శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే త్రయస్త్రింశః సర్గః |౧-౩౩|
|
|
|
|
శిరోభిః చరణౌ స్పృష్ట్వా కన్యా శతం అభాషత |౧-౩౩-౧|
వాయుః సర్వాత్మకో రాజన్ ప్రధర్షయితుం ఇచ్ఛతి |
అశుభం మార్గం ఆస్థాయ న ధర్మం ప్రత్యవేక్షతే |౧-౩౩-౨|
పితృమత్యః స్మ భద్రం తే స్వచ్ఛందే న వయం స్థితాః |
పితరం నో వృణీష్వ త్వం యది నో దాస్యతే తవ |౧-౩౩-౩|
తేన పాప అనుబంధేన వచనం న ప్రతీచ్ఛతా |
ఏవం బ్రువంత్యః సర్వాః స్మ వాయునా అభిహతా భృషం |౧-౩౩-౪|
తాసాం తు వచనం శ్రుత్వా రాజా పరమ ధార్మికః |
ప్రత్యువాచ మహాతేజాః కన్యా శతం అనుత్తమం |౧-౩౩-౫|
క్షాంతం క్షమావతాం పుత్ర్యః కర్తవ్యం సుమహత్ కృతం |
ఐకమత్యం ఉపాగమ్య కులం చ ఆవేక్షితం మమ |౧-౩౩-౬|
అలంకారో హి నారీణాం క్షమా తు పురుషస్య వా |
దుష్కరం తత్ చ వై క్షాంతం త్రిదశేషు విశేషతః |౧-౩౩-౭|
యాదృశీః వః క్షమా పుత్ర్యః సర్వాసాం అవిశేషతః |
క్షమా దానం క్షమా సత్యం క్షమా యజ్ఞః చ పుత్రికాః |౧-౩౩-౮|
క్షమా యశః క్షమా ధర్మః క్షమాయాం విష్ఠితం జగత్ |
విసృజ్య కన్యాః కాకుత్స్థ రాజా త్రిదశ విక్రమః |౧-౩౩-౯|
మంత్రజ్ఞో మంత్రయామాస ప్రదానం సహ మంత్రిభిః |
దేశే కాలే చ కర్తవ్యం సదృశే ప్రతిపాదనం |౧-౩౩-౧౦|
ఏతస్మిన్ ఏవ కాలే తు చూలీ నామ మహాద్యుతిః |
ఊర్ధ్వ రేతాః శుభాచారో బ్రాహ్మం తప ఉపాగమత్ |౧-౩౩-౧౧|
తపస్యంతం ఋషిం తత్ర గంధర్వీ పర్యుపాసతే |
సోమదా నామ భద్రం తే ఊర్మిలా తనయా తదా |౧-౩౩-౧౨|
సా చ తం ప్రణతా భూత్వా శుశ్రూషణ పరాయణా |
ఉవాస కాలే ధర్మిష్ఠా తస్యాః తుష్టో అభవత్ గురుః |౧-౩౩-౧౩|
స చ తాం కాల యోగేన ప్రోవాచ రఘు నందన |
పరితుష్టో అస్మి భద్రం తే కిం కరోమి తవ ప్రియం |౧-౩౩-౧౪|
పరితుష్టం మునిం జ్ఞాత్వా గంధర్వీ మధుర స్వరం |
ఉవాచ పరమ ప్రీతా వాక్యజ్ఞా వాక్య కోవిదం |౧-౩౩-౧౫|
లక్ష్మ్యా సముదితో బ్రాహ్మ్యా బ్రహ్మ భూతో మహాతపాః |
బ్రాహ్మేణ తపసా యుక్తం పుత్రం ఇచ్ఛామి ధార్మికం |౧-౩౩-౧౬|
అపతిః చ అస్మి భద్రం తే భార్యా చ అస్మి న కస్యచిత్ |
బ్రాహ్మేణ ఉపగతాయాః చ దాతుం అర్హసి మే సుతం |౧-౩౩-౧౭|
తస్యాః ప్రసన్నో బ్రహ్మర్షిర్ దదౌ బ్రాహ్మం అనుత్తమం |
బ్రహ్మదత్త ఇతి ఖ్యాతం మానసం చూలినః సుతం |౧-౩౩-౧౮|
స రాజా బ్రహ్మదత్తః తు పురీం అధ్యవసత్ తదా |
కాంపిల్యాం పరయా లక్ష్మ్యా దేవరాజో యథా దివం |౧-౩౩-౧౯|
స బుద్ధిం కృతవాన్ రాజా కుశనాభః సుధార్మికః |
బ్రహ్మదత్తాయ కాకుత్స్థ దాతుం కన్యా శతం తదా |౧-౩౩-౨౦|
తం ఆహూయ మహాతేజా బ్రహ్మదత్తం మహీపతిః |
దదౌ కన్యా శతం రాజా సుప్రీతేన అంతరాత్మనా |౧-౩౩-౨౧|
యథా క్రమం తతః పాణిం జగ్రాహ రఘునందన |
బ్రహ్మదత్తో మహీపాలః తాసాం దేవపతిర్ యథా |౧-౩౩-౨౨|
స్పృష్ట మాత్రే తతః పాణౌ వికుబ్జా విగత జ్వరాః |
యుక్తాః పరమయా లక్ష్మ్యా బభౌ కన్యా శతం తదా |౧-౩౩-౨౩|
స దృష్ట్వా వాయునా ముక్తాః కుశనాభో మహీపతిః |
బభూవ పరమ ప్రీతో హర్షం లేభే పునః పునః |౧-౩౩-౨౪|
కృత ఉద్వాహం తు రాజానం బ్రహ్మదత్తం మహీపతిః |
సదారం ప్రేషయామాస స ఉపాధ్యాయ గణం తదా |౧-౩౩-౨౫|
సోమదా అపి సుతం దృష్ట్వా పుత్రస్య సదృశీం క్రియాం |
యథా న్యాయం చ గంధర్వీ స్నుషాః తాః ప్రత్యనందత |
స్పృష్ట్వా స్పృష్ట్వా చ తాః కన్యాః కుశనాభం ప్రశస్య చ |౧-౩౩-౨౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే త్రయస్త్రింశః సర్గః |౧-౩౩|
|
|
|
|
అపుత్రః పుత్ర లాభాయ పౌత్రీం ఇష్టిం అకల్పయత్ |౧-౩౪-౧|
ఇష్ట్యాం తు వర్తమానాయాం కుశనాభం మహీపతిం |
ఉవాచ పరమోదారః కుశో బ్రహ్మసుతః తదా |౧-౩౪-౨|
పుత్రః తే సదృశః పుత్ర భవిష్యతి సుధార్మికః |
గాధిం ప్రాప్స్యసి తేన త్వం కీర్తిం లోకే చ శాశ్వతీం |౧-౩౪-౩|
ఏవం ఉక్త్వా కుశో రామ కుశనాభం మహీపతిం |
జగామ ఆకాశం ఆవిశ్య బ్రహ్మ లోకం సనాతనం |౧-౩౪-౪|
కస్యచిత్ తు అథ కాలస్య కుశనాభస్య ధీమతః |
జజ్ఞే పరమ ధర్మిష్ఠో గాధిః ఇతి ఏవ నామతః |౧-౩౪-౫|
స పితా మమ కాకుత్స్థ గాధిః పరమ ధార్మికః |
కుశ వంశ ప్రసూతో అస్మి కౌశికో రఘునందన |౧-౩౪-౬|
పూర్వజా భగినీ చ అపి మమ రాఘవ సువ్రతా |
నామ్నా సత్యవతీ నామ ఋచీకే ప్రతిపాదితా |౧-౩౪-౭|
సశరీరా గతా స్వర్గం భర్తారం అనువర్తినీ |
కౌశికీ పరమోదారా సా ప్రవృత్తా మహానదీ |౧-౩౪-౮|
దివ్యా పుణ్య ఉదకా రమ్యా హిమవంతం ఉపాశ్రితా |
లోకస్య హితకార్య అర్థం ప్రవృత్తా భగినీ మమ |౧-౩౪-౯|
తతో అహం హిమవత్ పార్శ్వే వసామి నియతః సుఖం |
భగిన్యాం స్నేహ సంయుక్తః కౌశిక్యా రఘునందన |౧-౩౪-౧౦|
సా తు సత్యవతీ పుణ్యా సత్యే ధర్మే ప్రతిష్ఠితా |
పతివ్రతా మహాభాగా కౌశికీ సరితాం వరా |౧-౩౪-౧౧|
అహం హి నియమాత్ రామ హిత్వా తాం సముపాగతః |
సిద్ధ ఆశ్రమం అనుప్రాప్తః సిద్ధో అస్మి తవ తేజసా |౧-౩౪-౧౨|
ఏషా రామ మమ ఉత్పత్తిః స్వస్య వంశస్య కీర్తితా |
దేశస్య చ మహాబాహో యన్ మాం త్వం పరిపృచ్ఛసి |౧-౩౪-౧౩|
గతో అర్ధ రాత్రః కాకుత్స్థ కథాః కథయతో మమ |
నిద్రాం అభ్యేహి భద్రం తే మా భూత్ విఘ్నో అధ్వని ఇహ నః |౧-౩౪-౧౪|
నిష్పందాః తరవః సర్వే నిలీనా మృగ పక్షిణః |
నైశేన తమసా వ్యాప్తా దిశః చ రఘునందన |౧-౩౪-౧౫|
శనైః విసృజ్యతే సంధ్యా నభో నేత్రైః ఇవ ఆవృతం |
నక్షత్ర తారా గహనం జ్యోతిర్భిః అవభాసతే |౧-౩౪-౧౬|
ఉత్తిష్ఠతే చ శీతాంశుః శశీ లోక తమో నుదః |
హ్లాదయన్ ప్రాణినాం లోకే మనాంసి ప్రభయా స్వయా |౧-౩౪-౧౭|
నైశాని సర్వ భూతాని ప్రచరంతి తతః తతః |
యక్ష రాక్షస సంఘాః చ రౌద్రాః చ పిశిత అశనాః |౧-౩౪-౧౮|
ఏవం ఉక్త్వా మహాతేజా విరరామ మహామునిః |
సాధు సాధు ఇతి తే సర్వే మునయో హి అభ్యపూజయన్ |౧-౩౪-౧౯|
కుశికనాం అయం వంశో మహాన్ ధర్మపరః సదా |
బ్రహ్మ ఉపమా మహాత్మనః కుశవంశ్యా నరోత్తమ |౧-౩౪-౨౦|
విశేషేణ భవాన్ ఏవ విశ్వామిత్ర మహాయశః |
కౌశికీ సరితాం శ్రేష్ఠః కుల ఉద్యోతకరీ తవ |౧-౩౪-౨౧|
ముదితైః ముని శార్దూలైః ప్రశస్తః కుశిక ఆత్మజః |
నిద్రాం ఉపాగమత్ శ్రీమాన్ అస్తం గత ఇవ అంశుమాన్ |౧-౩౪-౨౨|
రామో అపి సహ సౌమిత్రిః కించిత్ ఆగత విస్మయః |
ప్రశస్య ముని శార్దూలం నిద్రాం సముపసేవతే |౧-౩౪-౨౩|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే చతుస్త్రింశః సర్గః |౧-౩౪|
|
|
|
|
నిశాయాం సుప్రభాతాయాం విశ్వామిత్రో అభ్యభాషత |౧-౩౫-౧|
సుప్రభాతా నిశా రామ పూర్వా సంధ్యా ప్రవర్తతే |
ఉత్తిష్ఠ ఉత్తిష్ఠ భద్రం తే గమనాయ అభిరోచయ |౧-౩౫-౨|
తత్ శ్రుత్వా వచనం తస్య కృత్వా పౌర్వ ఆహ్ణిక క్రియః |
గమనం రోచయామాస వాక్యం చ ఇదం ఉవాచ హ |౧-౩౫-౩|
అయం శోణః శుభ జలో గాధః పులిన మణ్డితః |
కతరేణ పథా బ్రహ్మన్ సంతరిష్యామహే వయం |౧-౩౫-౪|
ఏవం ఉక్తః తు రామేణ విశ్వామిత్రో అబ్రవీత్ ఇదం |
ఏష పంథా మయా ఉద్దిష్టో యేన యాంతి మహర్షయః |౧-౩౫-౫|
ఏవం ఉక్త్వా మహర్షయో విశ్వమిత్రేణ ధీమతా |
పశ్యంతః తే ప్రయాతా వై వనాని వివిధాని చ |౧-౩౫-౬|
తే గత్వా దూరం అధ్వానం గతే అర్ధ దివసే తదా |
జాహ్నవీం సరితాం శ్రేష్ఠాం దదృశుర్ ముని సేవితాం |౧-౩౫-౭|
తాం దృష్ట్వా పుణ్య సలిలాం హంస సారస సేవితాం |
బభూవుర్ మునయః సర్వే ముదితా సహ రాఘవాః |౧-౩౫-౮|
తస్యాః తీరే తతః చక్రుః తే ఆవాస పరిగ్రహం |
తతః స్నాత్వా యథా న్యాయం సంతర్ప్య పితృ దేవతాః |౧-౩౫-౯|
హుత్వా చైవ అగ్నిహోత్రాణి ప్రాశ్య చ అమృతవత్ హవిః |
వివిశుర్ జాహ్నవీ తీరే శుభా ముదిత మానసాః |౧-౩౫-౧౦|
విశ్వామిత్రం మహాత్మానం పరివార్య సమంతతః |
విష్టితాః చ యథా న్యాయం రాఘవో చ యథా అర్హం |
సంప్రహృష్ట మనా రామో విశ్వామిత్రం అథ అబ్రవీత్ |౧-౩౫-౧౧|
భగవన్ శ్రోతుం ఇచ్ఛామి గఙ్గాం త్రి పథ గాం నదీం |
త్రైలోక్యం కథం ఆక్రమ్య గతా నద నదీపతిం |౧-౩౫-౧౨|
చోదితో రామ వాక్యేన విశ్వామిత్రో మహామునిః |
వృద్ధిం జన్మ చ గంగాయా వక్తుం ఏవ ఉపచక్రమే |౧-౩౫-౧౩|
శైలేంద్రో హిమవాన్ రామ ధాతూనాం ఆకరో మహాన్ |
తస్య కన్యా ద్వయం రామ రూపేణ అప్రతిమం భువి |౧-౩౫-౧౪|
యా మేరు దుహితా రామ తయోర్ మాతా సుమధ్యమా |
నామ్నా మేనా మనోజ్ఞా వై పత్నీ హిమవతః ప్రియా |౧-౩౫-౧౫|
తస్యాం గంగ ఇయం అభవత్ జ్యేష్ఠా హిమవతః సుతా |
ఉమా నామ ద్వితీయా అభూత్ కన్యా తస్య ఏవ రాఘవ |౧-౩౫-౧౬|
అథ జ్యేష్ఠాం సురాః సర్వే దేవ కార్య చికీర్షయా |
శైలేంద్రం వరయామాసుః గంగాం త్రి పథ గాం నదీం |౧-౩౫-౧౭|
దదౌ ధర్మేణ హిమవాన్ తనయాం లోక పావనీం |
స్వచ్ఛంద పథ గాం గంగాం త్రైలోక్య హిత కామ్యయా |౧-౩౫-౧౮|
ప్రతిగృహ్య త్రిలోక అర్థం త్రిలోక హిత కాంక్షిణః |
గంగాం ఆదాయ తే అగచ్ఛన్ కృతార్థేన అంతరాత్మనా |౧-౩౫-౧౯|
యా చ అన్యా శైల దుహితా కన్యా ఆసీత్ రఘునందన |
ఉగ్రం సువ్రతం ఆస్థాయ తపః తేపే తపోధనా |౧-౩౫-౨౦|
ఉగ్రేణ తపసా యుక్తాం దదౌ శైలవరః సుతాం |
రుద్రాయ అప్రతిరూపాయ ఉమాం లోక నమస్కృతాం |౧-౩౫-౨౧|
ఏతే తే శైల రాజస్య సుతే లోక నమస్కృతే |
గంగా చ సరితాం శ్రేష్ఠా ఉమాదేవీ చ రాఘవ |౧-౩౫-౨౨|
ఏతత్ తే సర్వం ఆఖ్యాతం యథా త్రి పథ గామినీ |
ఖం గతా ప్రథమం తాత గతిం గతిమతాం వర |౧-౩౫-౨౩|
స ఏషా సుర నదీ రమ్యా శైలేంద్ర తనయా తదా |
సుర లోకం సమారూఢా విపాపా జల వాహినీ |౧-౩౫-౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే పఞ్చత్రింశః సర్గః |౧-౩౫|
|
|
|
|
ప్రతినంద్య కథాం వీరౌ ఊచతుః ముని పుంగవం |౧-౩౬-౧|
ధర్మ యుక్తం ఇదం బ్రహ్మన్ కథితం పరమం త్వయా |
దుహితుః శైల రాజస్య జ్యేష్ఠాయ వక్తుం అర్హసి |
విస్తరం విస్తరజ్ఞో అసి దివ్య మానుష సంభవం |౧-౩౬-౨|
త్రీన్ పథో హేతునా కేన పావయేత్ లోక పావనీ |
కథం గఙ్గా త్రిపథగా విశ్రుతా సరిత్ ఉత్తమా |౧-౩౬-౩|
త్రిషు లోకేషు ధర్మజ్ఞ కర్మభిః కైః సమన్వితా |
తథా బ్రువతి కాకుత్స్థే విశ్వామిత్రః తపోధనః |౧-౩౬-౪|
నిఖిలేన కథాం సర్వాం ఋషి మధ్యే న్యవేదయత్ |
పురా రామ కృత ఉద్వాహః శితి కణ్ఠో మహా తపాః |౧-౩౬-౫|
దృష్ట్వా చ భగవాన్ దేవీం మైథునాయ ఉపచక్రమే |
తస్య సంక్రీడమానస్య మహాదేవస్య ధీమతః |
శితికణ్ఠస్య దేవస్య దివ్యం వర్ష శతం గతం |౧-౩౬-౬|
న చ అపి తనయో రామ తస్యాం ఆసీత్ పరంతప |
సర్వే దేవాః సముద్యుక్తాః పితామహ పురోగమాః |౧-౩౬-౭|
యత్ ఇహ ఉత్పద్యతే భూతం కః తత్ ప్రతిసహిష్యతి |
అభిగమ్య సురాః సర్వే ప్రణిపత్య ఇదం అబ్రువన్ |౧-౩౬-౮|
దేవ దేవ మహాదేవ లోకస్య అస్య హితే రత |
సురాణాం ప్రణిపాతేన ప్రసాదం కర్తుం అర్హసి |౧-౩౬-౯|
న లోకా ధారయిష్యంతి తవ తేజః సురోత్తమ |
బ్రాహ్మేణ తపసా యుక్తో దేవ్యా సహ తపః చర |౧-౩౬-౧౦|
త్రైలోక్య హిత కామ అర్థం తేజః తేజసి ధారయ |
రక్ష సర్వాన్ ఇమాన్ లోకాన్ న అలోకం కర్తుం అర్హసి |౧-౩౬-౧౧|
దేవతానాం వచః శ్రుత్వా సర్వ లోక మహేశ్వరః |
బాఢం ఇతి అబ్రవీత్ సర్వాన్ పునః చ ఇదం ఉవాచ హ |౧-౩౬-౧౨|
ధారయిష్యామి అహం తేజః తేజసి ఏవ సహ ఉమయా |
త్రిదశాః పృథివీ చైవ నిర్వాణం అధిగచ్ఛతు |౧-౩౬-౧౩|
యద్ ఇదం క్షుభితం స్థానాత్ మమ తేజో హి అనుత్తమం |
ధారయిష్యతి కః తత్ మే బ్రువంతు సుర సత్తమాః |౧-౩౬-౧౪|
ఏవం ఉక్తాః తతో దేవాః ప్రత్యూచుర్ వృషభ ధ్వజం |
యత్ తేజః క్షుభితం హి అద్య తద్ ధరా ధారయిష్యతి |౧-౩౬-౧౫|
ఏవం ఉక్తః సుర పతిః ప్రముమోచ మహాబలః |
తేజసా పృథివీ యేన వ్యాప్తా స గిరి కాననా |౧-౩౬-౧౬|
తతో దేవాః పునర్ ఇదం ఊచుః చ అపి హుతాశనం |
ఆవిశ త్వం మహాతేజో రౌద్రం వాయు సమన్వితః |౧-౩౬-౧౭|
తద్ అగ్నినా పునర్ వ్యాప్తం సంజాతం శ్వేత పర్వతం |
దివ్యం శరవణం చైవ పావక ఆదిత్య సంనిభం |౧-౩౬-౧౮|
యత్ర జాతో మహాతేజాః కార్తికేయో అగ్ని సంభవః |
అథ ఉమాం చ శివం చైవ దేవాః స ఋషి గణాః తదా |౧-౩౬-౧౯|
పూజయామాసుః అత్యర్థం సుప్రీత మనసః తతః |
అథ శైల సుతా రామ త్రిదశాన్ ఇదం అబ్రవీత్ |
సమన్యుః అశపత్ సర్వాన్ క్రోధ సంరక్త లోచనా |
యస్మాత్ నివారితా చ అహం సంగతా పుత్ర కామ్యయా |౧-౩౬-౨౦|
అపత్యం స్వేషు దారేషు న ఉత్పదయితుం అర్హథ |
అద్య ప్రభృతి యుష్మాకం అప్రజాః సంతు పత్నయః |౧-౩౬-౨౧|
ఏవం ఉక్త్వా సురాన్ సర్వాన్ శశాప పృథివీం అపి |
అవనే న ఏక రూపా త్వం బహు భార్యా భవిష్యసి |౧-౩౬-౨౨|
న చ పుత్ర కృతాం ప్రీతిం మత్ క్రోధ కలుషీకృతా |
ప్రాప్స్యసి త్వం సుదుర్మేధే మమ పుత్రం అనిచ్ఛతీ |౧-౩౬-౨౩|
తాన్ సర్వాన్ పీడితాన్ దృష్ట్వా సురాన్ సురపతిః తదా |
గమనాయ ఉపచక్రామ దిశం వరుణ పాలితాం |౧-౩౬-౨౪|
స గత్వా తప ఆతిష్ఠత్ పార్శ్వే తస్య ఉత్తరే గిరేః |
హిమవత్ ప్రభవే శృంగే సహ దేవ్యా మహేశ్వరః |౧-౩౬-౨౫|
ఏష తే విస్తరో రామ శైల పుత్ర్యా నివేదితః |
గంగాయాః ప్రభవం చైవ శృణు మే సహ లక్ష్మణ |౧-౩౬-౨౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే షట్త్రింశః సర్గః |౧-౩౬|
|
|
|
|
సేనాపతిం అభీప్సంతః పితామహం ఉపాగమన్ |౧-౩౭-౧|
తతో అబ్రువన్ సురాః సర్వే భగవంతం పితామహం |
ప్రణిపత్య సురాః రామ స ఇంద్రాః స అగ్ని పురోగమాః |౧-౩౭-౨|
యేన సేనాపతిః దేవ దత్తో భగవతా పురా |
స తపః పరం ఆస్థాయ తప్యతే స్మ సహ ఉమయా |౧-౩౭-౩|
యత్ అత్ర అనంతరం కార్యం లోకానాం హిత కామ్యయా |
సంవిధత్స్వ విధానజ్ఞ త్వం హి నః పరమా గతిః |౧-౩౭-౪|
దేవతానాం వచః శ్రుత్వా సర్వ లోక పితామహః |
సాంత్వయన్ మధురైః వాక్యైః త్రిదశాన్ ఇదం అబ్రవీత్ |౧-౩౭-౫|
శైల పుత్ర్యా యత్ ఉక్తం తత్ న ప్రజాః స్వాసు పత్నిషు |
తస్యా వచనం అక్లిష్టం సత్యం ఏవ న సంశయః |౧-౩౭-౬|
ఇయం ఆకాశ గంగా యస్యాం పుత్రం హుతాశనః |
జనయిష్యతి దేవానాం సేనాపతిం అరిందమం |౧-౩౭-౭|
జ్యేష్ఠా శైలేంద్ర దుహితా మానయిష్యతి తం సుతం |
ఉమాయాః తత్ బహుమతం భవిష్యతి న సంశయః |౧-౩౭-౮|
తత్ శ్రుత్వా వచనం తస్య కృతార్థా రఘునందన |
ప్రణిపత్య సురాః సర్వే పితామహం అపూజయన్ |౧-౩౭-౯|
తే గత్వా పరమం రామ కైలాసం ధాతు మణ్డితం |
అగ్నిం నియోజయామాసుః పుత్రార్థం సర్వ దేవతాః |౧-౩౭-౧౦|
దేవ కార్యం ఇదం దేవ సమాధత్స్వ హుతాశన |
శైల పుత్ర్యాం మహాతేజో గంగాయాం తేజ ఉత్సృజ |౧-౩౭-౧౧|
దేవతానాం ప్రతిజ్ఞాయ గంగాం అభ్యేత్య పావకః |
గర్భం ధారయ వై దేవి దేవతానాం ఇదం ప్రియం |౧-౩౭-౧౨|
ఇతి ఏతత్ వచనం శ్రుత్వా దివ్యం రూపం అధారయత్ |
స తస్యా మహిమాం దృష్ట్వా సమంతాత్ అవకీర్యత |౧-౩౭-౧౩|
సమంతతః తదా దేవీం అభ్యషించత పావకః |
సర్వ స్రోతాంసి పూర్ణాని గంగాయా రఘునందన |౧-౩౭-౧౪|
తం ఉవాచ తతో గంగా సర్వ దేవ పురోగమం |
అశక్తా ధారణే దేవ తేజః తవ సముద్ధతం |౧-౩౭-౧౫|
దహ్యమానా అగ్నినా తేన సంప్రవ్యథిత చేతనా |
అథ అబ్రవీత్ ఇదం గంగాం సర్వ దేవ హుతాశనః |౧-౩౭-౧౬|
ఇహ హైమవతే పార్శ్వే గర్భో అయం సంనివేశ్యతాం |
శ్రుత్వా తు అగ్ని వచో గంగా తం గర్భం అతిభాస్వరం |౧-౩౭-౧౭|
ఉత్ససర్జ మహాతేజాః స్రోతోభ్యో హి తదా అనఘ |
యత్ అస్యా నిర్గతం తస్మాత్ తప్త జాంబూనద ప్రభం |౧-౩౭-౧౮|
కాంచనం ధరణీం ప్రాప్తం హిరణ్యం అతుల ప్రభం |
తామ్రం కార్ష్ణాయసం చైవ తైక్ష్ణ్యాత్ ఏవ అభిజాయత |౧-౩౭-౧౯|
మలం తస్య అభవత్ తత్ర త్రపు సీసకం ఏవ చ |
తత్ ఏతత్ ధరణీం ప్రాప్య నానా ధాతుః అవర్ధత |౧-౩౭-౨౦|
నిక్షిప్త మాత్రే గర్భే తు తేజోభిః అభిరంజితం |
సర్వం పర్వత సంనద్ధం సౌవర్ణం అభవత్ వనం |౧-౩౭-౨౧|
జాతరూపం ఇతి ఖ్యాతం తదా ప్రభృతి రాఘవ |
సువర్ణం పురుషవ్యాఘ్ర హుతాశన సమ ప్రభం |
తృణ వృక్ష లతా గుల్మం సర్వం భవతి కాంచనం |౧-౩౭-౨౨|
తం కుమారం తతో జాతం స ఇంద్రాః సహ మరుద్ గణాః |
క్షీర సంభావన అర్థాయ కృత్తికాః సమయోజయన్ |౧-౩౭-౨౩|
తాః క్షీరం జాత మాత్రస్య కృత్వా సమయం ఉత్తమం |
దదుః పుత్రో అయం అస్మాకం సర్వాసాం ఇతి నిశ్చితాః |౧-౩౭-౨౪|
తతః తు దేవతాః సర్వాః కార్తికేయ ఇతి బ్రువన్ |
పుత్రః త్రైలోక్య విఖ్యాతో భవిష్యతి న సంశయః |౧-౩౭-౨౫|
తేషాం తత్ వచనం శ్రుత్వా స్కన్నం గర్భ పరిస్రవే |
స్నాపయన్ పరయా లక్ష్మ్యా దీప్యమానం యథా అనలం |౧-౩౭-౨౬|
స్కంద ఇతి అబ్రువన్ దేవాః స్కన్నం గర్భ పరిస్రవాత్ |
కార్తికేయం మహాబాహుం కాకుత్స్థ జ్వలన ఉపమం |౧-౩౭-౨౭|
ప్రాదుర్భూతం తతః క్షీరం కృత్తికానాం అనుత్తమం |
షణ్ణాం షడ్ ఆననో భూత్వా జగ్రాహ స్తనజం పయః |౧-౩౭-౨౮|
గృహీత్వా క్షీరం ఏక అహ్నా సుకుమార వపుః తదా |
అజయత్ స్వేన వీర్యేణ దైత్య సైన్య గణాన్ విభుః |౧-౩౭-౨౯|
సుర సేనా గణ పతిం అభ్యషించత్ మహాద్యుతిం |
తతః తం అమరాః సర్వే సమేత్య అగ్ని పురోగమాః |౧-౩౭-౩౦|
ఏష తే రామ గంగాయా విస్తరో అభిహితో మయా |
కుమార సంభవః చైవ ధన్యః పుణ్యః తథైవ చ |౧-౩౭-౩౧|
భక్తః చ యః కార్తికేయే కాకుత్స్థ భువి మానవః |
ఆయుష్మాన్ పుత్ర పౌత్రః చ స్కంద సాలోక్యతాం వ్రజతే |౧-౩౭-౩౨|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే సప్తత్రింశః సర్గః |౧-౩౭|
|
|
|
|
పునః ఏవ అపరం వాక్యం కాకుత్స్థం ఇదం అబ్రవీత్ |౧-౩౮-౧|
అయోధ్యా అధిపతిః వీరః పూర్వం ఆసీత్ నరాధిపః |
సగరో నామ ధర్మాత్మా ప్రజాకామః స చ అప్రజః |౧-౩౮-౨|
వైదర్భ దుహితా రామ కేశినీ నామ నామతః |
జ్యేష్ఠా సగర పత్నీ సా ధర్మిష్ఠా సత్య వాదినీ |౧-౩౮-౩|
అరిష్ఠనేమి దుహితా సుపర్ణ భగినీ తు సా |
ద్వితీయా సగరస్య ఆసీత్ పత్నీ సుమతి సంజ్ఞితా |౧-౩౮-౪|
తాభ్యాం సహ మహారాజా పత్నీభ్యాం తప్తవాన్ తపః |
హిమవంతం సమాసాద్య భృగు ప్రస్రవణే గిరౌ |౧-౩౮-౫|
అథ వర్ష శతే పూర్ణే తపసా ఆరాధితో మునిః |
సగరాయ వరం ప్రాదాద్ భృగుః సత్యవతాం వరః |౧-౩౮-౬|
అపత్య లాభః సుమహాన్ భవిష్యతి తవ అనఘ |
కీర్తిం చ అప్రతిమాం లోకే ప్రాప్స్యసే పురుషర్షభ |౧-౩౮-౭|
ఏకా జనయితా తాత పుత్రం వంశకరం తవ |
షష్టిం పుత్ర సహస్రాణి అపరా జనయిష్యతి |౧-౩౮-౮|
భాషమాణం మహాత్మానం రాజ పుత్ర్యౌ ప్రసాద్య తం |
ఊచతుః పరమ ప్రీతే కృతాంజలి పుటే తదా |౧-౩౮-౯|
ఏకః కస్యాః సుతో బ్రహ్మన్ కా బహూన్ జనయిష్యతి |
శ్రోతుం ఇచ్ఛావహే బ్రహ్మన్ సత్యం అస్తు వచః తవ |౧-౩౮-౧౦|
తయోః తత్ వచనం శ్రుత్వా భృగుః పరమధార్మికః |
ఉవాచ పరమాం వాణీం స్వచ్ఛందో అత్ర విధీయతాం |౧-౩౮-౧౧|
ఏకో వంశ కరో వా అస్తు బహవో వా మహాబలాః |
కీర్తిమంతో మహోత్సాహాః కా వా కం వరం ఇచ్ఛతి |౧-౩౮-౧౨|
మునేః తు వచనం శ్రుత్వా కేశినీ రఘునందన |
పుత్రం వంశ కరం రామ జగ్రాహ నృప సంనిధౌ |౧-౩౮-౧౩|
షష్టిం పుత్ర సహస్రాణి సుపర్ణ భగినీ తదా |
మహోత్సాహాన్ కీర్తిమతో జగ్రాహ సుమతిః సుతాన్ |౧-౩౮-౧౪|
ప్రదక్షిణం ఋషిం కృత్వా శిరసా అభిప్రణమ్య చ |
జగామ స్వ పురం రాజా సభార్యా రఘు నందన |౧-౩౮-౧౫|
అథ కాలే గతే తస్మిన్ జ్యేష్ఠా పుత్రం వ్యజాయత |
అసమంజ ఇతి ఖ్యాతం కేశినీ సగరాత్మజం |౧-౩౮-౧౬|
సుమతిః తు నరవ్యాఘ్ర గర్భ తుంబం వ్యజాయత |
షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి తుంబ భేదాత్ వినిఃసృతాః |౧-౩౮-౧౭|
ఘృత పూర్ణేషు కుంభేషు ధాత్ర్యః తాన్ సమవర్ధయన్ |
కాలేన మహతా సర్వే యౌవనం ప్రతిపేదిరే |౧-౩౮-౧౮|
అథ దీర్ఘేణ కాలేన రూప యౌవనశాలినః |
షష్టిః పుత్ర సహస్రాణి సగరస్య అభవన్ తదా |౧-౩౮-౧౯|
స చ జ్యేష్ఠో నరశ్రేష్ఠ సగరస్య ఆత్మ సంభవః |
బాలాన్ గృహీత్వా తు జలే సరయ్వా రఘునందన |౧-౩౮-౨౦|
ప్రక్షిప్య ప్రహసన్ నిత్యం మజ్జతస్ తాన్ నిరీక్ష్య వై |
ఏవం పాప సమాచారః సజ్జన ప్రతిబాధకః |౧-౩౮-౨౧|
పౌరాణాం అహితే యుక్తః పిత్రా నిర్వాసితః పురాత్ |
తస్య పుత్రో అంశుమాన్ నామ అసమంజస్య వీర్యవాన్ |౧-౩౮-౨౨|
సమ్మతః సర్వ లోకస్య సర్వస్య అపి ప్రియం వదః |
తతః కాలేన మహతా మతిః సమభిజాయత |౧-౩౮-౨౩|
సగరస్య నరశ్రేష్ఠ యజేయం ఇతి నిశ్చితా |
స కృత్వా నిశ్చయం రాజా స ఉపాధ్యాయ గణః తదా |
యజ్ఞ కర్మణి వేదజ్ఞో యష్టుం సముపచక్రమే |౧-౩౮-౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే అష్టాత్రింశః సర్గః |౧-౩౮|
Om Tat Sat
(Continued
....)
(My humble salutations to the
lotus feet of Swamy jis, Philosophic
Scholars and greatful to Wikisource for
the collection)
0 comments:
Post a Comment