం అగస్త్యా చరితం శుభం |౧-౨౫-౧౪|
ఏనాం రాఘవ దుర్వృత్తాం యక్షీం పరమ దారుణాం |
గో బ్రాహ్మణ హితార్థాయ జహి దుష్ట పరాక్రమాం |౧-౨౫-౧౫|
న హి ఏనాం శాప సంసృష్టాం కశ్చిత్ ఉత్సహతే పుమాన్ |
నిహంతుం త్రిషు లోకేషు త్వాం ఋతే రఘు నందన |౧-౨౫-౧౬|
న హి తే స్త్రీ వధ కృతే ఘృణా కార్యా నరోత్తమ |
చాతుర్ వర్ణ్య హితార్థాం హి కర్తవ్యం రాజ సూనునా |౧-౨౫-౧౭|
నృశంసం అనృశంసం వా ప్రజా రక్షణ కారణాత్ |
పాతకం వా సదోషం వా కర్తవ్యం రక్షతా సదా |౧-౨౫-౧౮|
రాజ్య భార నియుక్తానాం ఏష ధర్మః సనాతనః |
అధర్మ్యాం జహి కాకుత్స్థ ధర్మో హి అస్యాం న విద్యతే |౧-౨౫-౧౯|
శ్రూయతే హి పురా శక్రో విరోచన సుతాం నృప |
పృథివీం హంతుం ఇచ్ఛంతీం మంథరాం అభ్యసూదయత్ |౧-౨౫-౨౦|
విష్ణునా చ పురా రామ భృగు పత్నీ పతివ్రతా |
అనింద్రం లోకం ఇచ్ఛంతీ కావ్యమాతా నిషూదితా |౧-౨౫-౨౧|
ఏతైః చ అన్యైః చ బహుభీ రాజపుత్రైః మహాత్మభిః |
అధర్మ సహితా నార్యో హతాః పురుషసత్తమైః |
తస్మాద్ ఏనాం ఘృణాం త్యక్త్వా జహి మత్ శాసనాన్ నృప |౧-౨౫-౨౨|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే పఞ్చవింశః సర్గః |౧-౨౫|

వాల్మీకి రామాయణే  బాలకాండే షడ్వింశః సర్గః |౧-౨౬|
మునేర్ వచనం అక్లీబం శ్రుత్వా నరవరాత్మజః |
రాఘవః ప్రాఞ్జలిః భూత్వా ప్రత్యువాచ దృఢవ్రతః |౧-౨౬-౧|
పితుర్ వచన నిర్దేశాత్ పితుర్ వచన గౌరవాత్ |
వచనం కౌశికస్య ఇతి కర్తవ్యం అవిశఙ్కయా |౧-౨౬-౨|
అనుశిష్టో అస్మి అయోధ్యాయాం గురు మధ్యే మహాత్మనా |
పిత్రా దశరథేన అహం న అవజ్ఞేయం చ తద్ వచః |౧-౨౬-౩|
సోఽహం పితుర్వచః శ్రుత్వా శాసనాద్ బ్రహ్మ వాదినః |
కరిష్యామి న సందేహః తాటకా వధం ఉత్తమం |౧-౨౬-౪|
గో బ్రాహ్మణ హితార్థాయ దేశస్య చ హితాయ చ |
తవ చైవ అప్రమేయస్య వచనం కర్తుం ఉద్యతః |౧-౨౬-౫|
ఏవం ఉక్త్వా ధనుర్మధ్యే బధ్వా ముష్టిం అరిందమః |
జ్యా ఘోషం అకరోత్ తీవ్రం దిశః శబ్దేన నాదయన్ |౧-౨౬-౬|
తేన శబ్దేన విత్రస్తాః తాటకా వన వాసినః |
తాటకా చ సుసంక్రుద్ధా తేన శబ్దేన మోహితా |౧-౨౬-౭|
తం శబ్దం అభినిధ్యాయ రాక్షసీ క్రోధ మూర్చితా |
శ్రుత్వా చ అభ్యద్రవత్ క్రుద్ధా యత్ర శబ్దో వినిస్సృతః |౧-౨౬-౮|
తాం దృష్ట్వా రాఘవః క్రుద్ధాం వికృతాం వికృత ఆననాం |
ప్రమాణేన అతి వృద్ధాం చ లక్ష్మణం సోఽభ్యభాషత |౧-౨౬-౯|
పశ్య లక్ష్మణ యక్షిణ్యా భైరవం దారుణం వపుః |
భిద్యేరన్ దర్శనాత్ అస్యా భీరూణాం హృదయాని చ |౧-౨౬-౧౦|
ఏతాం పశ్య దురాధర్షాం మాయా బల సమన్వితాం |
వినివృత్తాం కరోమి అద్య హృత కర్ణాగ్ర నాసికాం |౧-౨౬-౧౧|
న హి ఏనాం ఉత్సహే హంతుం స్త్రీ స్వభావేన రక్షితాం |
వీర్యం చ అస్యా గతిం చ ఏవ హన్యతాం ఇతి మే మతిః |౧-౨౬-౧౨|
ఏవం బ్రువాణే రామే తు తాటకా క్రోధ మూర్ఛితా |
ఉద్యమ్య బాహూం గర్జంతీ రామం ఏవ అభ్యధావత |౧-౨౬-౧౩|
విశ్వామిత్రస్తు బ్రహ్మర్షిః హుంకారేణా అభిభర్త్స్య తాం |
స్వస్తి రాఘవయోః అస్తు జయం చ ఏవ అభ్యభాషత |౧-౨౬-౧౪|
ఉద్ ధున్వానా రజో ఘోరం తాటకా రాఘవౌ ఉభౌ |
రజో మేఘేన మహతా ముహూర్తం సా వ్యమోహయత్ |౧-౨౬-౧౫|
తతో మాయాం సమాస్థాయ శిలా వర్షేణ రాఘవౌ |
అవాకిరత్ సుమహతా తతః చుక్రోధ రాఘవః |౧-౨౬-౧౬|
శిలా వర్షం మహత్ తస్యాః శర వర్షేణ రాఘవః |
ప్రతివార్యో అపధావంత్యాః కరౌ చిచ్ఛేద పత్రిభిః |౧-౨౬-౧౭|
తతః చ్ఛిన్న భుజాం శ్రాంతాం అభ్యాశే పరిగర్జతీం |
సౌమిత్రిః అకరోత్ క్రోధాత్ హృత కర్ణాగ్ర నాసికాం |౧-౨౬-౧౮|
కామ రూపధరా సా తు కృత్వా రూపాణి అనేకశః |
అంతర్ధానం గతా యక్షీ మోహయంతి స్వ మాయయా |౧-౨౬-౧౯|
అశ్మ వర్షం విముంచంతీ భైరవం విచచార సా |
తతః తౌ అశ్మ వర్షేణ కీర్యమాణౌ సమంతతః |౧-౨౬-౨౦|
దృష్ట్వా గాధి సుతః శ్రీఈమాన్ ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |
అలం తే ఘృణయా రామ పాపా ఏషా దుష్ట చారిణీ |౧-౨౬-౨౧|
యజ్ఞ విఘ్న కరీ యక్షీ పురా వర్ధేత మాయయా |
వధ్యతాం తావత్ ఏవ ఏషా పురా సంధ్యా ప్రవర్తతే |౧-౨౬-౨౨|
రక్షాంసి సంధ్యా కాలే తు దుర్ధర్షాణి భవంతి హి |
ఇతి ఉక్తః స తు తాం యక్షీం అశ్మ వృష్ట్యా అభివర్షణీం |౧-౨౬-౨౩|
దర్శయన్ శబ్ద వేధిత్వం తాం రురోధ స సాయకైః |
సా రుద్ధా బాణ జాలేన మాయా బల సమన్వితా |౧-౨౬-౨౪|
అభి దుద్రావ కాకుత్స్థం లక్షమణం చ వినేషుదీ |
తాం ఆపతంతీం వేగేన విక్రాంతాం అశనీం ఇవ |౧-౨౬-౨౫|
శరేణ ఉరసి వివ్యాధ సా పపాత మమార చ |
తాం హతాం భీమ సంకాశాం దృష్ట్వా సురపతిః తదా |౧-౨౬-౨౬|
సాధు సాధ్వితి కాకుత్స్థం సురాః చ అపి అభిపూజయన్ |
ఉవాచ పరమ ప్రీతః సహస్రాక్షః పురందరః |౧-౨౬-౨౭|
సురాః చ సర్వే సంహృష్టా విశ్వామిత్రం అథ అబ్రువన్ |
మునే కౌశిక భద్రం తే సహ ఇంద్రాః సర్వే మరుద్ గణాః |౧-౨౬-౨౮|
తోషితాః కర్మణా అనేన స్నేహం దర్శయ రాఘవే |
ప్రజాపతేః కృశాశ్వస్య పుత్రాన్ సత్య పరాక్రమాన్ |౧-౨౬-౨౯|
తపో బల భృతో బ్రహ్మన్ రాఘవాయ నివేదయ |
పాత్రభూతః చ తే బ్రహ్మన్ తవ అనుగమనే రతః |౧-౨౬-౩౦|
కర్తవ్యం సుమహత్ కర్మ సురాణాం రాజ సూనునా |
ఏవం ఉక్త్వా సురాః సర్వే జగ్ముర్ హృష్టా విహాయసం |౧-౨౬-౩౧|
విశ్వామిత్రం పూజయన్ తతః సంధ్యా ప్రవర్తతే |
తతో మునివరః ప్రీతః తాటకా వధ తోషితః |౧-౨౬-౩౨|
మూర్ధ్ని రామం ఉపాఘ్రాయ ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |
ఇహ అద్య రజనీం రామ వసామ శుభ దర్శన |౧-౨౬-౩౩|
శ్వః ప్రభాతే గమిష్యామః తద్ ఆశ్రమ పదం మమ |
విశ్వామిత్రః వచః శ్రుత్వా హృష్టో దశరధాత్మజః |౧-౨౬-౩౪|
ఉవాస రజనీం తత్ర తాటకాయా వనే సుఖం |
ముక్త శాపం వనం తత్ చ తస్మిన్ ఏవ తత్ ఆహని |
రమణీయం విబభ్రాజ యథా చైత్ర రథం వనం |౧-౨౬-౩౫|
నిహత్య తాం యక్ష సుతాం స రామః
ప్రశస్యమానః సుర సిద్ధ సంఘైః |
ఉవాస తస్మిన్ మునినా సహ ఏవ
ప్రభాత వేలాం ప్రతి బోధ్యమానః |౧-౨౬-౩౬|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే షడ్వింశః సర్గః |౧-౨౬|

Om Tat Sat

(Continued ....)

(My humble salutations to the lotus feet of  Swamy jis, Philosophic Scholars and greatful to Wikisource  for the collection)