|
|
|
|
సమస్తాన్ చ అబ్రవీత్ రాజా రామ కార్యార్థ సిద్ధయే |౪-౪౫-౧|
ఏవం ఏతత్ విచేతవ్యం భవద్భిః వానరోత్తమైః |
తత్ ఉగ్ర శాసనం భర్తుర్ విజ్ఞాయ హరి పుంగవాః |౪-౪౫-౨|
శలభా ఇవ సంఛాద్య మేదినీం సంప్రతస్థిరే |
రామః ప్రస్రవణే తస్మిన్ న్యవసత్ సహ లక్ష్మణః |౪-౪౫-౩|
ప్రతీక్షమాణః తం మాసం యః సీతా అధిగమే కృతః |
ఉత్తరాం తు దిశం రమ్యాం గిరి రాజ సమావృతాం |౪-౪౫-౪|
ప్రతస్థే సహసా వీరో హరిః శతబలిః తదా |
పూర్వాం దిశం ప్రతి యయౌ వినతో హరి యూథపః |౪-౪౫-౫|
తారా అంగదాది సహితః ప్లవగః పవనాత్మజః |
అగస్త్య చరితాం ఆశాం దక్షిణాం హరి యూథపః |౪-౪౫-౬|
పశ్చిమాం తు దిశం ఘోరాం సుషేణః ప్లవగేశ్వరః |
ప్రతస్థే హరి శార్దూలో దిశం వరుణ పాలితాం |౪-౪౫-౭|
తతః సర్వా దిశో రాజా చోదయిత్వా యథా తథం |
కపి సేనా పతీన్ వీరో ముమోద సుఖితః సుఖం |౪-౪౫-౮|
ఏవం సంచోదితాః సర్వే రాజ్ఞా వానర యూథపాః |
స్వాం స్వాం దిశం అభిప్రేత్య త్వరితాః సంప్రతస్థిరే |౪-౪౫-౯|
నదంతః చ ఉన్నదంతః చ గర్జంతః చ ప్లవంగమాః |
క్ష్వేలంతో ధావమానాః చ వినదంతో మహాబలాః |౪-౪౫-౧౦|
ఏవం సంచోదితాః సర్వే రాజ్ఞా వానర యూథపాః |
ఆనయిష్యామహే సీతాం హనిష్యామః చ రావణం |౪-౪౫-౧౧|
అహం ఏకో వధిష్యామి ప్రాప్తం రావణం ఆహవే |
తతః చ ఉన్మథ్య సహసా హరిష్యే జనక ఆత్మజాం |౪-౪౫-౧౨|
వేపమానం శ్రమేణ అద్య భవద్భిః స్థీయతాం ఇతి |
ఏక ఏవ ఆహరిష్యామి పాతాలాత్ అపి జానకీం |౪-౪౫-౧౩|
విధమిష్యామి అహం వృక్షాన్ దారయిష్యామి అహం గిరీన్ |
ధరణీం దారయిష్యామి క్షోభయిష్యామి సాగరాన్ |౪-౪౫-౧౪|
అహం యోజన సంఖ్యాయాః ప్లవితా న అత్ర సంశయః |
శతం యోజన సంఖ్యాయాః శతం సమధికం హి అహం |౪-౪౫-౧౫|
భూ తలే సాగరే వా అపి శైలేషు చ వనేషు చ |
పాతాలస్య అపి వా మధ్యే న మమ ఆచ్ఛిద్యతే గతిః |౪-౪౫-౧౬|
ఇతి ఏకైకః తదా తత్ర వానరా బల దర్పితాః |
ఊచుః చ వచనం తస్య హరి రాజస్య సన్నిధౌ |౪-౪౫-౧౭|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చచత్వారింశః సర్గః |౪-౪౫|
|
|
|
|
కథం భవాన్ విజానీతే సర్వం వై మణ్డలం భువః |౪-౪౬-౧|
సుగ్రీవః చ తతో రామం ఉవాచ ప్రణత ఆత్మవాన్ |
శ్రూయతాం సర్వం ఆఖ్యాస్యే విస్తరేణ వచో మమ |౪-౪౬-౨|
యదా తు దుందుభిం నామ దానవం మహిష ఆకృతిం |
పరికాలయతే వాలీ మలయం ప్రతి పర్వతం |౪-౪౬-౩|
తదా వివేశ మహిషో మలయస్య గుహాం ప్రతి |
వివేశ వాలీ తత్ర అపి మలయం తత్ జిఘాంసయా |౪-౪౬-౪|
తతో అహం తత్ర నిక్షిప్తో గుహా ద్వారి వినీతవత్ |
న చ నిష్క్రమతే వాలీ తదా సంవత్సరే గతే |౪-౪౬-౫|
తతః క్షతజ వేగేన ఆపుపూరే తదా బిలం |
తత్ అహం విస్మితో దృష్ట్వా భ్రాతుః శోక విష అర్దితః |౪-౪౬-౬|
అథ అహం గత బుద్ధిః తు సువ్యక్తం నిహతో గురుః |
శిలా పర్వత సంకాశా బిల ద్వారి మయా కృతా |౪-౪౬-౭|
అశక్నువన్ నిష్క్రమితుం మహిషో వినశిష్యతి |
తతో అహం ఆగాం కిష్కింధాం నిరాశః తస్య జీవితే |౪-౪౬-౮|
రాజ్యం చ సుమహత్ ప్రాప్య తారాం చ రుమయా సహ |
మిత్రైః చ సహితః తత్ర వసామి విగత జ్వరః |౪-౪౬-౯|
ఆజగామ తతో వాలీ హత్వా తం దానవర్షభః |
తతో అహం అదదాం రాజ్యం గౌరవాత్ భయ యంత్రితః |౪-౪౬-౧౦|
స మాం జిఘాంసుః దుష్టాత్మా వాలీ ప్రవ్యథిత ఇంద్రియః |
పరికాలయతే క్రోధాత్ ధావంతం సచివైః సహ |౪-౪౬-౧౧|
తతో అహం వాలినా తేన సానుబంధః ప్రధావితః |
నదీః చ వివిధాః పశ్యన్ వనాని నగరాణి చ |౪-౪౬-౧౨|
ఆదర్శ తల సంకాశా తతో వై పృథివీ మయా |
అలాత చక్ర ప్రతిమా దృష్టా గోష్పదవత్ తదా - కృతా |౪-౪౬-౧౩|
పూర్వం దిశాం తతో గత్వా పశ్యామి వివిధాన్ ద్రుమాన్ |
పర్వతాన్ స దరీన్ రమ్యాన్ సరాంసి వివిధాని చ |౪-౪౬-౧౪|
ఉదయం తత్ర పశ్యామి పర్వతం ధాతు మణ్డితం |
క్షీరోదం సాగరం చైవ నిత్యం అప్సర ఆలయం |౪-౪౬-౧౫|
పరికాల్యమానః తదా వాలినా అభిద్రుతః హి అహం |
పునః ఆవృత్య సహసా ప్రస్థితో అహం తదా విభో |౪-౪౬-౧౬|
దిశః తస్యాః తతో భూయః ప్రస్థితో దక్షిణం దిశం |
వింధ్య పాదప సంకీర్ణాం చందన ద్రుమ శోభితాం |౪-౪౬-౧౭|
ద్రుమ శైల అంతరే పశ్యన్ భూయో దక్షిణతో అపరాం |
అపరాం చ దిశం ప్రాప్తో వాలినా సమభిద్రుతః |౪-౪౬-౧౮|
స పశ్యన్ వివిధాన్ దేశాన్ అస్తం చ గిరి సత్తమం |
ప్రాప్య చ అస్తం గిరి శ్రేష్ఠం ఉత్తరం సంప్రధావితః |౪-౪౬-౧౯|
హిమవంతం చ మేరుం చ సముద్రం చ తథా ఉత్తరం |
యదా న విందే శరణం వాలినా సమభిద్రుతః |౪-౪౬-౨౦|
తతో మాం బుద్ధి సంపన్నో హనుమాన్ వాక్యం అబ్రవీత్ |
ఇదానీం మే స్మృతం రాజన్ యథా వాలీ హరీశ్వరః |౪-౪౬-౨౧|
మతంగేన తదా శప్తో హి అస్మిన్ ఆశ్రమ మణ్డలే |
ప్రవిశేత్ యది వై వాలీ మూర్ధా అస్య శతధా భవేత్ |౪-౪౬-౨౨|
తత్ర వాసః సుఖో అస్మాకం నిర్ఉద్విగ్నో భవిష్యతి |
తతః పర్వతం ఆసాద్య ఋశ్యమూకం నృపాత్మజ |౪-౪౬-౨౩|
న వివేశ తదా వాలీ మతంగస్య భయాత్ తదా |
ఏవం మయా తదా రాజన్ ప్రత్యక్షం ఉపలక్షితం |
పృథివీ మణ్డలం సర్వం గుహాం అస్మి ఆగతః తతః |౪-౪౬-౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే షట్చత్వారింశః సర్గః |౪-౪౬|
|
|
|
|
వ్యాదిష్టాః కపి రాజేన యథా ఉక్తం జగ్ముర్ అంజసా |౪-౪౭-౧|
తే సరాంసి సరిత్ కక్షాన్ ఆకాశం నగరాణి చ |
నదీ దుర్గాన్ తథా శైలాన్ విచిన్వంతి సమంతతః |౪-౪౭-౨|
సుగ్రీవేణ సమాఖ్యాతాః సర్వే వానర యూథపాః |
తత్ర దేశాన్ ప్రవిచిన్వంతి స శైల వన కాననాన్ |౪-౪౭-౩|
విచింత్య దివసం సర్వే సీతా అధిగమనే ధృతాః |
సమాయాంతి స్మ మేదిన్యాం నిశా కాలేషు వానరాః |౪-౪౭-౪|
సర్వ ఋతుకాన్ చ దేశేషు వానరాః స ఫలాన్ ద్రుమాన్ |
ఆసాద్య రజనీం శయ్యాం చక్రుః సర్వేషు అహస్సు తే |౪-౪౭-౫|
తత్ అహః ప్రథమం కృత్వా మాసే ప్రస్రవణం గతాః |
కపి రాజేన సంగమ్య నిరాశాః కపి కుంజరాః |౪-౪౭-౬|
విచిత్య తు దిశం పూర్వాం యథా ఉక్తాం సచివైః సహ |
అదృష్ట్వా వినతః సీతాం ఆజగామ మహాబలః |౪-౪౭-౭|
దిశం అపి ఉత్తరాం సర్వాం వివిచ్య స మహాకపిః |
ఆగతః సహ సైన్యేన వీరః శతబలిః తదా |౪-౪౭-౮|
సుషేణః పశ్చిమాం ఆశాం వివిచ్య సహ వానరైః |
సమేత్య మాసే పూర్ణే తు సుగ్రీవం ఉపచక్రమే |౪-౪౭-౯|
తం ప్రస్రవణ పృష్ఠస్థం సమాసాద్య అభివాద్య చ |
ఆసీనం సహ రామేణ సుగ్రీవం ఇదం అబ్రువన్ |౪-౪౭-౧౦|
విచితాః పర్వతాః సర్వే వనాని గహనాని చ |
నిమ్నగాః సాగర అంతాః చ సర్వే జనపదాః తథా |౪-౪౭-౧౧|
గుహాః చ విచితాః సర్వా యాః చ తే పరికీర్తితాః |
విచితాః చ మహాగుల్మా లతా వితత సంతతాః |౪-౪౭-౧౨|
గహనేషు చ దేశేషు దుర్గేషు విషమేషు చ |
సత్త్వాని అతిప్రమాణాని విచితాని హతాని చ |
యే చైవ గహనా దేశా విచితాః తే పునః పునః |౪-౪౭-౧౩|
ఉదార సత్త్వ అభిజనో హనూమాన్
స మైథిలీం జ్ఞాస్యసి వానరేంద్ర |
దిశం తు యాం ఏవ గతా తు సీతా
తాం ఆస్థితో వాయు సుతో హనూమాన్ |౪-౪౭-౧౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే సప్తచత్వారింశః సర్గః |౪-౪౭|
|
|
|
|
సుగ్రీవేణ యథా ఉద్దిష్టం తం దేశం ఉపచక్రమే |౪-౪౮-౧|
స తు దూరం ఉపాగమ్య సర్వైః తైః కపి సత్తమైః |
తతో విచిత్య వింధ్యస్య గుహాః చ గహనాని చ |౪-౪౮-౨|
పర్వతాగ్ర నదీ దుర్గాన్ సరాంసి విపుల ద్రుమాన్ |
వృక్ష ఖణ్డాన్ చ వివిధాన్ పర్వతాన్ వన పాదపాన్ |౪-౪౮-౩|
అన్వేషమాణాః తే సర్వే వానరాః సర్వతో దిశం |
న సీతాం దదృశుర్ వీరా మైథిలీం జనక ఆత్మజాం |౪-౪౮-౪|
తే భక్షయంతో మూలాని ఫలాని వివిధాని అపి |
అన్వేషమాణా దుర్ధర్షా న్యవసన్ తత్ర తత్ర హ |౪-౪౮-౫|
స తు దేశో దుర్అన్వేషో గుహా గహనవాన్ మహాన్ |
నిర్జలం నిర్జనం శూన్యం గహనం ఘోర దర్శనం |౪-౪౮-౬|
తా దృశాని అన్యా అపి అరణ్యాని విచిత్య భృఇశ పీడితాః |
స దేశః చ దుర్అన్వేష్యో గుహా గహనవాన్ మహాన్ |౪-౪౮-౭|
త్యక్త్వా తు తం తతః దేశం సర్వే వై హరి యూథపాః |
దేశం అన్యం దురాధర్షం వివిశుః చ అకుతో భయాః |౪-౪౮-౮|
యత్ర వంధ్య ఫలా వృక్షా విపుష్పాః పర్ణ వర్జితాః |
నిస్తోయాః సరితో యత్ర మూలం యత్ర సుదుర్లభం |౪-౪౮-౯|
న సంతి మహిషా యత్ర న మృగా న చ హస్తినః |
శార్దూలాః పక్షిణో వా అపి యే చ అన్యే వన గోచరాః |౪-౪౮-౧౦|
న చ అత్ర వృక్షా న ఓషధ్యో న వల్ల్యో న అపి వీరుధః |
స్నిగ్ధ పత్రాః స్థలే యత్ర పద్మిన్యః ఫుల్ల పంకజాః |౪-౪౮-౧౧|
ప్రేక్షణీయాః సుగంధాః చ భ్రమరైః చ వర్జితాః |
కణ్డుర్ నామ మహాభాగః సత్య వాదీ తపో ధనః |౪-౪౮-౧౨|
మహర్షిః పరమ అమర్షీ నియమైః దుష్ప్రధర్షణః |
తస్య తస్మిన్ వనే పుత్రో బాలకో దశ వార్షికః |౪-౪౮-౧౩|
ప్రణష్టో జీవిత అంతాయ క్రుద్ధః తేన మహామునిః |
తేన ధర్మాత్మనా శప్తం కృత్స్నం తత్ర మహద్ వనం |౪-౪౮-౧౪|
అశరణ్యం దురాధర్షం మృగ పక్షి వివర్జితం |
తస్య తే కానన అంతాన్ తు గిరీణాం కందరాణి చ |౪-౪౮-౧౫|
ప్రభవాణి నదీనాం చ విచిన్వంతి సమాహితాః |
తత్ర చ అపి మహాత్మానో న అపశ్యన్ జనక ఆత్మజాం |౪-౪౮-౧౬|
హర్తారం రావణం వా అపి సుగ్రీవ ప్రియ కారిణః |
తే ప్రవిశ్య తు తం భీమం లతా గుల్మ సమావృతం |౪-౪౮-౧౭|
దదృశుః భీమ కర్మాణం అసురం సుర నిర్భయం |
తం దృష్ట్వా వనరా ఘోరం స్థితం శైలం ఇవ అసురం |౪-౪౮-౧౮|
గాఢం పరిహితాః సర్వే దృష్ట్వా తం పర్వత ఉపమం |
సో అపి తాన్ వానరాన్ సర్వాన్ నష్టాః స్థ ఇతి అబ్రవీత్ బలీ |౪-౪౮-౧౯|
అభ్యధావత సంక్రుద్ధో ముష్టిం ఉద్యమ్య సంగతం |
తం ఆపతంతం సహసా వాలి పుత్రో అంగదః తదా |౪-౪౮-౨౦|
రావణో అయం ఇతి జ్ఞాత్వా తలేన అభిజఘాన హ |
స వాలి పుత్ర అభిహతో వక్త్రాత్ శోణితం ఉద్వమన్ |౪-౪౮-౨౧|
అసురో న్యపతత్ భూమౌ పర్యస్త ఇవ పర్వతః |
తే తు తస్మిన్ నిర్ ఉచ్ఛ్వాసే వానరా జిత కాశినః |౪-౪౮-౨౨|
వ్యచిన్వన్ ప్రాయశః తత్ర సర్వం తత్ గిరి గహ్వరం |
విచితం తు తతః సర్వం సర్వే తే కానన ఓకసః |౪-౪౮-౨౩|
అన్యత్ ఏవ అపరం ఘోరం వివిశుర్ గిరి గహ్వరం |
తే విచిత్య పునః ఖిన్నా వినిష్పత్య సమాగతాః |
ఏకాంతే వృక్ష మూలే తు నిషేదుర్ దీన మానసాః |౪-౪౮-౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే అష్టచత్వారింశః సర్గః |౪-౪౮|
|
|
|
|
పరిశ్రాంతో మహా ప్రాజ్ఞః సమాశ్వాస్య శనైర్ వచః |౪-౪౯-౧|
వనాని గిరయో నద్యో దుర్గాణి గహనాని చ |
దరీ గిరి గుహాః చైవ విచితా నః సమంతతః |౪-౪౯-౨|
తత్ర తత్ర సహ అస్మాభిః జానకీ న చ దృశ్యతే |
తథా రక్షః అపహర్తా చ సీతాయాః చైవ దుష్కృతీ |౪-౪౯-౩|
కాలః చ నః మహాన్ యాతః సుగ్రీవః చ ఉగ్ర శాసనః |
తస్మాత్ భవంతః సహితా విచిన్వంతు సమంతతః |౪-౪౯-౪|
విహాయ తంద్రీం శోకం చ నిద్రాం చైవ సముత్థితాం |
విచినుధ్వం తథా సీతాం పశ్యామో జనక ఆత్మజాం |౪-౪౯-౫|
అనిర్వేదం చ దాక్ష్యం చ మనసః చ అపరాజయం |
కార్య సిద్ధి కరాణి ఆహుః తస్మాత్ ఏతత్ బ్రవీమి అహం |౪-౪౯-౬|
అద్య అపి ఇదం వనం దుర్గం విచిన్వంతు వన ఓకసః |
ఖేదం త్యక్త్వా పునః సర్వం వనం ఏతత్ విచిన్వతాం |౪-౪౯-౭|
అవశ్యం కుర్వతాం దృశ్యతే కర్మణః ఫలం |
పరం నిర్వేదం ఆగమ్య న హి నః మీలనం క్షమం |౪-౪౯-౮|
సుగ్రీవః క్రోధనో రాజా తీక్ష్ణ దణ్డః చ వానరాః |
భేతవ్యం తస్య సతతం రామస్య చ మహాత్మనః |౪-౪౯-౯|
హితార్థం ఏతత్ ఉక్తం వః క్రియతాం యది రోచతే |
ఉచ్యతాం హి క్షమం యత్ తత్ సర్వేషాం ఏవ వానరాః |౪-౪౯-౧౦|
అంగదస్య వచః శ్రుత్వా వచనం గంధమాదనః |
ఉవాచ వ్యక్తయా వాచా పిపాసా శ్రమ ఖిన్నయా |౪-౪౯-౧౧|
సదృశం ఖలు వః వాక్యం అంగదో యత్ ఉవాచ హ |
హితం చ ఏవ అనుకూలం చ క్రియతాం అస్య భాషితం |౪-౪౯-౧౨|
పునః మార్గామహే శైలాన్ కందరాం చ శిలాన్ తథా |
కాననాని చ శూన్యాని గిరి ప్రస్రవణాని చ |౪-౪౯-౧౩|
యథా ఉద్దిష్ఠాని సర్వాణి సుగ్రీవేణ మహాత్మనా |
విచిన్వంతు వనం సర్వే గిరి దుర్గాణి సంగతాః |౪-౪౯-౧౪|
తతః సముత్థాయ పునః వానరాః తే మహాబలాః |
వింధ్య కానన సంకీర్ణాం విచేరుర్ దక్షిణాం దిశం |౪-౪౯-౧౫|
తే శారద అభ్ర ప్రతిమం శ్రీమత్ రజత పర్వతం |
శృంగవంతం దరీవంతం అధిరుహ్య చ వానరాః |౪-౪౯-౧౬|
తత్ర లోధ్ర వనం రమ్యం సప్త పర్ణ వనాని చ |
విచిన్వంతో హరి వరాః సీతా దర్శన కాంక్షిణః |౪-౪౯-౧౭|
తస్య అగ్రం అధిరూఢాః తే శ్రాంతా విపుల విక్రమాః |
న పశ్యంతి స్మ వైదేహీం రామస్య మహిషీం ప్రియాం |౪-౪౯-౧౮|
తే తు దృష్టి గతం దృష్ట్వా తం శైలం బహు కందరం |
అధ్యారోహంత హరయో వీక్షమాణాః సమంతతః |౪-౪౯-౧౯|
అవరుహ్య తతో భూమిం శ్రాంతా విగత చేతసః |
స్థిత్వా ముహూర్తం తత్ర అథ వృక్ష మూలం ఉపాశ్రితాః |౪-౪౯-౨౦|
తే ముహూర్తం సమాశ్వస్తాః కించిత్ భగ్న పరిశ్రమాః |
పునర్ ఏవ ఉద్యతాః కృత్స్నాం మార్గితుం దక్షిణాం దిశం |౪-౪౯-౨౧|
హనుమత్ ప్రముఖాః తే తు ప్రస్థితాః ప్లవగ ఋషభాః |
వింధ్యం ఏవ ఆదితః కృత్వా విచేరుః తే సమంతతః |౪-౪౯-౨౨|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ఏకోనపఞ్చాశః సర్గః |౪-౪౯|
|
|
|
|
విచినోతి చ వింధ్యస్య గుహాః చ గహనాని చ |౪-౫౦-౧|
సింహ శార్దూల జుష్టాః చ గుహాః చ పరితః తథా |
విషమేషు నగ ఇంద్రస్య మహా ప్రస్రవణేషు చ |౪-౫౦-౨|
ఆసేదుః తస్య శైలస్య కోటిం దక్షిణ పస్చిమాం |
తేషాం తత్ర ఏవ వసతాం స కాలో వ్యత్యవర్తత |౪-౫౦-౩|
స హి దేశో దురన్వేష్యో గుహా గహనవాన్ మహాన్ |
తత్ర వాయు సుతః సర్వం విచినోతి స్మ పర్వతం |౪-౫౦-౪|
పరస్పరేణ రహితా అన్యోన్యస్య అవిదూరతః |
గజో గవాక్షో గవయః శరభో గంధమాదనః |౪-౫౦-౫|
మైందః చ ద్వివిదః చైవ హనుమాన్ జాంబవాన్ అపి |
అంగదో యువ రాజః చ తారః చ వనగోచరః |౪-౫౦-౬|
గిరి జాల ఆవృతాన్ దేశాన్ మార్గిత్వా దక్షిణాం దిశం |
విచిన్వంతః తతః తత్ర దదృశుః వివృతం బిలం |౪-౫౦-౭|
దుర్గం ఋక్ష బిలం నామ దానవేన అభిరక్షితం |
క్షుత్ పిపాసా పరీతాః తు శ్రాంతాః తు సలిల అర్థినః |౪-౫౦-౮|
అవకీర్ణం లతా వృక్షైః దదృశుః తే మహా బిలం |
తత్ర క్రౌంచాః చ హంసాః చ సారసాః చ అపి నిష్క్రమన్ |౪-౫౦-౯|
జల ఆర్ద్రాః చక్రవాకాః చ రక్త అంగాః పద్మ రేణుభిః |
తతః తత్ బిలం ఆసాద్య సుగంధి దురతిక్రమం |౪-౫౦-౧౦|
విస్మయ వ్యగ్ర మనసో బభూవుః వానరర్షభాః |
సంజాత పరిశంకాః తే తత్ బిలం ప్లవగ ఉత్తమాః |౪-౫౦-౧౧|
అభ్యపద్యంత సంహృష్టాః తేజోవంతో మహాబలాః |
నానా సత్త్వ సమాకీర్ణాం దైత్య ఇంద్ర నిలయ ఉపమం |౪-౫౦-౧౨|
దుర్దర్శం ఇవ ఘోరం చ దుర్విగాహ్యం చ సర్వశః |
తతః పర్వత కూట ఆభో హనుమాన్ మారుత ఆత్మజః |౪-౫౦-౧౩|
అబ్రవీత్ వానరాన్ ఘోరాన్ కాంతార వన కోవిదః |
గిరి జాల ఆవృతాన్ దేశాన్ మార్గిత్వా దక్షిణాం దిశం |౪-౫౦-౧౪|
వయం సర్వే పరిశ్రాంతా న చ పశ్యామ మైథిలీం |
అస్మాత్ చ అపి బిలాత్ హంసాః క్రౌంచాః చ సహ సారసైః |౪-౫౦-౧౫|
జల ఆర్ద్రాః చక్రవాకాః చ నిష్పతంతి స్మ సర్వశః |
నూనం సలిలవాన్ అత్ర కూపో వా యది వా హ్రదః |౪-౫౦-౧౬|
తథా చ ఇమే బిల ద్వారే స్నిగ్ధాః తిష్ఠంతి పాదపాః |
ఇతి ఉక్తాః తత్ బిలం సర్వే వివిశుః తిమిర ఆవృతం |౪-౫౦-౧౭|
అచంద్ర సూర్యం హరయో దదృశూ రోమ హర్షణం |
నిశమ్య తస్మాత్ సింహాః చ తాన్ తాన్ చ మృగ పక్షిణః |౪-౫౦-౧౮|
ప్రవిష్టా హరి శార్దూలా బిలం తిమిర ఆవృతం |
న తేషాం సజ్జతే దృష్టిః న తేజః న పరాక్రమః |౪-౫౦-౧౯|
వాయోః ఇవ గతిః తేషాం దృష్టిః తం అపి వర్తతే |
తే ప్రవిష్టాః తు వేగేన తత్ బిలం కపి కుంజరాః |౪-౫౦-౨౦|
ప్రకాశం చ అభిరామం చ దదృశుః దేశం ఉత్తమం |
తతః తస్మిన్ బిలే భీమే నానా పాదప సంకులే |౪-౫౦-౨౧|
అన్యోన్యం సంపరిష్వజ్య జగ్ముర్ యోజనం అంతరం |
తే నష్ట సంజ్ఞాః తృషితాః సంభ్రాంతాః సలిల అర్థినః |౪-౫౦-౨౨|
పరిపేతుర్ బిలే తస్మిన్ కంచిత్ కాలం అతంద్రితాః |
తే కృశా దీన వదనాః పరిశ్రాంతాః ప్లవంగమాః |౪-౫౦-౨౩|
ఆలోకం దదృశుః వీరా నిరాశా జీవితే యదా |
తతః తం దేశం ఆగమ్య సౌమ్యాః వితిమిరం వనం |౪-౫౦-౨౪|
దదృశుః కాంచనాన్ వృక్షాన్ దీప్త వైశ్వానర ప్రభాన్ |
సాలాన్ తాలాన్ తమాలాన్ చ పున్నాగాన్ వంజులాన్ ధవాన్ |౪-౫౦-౨౫|
చంపకాన్ నాగ వృక్షాన్ చ కర్ణికారాన్ చ పుష్పితాన్ |
స్తబకైః కాంచనైః చిత్రైః రక్తైః కిసలయైః తథా |౪-౫౦-౨౬|
ఆపీడైః చ లతాభిః చ హేమ ఆభరణ భూషితైః |
తరుణ ఆదిత్య సంకాశాన్ వైదూర్యమయ వేదికాన్ |౪-౫౦-౨౭|
విభ్రాజమానాన్ వపుషా పాదపాన్ చ హిరణ్మయాన్ |
నీల వైదూర్య వర్ణాః చ పద్మినీః పతగైః ఆవృతాః |౪-౫౦-౨౮|
మహద్భిః కాంచనైః వృక్షైః వృతా బాల అర్క సంనిభైః |
జాతరూపమయైః మత్స్యైః మహద్భిః చ అథ పంకజైః |౪-౫౦-౨౯|
నలినీః తత్ర దదృశుః ప్రసన్న సలిల ఆయుతాః |
కాంచనాని విమానాని రాజతాని తథా ఏవ చ |౪-౫౦-౩౦|
తపనీయ గవాక్షాణి ముక్తా జాల ఆవృతాని చ |
హైమ రాజత భౌమాని వైదూర్య మణిమంతి చ |౪-౫౦-౩౧|
దదృశుః తత్ర హరయో గృహ ముఖ్యాని సర్వశః |
పుష్పితాన్ ఫలినో వృక్షాన్ ప్రవాల మణి సంనిభాన్ |౪-౫౦-౩౨|
కాంచన భ్రమరాన్ చైవ మధూని చ సమంతతః |
మణి కాంచన చిత్రాణి శయనాని ఆసనాని చ |౪-౫౦-౩౩|
వివిధాని విశాలాని దదృశుః తే సమంతతః |
హేమ రజత కాంస్యానాం భాజనానాం చ రాశయః |౪-౫౦-౩౪|
అగురూణాం చ దివ్యానాం చందనానాం చ సంచయం |
శుచీని అభ్యవహారాణి మూలాని చ ఫలాని చ |౪-౫౦-౩౫|
మహా అర్హాణి చ పానాని మధూని రసవంతి చ |
దివ్యానాం అంబరాణాం చ మహా అర్హాణాం చ సంచయాన్ |౪-౫౦-౩౬|
కంబలానాం చ చిత్రాణాం అజినానాం చ సంచయాన్ |
తత్ర తత్ర విన్యస్తాన్ దీప్తాన్ వైశ్వానర ప్రభాన్ |౪-౫౦-౩౭|
దదృశుః వానరాః శుభ్రాన్ జాతరూపస్య సంచయాన్ |
తత్ర తత్ర విచిన్వంతో బిలే తత్ర మహా ప్రభాః |౪-౫౦-౩౮|
దదృశుః వానరాః శూరాః స్త్రియం కాంచిత్ అదూరతః |
తాం చ తే దదృశుః తత్ర చీర కృష్ణ అజిన అంబరాం |౪-౫౦-౩౯|
తాపసీం నియత ఆహారాం జ్వలంతీం ఇవ తేజసా |
విస్మితా హరయః తత్ర వ్యవతిష్టంత సర్వశః |
ప్రపచ్ఛ హనుమాన్ తత్ర కా అసి త్వం కస్య వా బిలం |౪-౫౦-౪౦|
తతో హనూమాన్ గిరి సన్నికాశః
కృత అంజలిః తాం అభివాద్య వృద్ధాం |
పప్రచ్ఛ కా త్వం భవనం బిలం చ
రత్నాని చ ఇమాని వదస్వ కస్య |౪-౫౦-౪౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౦|
(Continued ....)
(My humble salutations to the lotus
feet of Swamy jis, Philosophic Scholars
and greatful to Wikisource for the
collection)
0 comments:
Post a Comment