|
|
|
|
ప్రవివేశ గుహాం రమ్యాం కిష్కింధాం రామ శాసనాత్ |౪-౩౩-౧|
ద్వారస్థా హరయః తత్ర మహాకాయా మహాబలాః |
బభూవుః లక్ష్మణం దృష్ట్వా సర్వే ప్రాంజలయః స్థితాః |౪-౩౩-౨|
నిఃశ్వసంతం తు తం దృష్ట్వా క్రుద్ధం దశరథ ఆత్మజం |
బభూవుః హరయః త్రస్తా న చ ఏనం పర్యవారయన్ |౪-౩౩-౩|
స తం రత్నమయీం దివ్యాం శ్రీమాన్ పుష్పిత కాననాం |
రమ్యాం రత్న సమాకీర్ణాం దదర్శ మహతీం గుహాం |౪-౩౩-౪|
హర్మ్య ప్రాసాద సంబాధాం నానా రత్నోపశోభితాం |
సర్వ కామ ఫలైః వృక్షైః పుష్పితైః ఉపశోభితాం |౪-౩౩-౫|
దేవ గంధర్వ పుత్రైః చ వానరైః కామ రూపిభిః |
దివ్య మాల్య అంబర ధారైః శోభితాం ప్రియ దర్శనైః |౪-౩౩-౬|
చందన అగరు పద్మానాం గంధైః సురభి గంధితాం |
మైరేయాణాం మధూనాం చ సమ్మోదిత మహా పథాం |౪-౩౩-౭|
వింధ్య మేరు గిరి ప్రఖ్యైః ప్రాసాదైః న ఏక భూమిభిః |
దదర్శ గిరి నద్యః చ విమలాః తత్ర రాఘవః |౪-౩౩-౮|
అంగదస్య గృహం రమ్యం మైందస్య ద్వివిదస్య చ |
గవయస్య గవాక్షస్య గజస్య శరభస్య చ |౪-౩౩-౯|
విద్యున్మాలేః చ సంపాతేః సూర్యాక్షస్య హనూమతః |
వీరబాహోః సుబాహోః చ నలస్య చ మహాత్మనః |౪-౩౩-౧౦|
కుముదస్య సుషేణస్య తార జాంబవతోః తథా |
దధివక్త్రస్య నీలస్య సుపాటల సునేత్రయోః |౪-౩౩-౧౧|
ఏతేషాం కపి ముఖ్యానాం రాజ మార్గే మహాత్మనాం |
దదర్శ గృహ ముఖ్యాని మహాసారాణి లక్ష్మణః |౪-౩౩-౧౨|
పాణ్డుర అభ్ర ప్రకాశాని గంధ మాల్య యుతాని చ |
ప్రభూత ధన ధాన్యాని స్త్రీ రత్నైః శోభితాని చ |౪-౩౩-౧౩|
పాణ్డురేణ తు శైలేన పరిక్షిప్తం దురాసదం |
వానరేంద్ర గృహం రమ్యం మహేంద్ర సదన ఉపమం |౪-౩౩-౧౪|
శుల్కైః ప్రాసాద శిఖరైః కైలాస శిఖర ఉపమైః |
సర్వ కామ ఫలైః వృక్షైః పుష్పితైః ఉపశోభితం |౪-౩౩-౧౫|
మహేంద్ర దత్తైః శ్రీమద్భిః నీల జీమూత సంనిభైః |
దివ్య పుష్ప ఫలైః వృక్షైః శీత చ్ఛాయైః మనోరమైః |౪-౩౩-౧౬|
హరిభిః సంవృత ద్వారం బలిభిః శస్త్ర పాణిభిః |
దివ్య మాల్య ఆవృతం శుభ్రం తప్త కాంచన తోరణం |౪-౩౩-౧౭|
సుగ్రీవస్య గృహం రమ్యం ప్రవివేశ మహాబలః |
అవార్యమాణః సౌమిత్రిః మహాభ్రం ఇవ భాస్కరః |౪-౩౩-౧౮|
స సప్త కక్ష్యా ధర్మాత్మా యాన ఆసన సమావృతాః |
ప్రవిశ్య సుమహత్ గుప్తం దదర్శ అంతఃపురం మహత్ |౪-౩౩-౧౯|
హైమ రాజత పర్యంకైః బహుభిః చ వర ఆసనైః |
మహా అర్హ ఆస్తరణ ఉపేతైః తత్ర తత్ర సమావృతం |౪-౩౩-౨౦|
ప్రవిశన్ ఏవ సతతం శుశ్రావ మధుర స్వనం |
తంత్రీ గీత సమాకీర్ణం సమ తాల పదాక్షరం |౪-౩౩-౨౧|
బహ్వీః చ వివిధ ఆకారా రూప యౌవన గర్వితాః |
స్త్రియః సుగ్రీవ భవనే దదర్శ స మహాబలః |౪-౩౩-౨౨|
దృష్ట్వా అభిజన సంపన్నాః తత్ర మాల్య కృత స్రజః |
వర మాల్య కృత వ్యగ్రా భూషణ ఉత్తమ భూషితాః |౪-౩౩-౨౩|
న అతృప్తాన్ న అతి చ వ్యగ్రాన్ న అనుదాత్త పరిచ్ఛదాన్ |
సుగ్రీవ అనుచరాన్ చ అపి లక్షయామాస లక్ష్మణః |౪-౩౩-౨౪|
కూజితం నూపురాణాం చ కంచనీం నిఃస్వనం తథా |
స నిశమ్య తతః శ్రీమాన్ సౌమిత్రిః లజ్జితో అభవత్ |౪-౩౩-౨౫|
రోష వేగ ప్రకుపితః శ్రుత్వా చ ఆభరణ స్వనం |
చకార జ్యా స్వనం వీరో దిశః శబ్దేన పూరయన్ |౪-౩౩-౨౬|
చారిత్రేణ మహాబాహుః అపకృష్టః స లక్ష్మనః |
తస్థౌ ఏకాంతం ఆశ్రిత్య రామ శోక సమన్వితః |౪-౩౩-౨౭|
తేన చాప స్వనేన అథ సుగ్రీవః ప్లవగాధిపః |
విజ్ఞాయ ఆగమనం త్రస్తః స చచాల వర ఆసనాత్ |౪-౩౩-౨౮|
అంగదేన యథా మహ్యం పురస్తాత్ ప్రతివేదితం |
సువ్యక్తం ఏష సంప్రప్తః సౌమిత్రిః భ్రాతృ వత్సలః |౪-౩౩-౨౯|
అంగదేన సమాఖ్యతో జ్యా స్వనేన చ వానరః |
బుబుధే లక్ష్మణం ప్రాప్తం ముఖం చ అస్య వ్యశుష్యత |౪-౩౩-౩౦|
తతః తారాం హరి శ్రేష్ఠః సుగ్రీవః ప్రియ దర్శనాం |
ఉవాచ హితం అవ్యగ్ర త్రాస సంభ్రాంత మానసః |౪-౩౩-౩౧|
కిం ను రుట్ కారణం సుభ్రు ప్రకృత్యా మృదు మానసః |
స రోష ఇవ సంప్రాప్తో యేన అయం రాఘవానుజః |౪-౩౩-౩౨|
కిం పశ్యసి కుమారస్య రోష స్థానం అనిందితే |
న ఖలు అకారణే కోపం ఆహరేత్ నరపుంగవః |౪-౩౩-౩౩|
యది అస్య కృతం అస్మాభిః బుధ్యసే కించిత్ అప్రియం |
తత్ బుధ్యా సంప్రధార్య ఆశు క్షిప్రం ఏవ అభిధీయతాం |౪-౩౩-౩౪|
అథవా స్వయం ఏవ ఏనం ద్రష్టుం అర్హసి భామినీ |
వచనైః స్వాంత్వ యుక్తైః చ ప్రసాదయితుం అర్హసి |౪-౩౩-౩౫|
త్వత్ దర్శనే విశుద్ధ ఆత్మా న స కోపం కరిష్యతి |
న హి స్త్రీషు మహాత్మానః క్వచిత్ కుర్వంతి దారుణం |౪-౩౩-౩౬|
త్వయా స్వాంత్వైః ఉపక్రాంతం ప్రసన్న ఇంద్రియ మానసం |
తతః కమలపత్రాక్షం ద్రక్ష్యామి అహం అరిందమం |౪-౩౩-౩౭|
సా ప్రస్ఖలంతీ మద విహ్వల అక్షీ
ప్రలంబ కాంచీ గుణ హేమ సూత్రా |
సలక్షణా లక్ష్మణ సంనిధానం
జగామ తారా నమిత అంగ యష్టిః |౪-౩౩-౩౮|
స తాం సమీక్ష్య ఏవ హరి ఈశ పత్నీం
తస్థౌ ఉదాసీనతయా మహాత్మా |
అవాఙ్ముఖో ఆభూత్ మనుజేంద్ర పుత్రః
స్త్రీ సన్నికర్షాత్ వినివృత్త కోపం |౪-౩౩-౩౯|
సా పాన యోగాత్ చ నివృత్త లజ్జా
దృష్టి ప్రసాదాత్ చ నరేంద్ర సూనోః |
ఉవాచ తారా ప్రణయ ప్రగల్భం
వాక్యం మహార్థం పరిసాంత్వ రూపం |౪-౩౩-౪౦|
కిం కోప మూలం మనుజేంద్ర పుత్ర
కః తే న సంతిష్ఠతి వాక్ నిదేశే |
కః శుష్క వృక్షం వనం ఆపతంతం
దవాగ్నిం ఆసీదతి నిర్విశంకః |౪-౩౩-౪౧|
స తస్య వచనం శ్రుత్వా సాంత్వ పూర్వం అశంకితః |
భూయః ప్రణయ దృష్టార్థం లక్ష్మణో వాక్యం అబ్రవీత్ |౪-౩౩-౪౨|
కిం అయం కామ వృత్తః తే లుప్త ధర్మార్థ సంగ్రహః |
భర్తా భర్తృ హితే యుక్తే న చ ఏవం అవబుధ్యసే |౪-౩౩-౪౩|
న చింతయతి రాజ్యార్థం సః అస్మాన్ శోక పరాయణాన్ |
స అమాత్య పరిషత్ తారే కామం ఏవ ఉపసేవతే |౪-౩౩-౪౪|
స మాసాన్ చతుర కృత్వా ప్రమాణం ప్లవగేశ్వరః |
వ్యతీతాన్ తాన్ మద ఉదగ్రో విహరన్ న అవబుధ్యతే |౪-౩౩-౪౫|
న హి ధర్మార్థ సిద్ధ్యర్థం పానం ఏవం ప్రశస్యతే |
పానాత్ అర్థస్య కామః చ ధర్మః చ పరిహీయతే |౪-౩౩-౪౬|
ధర్మ లోపో మహాన్ తావత్ కృతే హి అప్రతి కుర్వతః |
అర్థ లోపః చ మిత్రస్య నాశే గుణవతో మహాన్ |౪-౩౩-౪౭|
మిత్రం హి అర్థ గుణ శ్రేష్ఠం సత్య ధర్మ పరాయణం |
తత్ ద్వయం తు పరిత్యక్తం న తు ధర్మే వ్యవస్థితం |౪-౩౩-౪౮|
తత్ ఏవం ప్రస్తుతే కార్యే కార్యం అస్మాభిః ఉత్తరం |
యత్ కార్యం కార్య తత్త్వజ్ఞే త్వం ఉదాహర్తుం అర్హసి |౪-౩౩-౪౯|
సా తస్య ధర్మార్థ సమాధి యుక్తం
నిశమ్య వాక్యం మధుర స్వభావం |
తారా గతార్థే మనుజేంద్ర కార్యే
విశ్వాస యుక్తం తం ఉవాచ భూయః |౪-౩౩-౫౦|
న కోప కాలః క్షితిపాల పుత్ర
న చ అపి కోపః స్వ జనే విధేయః |
త్వత్ అర్థ కామస్య జనస్య తస్య
ప్రమాదం అపి అర్హసి వీర సోఢుం |౪-౩౩-౫౧|
కోపం కథం నామ గుణ ప్రకృష్టః
కుమార కుర్యాత్ అపకృష్ట సత్త్వే |
కః త్వత్ విధః కోప వశం హి గచ్ఛే
సత్త్వ అవరుద్ధః తపసః ప్రసూతిః |౪-౩౩-౫౨|
జానామి కోపం హరి వీర బంధోః
జానామి కార్యస్య చ కాల సంగం |
జానామి కార్యం త్వయి యత్ కృతం నః
తత్ చ అపి జానామి యత్ అత్ర కార్యం |౪-౩౩-౫౩|
తత్ చ అపి జానామి యథా అవిషహ్యం
బలం నరశ్రేష్ఠ శరీరజస్య |
జానామి యస్మిన్ చ జనే అవబద్ధం
కామేన సుగ్రీవం అస్తకం అద్య |౪-౩౩-౫౪|
న కామ తంత్రే తవ బుద్ధిః అస్తి
త్వం వై యథా మన్యు వశం ప్రపన్నః |
న దేశ కాలౌ హి న చ అర్థ ధర్మౌ
అవేక్షతే కామ రతిః మనుష్యః |౪-౩౩-౫౫|
తం కామ వృత్తం మమ సన్నికృష్టం
కామ అభియోగాత్ చ విముక్త లజ్జం |
క్షమస్వ తావత్ పర వీర హంతః
తవ భ్రాతర్మ వానర వంశ నాథం |౪-౩౩-౫౬|
మహర్షయో ధర్మ తపోభిరామాః
కామా అనుకామాః ప్రతి బద్ధ మోహాః |
అయం ప్రకృత్యా చపలః కపిః తు
కథం న సజ్జేత సుఖేషు రాజా |౪-౩౩-౫౭|
ఇతి ఏవం ఉక్త్వా వచనం మహార్థం
సా వానరీ లక్ష్మణం అప్రమేయం |
పునః స ఖేదం మద విహ్వలాక్షీ
భర్తుర్ హితం వాక్యం ఇదం బభాషే |౪-౩౩-౫౮|
ఉద్యోగః తు చిర ఆజ్ఞప్తః సుగ్రీవేణ నరోత్తమ |
కాంస్య అపి విధేయేన తవ అర్థ ప్రతి సాధనే |౪-౩౩-౫౯|
ఆగతా హి మహా వీర్యా హరయః కామ రూపిణః |
కోటి శత సహస్రాణి నానా నగ నివాసినః |౪-౩౩-౬౦|
తత్ ఆగచ్ఛ మహాబాహో చారిత్రం రక్షితం త్వయా |
అచ్ఛలం మిత్ర భావేన సతాం దరా అవలోకనం |౪-౩౩-౬౧|
తారాయా చ అభ్యనుజ్ఞాత త్వరయా చా అపి చోదితః |
ప్రవివేశ మహాబాహుః అభ్యంతరం అరిందమః |౪-౩౩-౬౨|
తతః సుగ్రీవం ఆసీనం కాంచనే పరమ ఆసనే |
మహార్హ ఆస్తరణోపేతే దదర్శ ఆదిత్య సంనిభం |౪-౩౩-౬౩|
దివ్య ఆభరణ చిత్రాంగం దివ్య రూపం యశస్వినం |
దివ్య మాల్యాంబర ధరం మహేంద్రం ఇవ దుర్జయం |౪-౩౩-౬౪|
దివ్య ఆభరణ మాల్యాభిః ప్రమదాభిః సమావృతం |
సంరబ్ధతర రక్తాక్షో బభూవ అంతక సంనిభః |౪-౩౩-౬౫|
రుమాం తు వీరః పరిరభ్య గాఢం
వర ఆసనస్థో వర హేమ వర్ణః |
దదర్శ సౌమిత్రిం అదీన సత్త్వం
విశాల నేత్రః స విశాల నేత్రం |౪-౩౩-౬౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే త్రయస్త్రింశః సర్గః |౪-౩౩|
|
|
|
|
సుగ్రీవో లక్ష్మణం దృష్ట్వా బభూవ వ్యథిత ఇంద్రియః |౪-౩౪-౧|
క్రుద్ధం నిఃశ్వసమానం తం ప్రదీప్తం ఇవ తేజసా |
భ్రాతుర్ వ్యసన సంతప్తం దృష్ట్వా దశరథ ఆత్మజం |౪-౩౪-౨|
ఉత్పపాత హరిశ్రేష్ఠో హిత్వా సౌవర్ణం ఆసనం |
మహాన్ మహేంద్రస్య యథా స్వలంకృత ఇవ ధ్వజః |౪-౩౪-౩|
ఉత్పతంతం అనూత్పేతూ రుమా ప్రభృతయః స్త్రియః |
సుగ్రీవం గగనే పూర్ణం చంద్రం తారా గణా ఇవ |౪-౩౪-౪|
సంరక్త నయనః శ్రీమాన్ సంచచార కృతాంజలిః |
బభూవ అవస్థితః తత్ర కల్ప వృక్షో మహాన్ ఇవ |౪-౩౪-౫|
రుమా ద్వితీయం సుగ్రీవం నారీ మధ్య గతం స్థితం |
అబ్రవీత్ లక్ష్మణః క్రుద్ధః స తారం శశినం యథా |౪-౩౪-౬|
సత్త్వ అభిజన సంపన్నః స అనుక్రోశో జితేంద్రియః |
కృతజ్ఞః సత్య వాదీ చ రాజా లోకే మహీయతే |౪-౩౪-౭|
యస్తు రాజా స్థితో అధర్మే మిత్రాణాం ఉపకారిణాం |
మిథ్యా ప్రతిజ్ఞాం కురుతే కో నృశంస తరః తతః |౪-౩౪-౮|
శతం అశ్వ అనృతే హంతి సహస్రం తు గవ అనృతే |
ఆత్మానం స్వ జనం హంతి పురుషః పురుష అనృతే |౪-౩౪-౯|
పూర్వం కృతార్థో మిత్రాణాం న తత్ ప్రతి కరోతి యః |
కృతఘ్నః సర్వ భూతానాం స వధ్యః ప్లవగేశ్వర |౪-౩౪-౧౦|
గీతో అయం బ్రహ్మణా శ్లోకః సర్వ లోక నమస్కృతః |
దృష్ట్వా కృతఘ్నం క్రుద్ధేన తం నిబోధ ప్లవంగమ |౪-౩౪-౧౧|
గో ఘ్నే చ ఏవ సురాపే చ చౌరే భగ్న వ్రతే తథా |
నిష్కృతిర్ విహితా సద్భిః కృతఘ్నే న అస్తి నిష్కృతిః |౪-౩౪-౧౨|
అనార్య త్వం కృతఘ్నః చ మిథ్యా వాదీ చ వానర |
పూర్వం కృతార్థో రామస్య న తత్ ప్రతికరోషి యత్ |౪-౩౪-౧౩|
నను నామ కృతార్థేన త్వయా రామస్య వానర |
సీతాయా మార్గణే యత్నః కర్తవ్యః కృతం ఇచ్ఛతా |౪-౩౪-౧౪|
స త్వం గ్రామ్యేషు భోగేషు సక్తో మిథ్యా ప్రతిశ్రవః |
న త్వాం రామో విజానీతే సర్పం మణ్డూక రావిణం |౪-౩౪-౧౫|
మహాభాగేన రామేణ పాపః కరుణ వేదినా |
హరీణాం ప్రాపితో రాజ్యం త్వం దురాత్మా మహాత్మనా |౪-౩౪-౧౬|
కృతం చేత్ న అభిజానీషే రాఘవస్య మహాత్మనః |
సద్యః త్వం నిశితైర్ బాణైర్ హతో ద్రక్ష్యసి వాలినం |౪-౩౪-౧౭|
న చ సంకుచితః పంథా యేన వాలీ హతో గతః |
సమయే తిష్ఠ సుగ్రీవ మా వాలి పథం అన్వగాః |౪-౩౪-౧౮|
న నూనం ఇక్ష్వాకు వరస్య కార్ముకాత్
శరాన్ చ తాన్ పశ్యసి వజ్ర సంనిభాన్ |
తతః సుఖం నామ విషేవసే సుఖీ
న రామ కార్యం మనసా అపి అవేక్షసే |౪-౩౪-౧౯|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే చతుస్త్రింశః సర్గః |౪-౩౪|
|
|
|
|
అబ్రవీత్ లక్ష్మణం తారా తారా అధిప నిభ ఆననా |౪-౩౫-౧|
న ఏవం లక్ష్మణ వక్తవ్యో న అయం పరుషం అర్హతి |
హరీణాం ఈశ్వరః శ్రోతుం తవ వక్త్రాత్ విశేషతః |౪-౩౫-౨|
న ఏవ అకృతజ్ఞః సుగ్రీవో న శఠో న అపి దారుణః |
న ఏవ అనృత కథో వీర న జిహ్మః చ కపీశ్వరః |౪-౩౫-౩|
ఉపకారం కృతం వీరో న అపి అయం విస్మృతః కపిః |
రామేణ వీర సుగ్రీవో యత్ అన్యైః దుష్కరం రణే |౪-౩౫-౪|
రామ ప్రసాదాత్ కీర్తిం చ కపి రాజ్యం చ శాశ్వతం |
ప్రాప్తవాన్ ఇహ సుగ్రీవో రుమాం మాం చ పరంతప |౪-౩౫-౫|
సుదుఃఖ శయితః పూర్వం ప్రాప్య ఇదం సుఖం ఉత్తమం |
ప్రాప్త కాలం న జానీతే విశ్వామిత్రో యథా మునిః |౪-౩౫-౬|
ఘృతాచ్యాం కిల సంసక్తో దశ వర్షాణి లక్ష్మణ |
అహో అమన్యత ధర్మాత్మా విశ్వామిత్రో మహామునిః |౪-౩౫-౭|
స హి ప్రాప్తం న జానీతే కాలం కాలవిదాం వరః |
విశ్వామిత్రో మహాతేజాః కిం పునర్ యః పృథగ్ జనః |౪-౩౫-౮|
దేహ ధర్మ గతస్య అస్య పరిశ్రాంతస్య లక్ష్మణ |
అవితృప్తస్య కామేషు రామః క్షంతుం ఇహ అర్హతి |౪-౩౫-౯|
న చ రోష వశం తాత గంతుం అర్హసి లక్ష్మణ |
నిశ్చయార్థం అవిజ్ఞాయ సహసా ప్రాకృతో యథా |౪-౩౫-౧౦|
సత్త్వ యుక్తా హి పురుషాః త్వత్ విధాః పురుషర్షభ |
అవిమృశ్య న రోషస్య సహసా యాంతి వశ్యతాం |౪-౩౫-౧౧|
ప్రసాదయే త్వాం ధర్మజ్ఞ సుగ్రీవార్థే సమాహితా |
మహాన్ రోష సముత్పన్నః సంరంభః త్యజ్యతాం అయం |౪-౩౫-౧౨|
రుమాం మాం చ అంగదం రాజ్యం ధన ధాన్య పశూని చ |
రామ ప్రియార్థం సుగ్రీవః త్యజేత్ ఇతి మతిర్ మమ |౪-౩౫-౧౩|
సమానేష్యతి సుగ్రీవః సీతయా సహ రాఘవం |
శశాంకం ఇవ రోహిణ్యా హత్వా తం రాక్షస అధమం |౪-౩౫-౧౪|
శత కోటి సహస్రాణి లంకాయాం కిల రక్షసాం |
అయుతాని చ షట్ త్రింశత్ సహస్రాణి శతాని చ |౪-౩౫-౧౫|
అహత్వా తాం చ దుర్ధర్షాన్ రాక్షసాన్ కామ రూపిణః |
న శక్యో రావణో హంతుం యేన సా మైథిలీ హృతా |౪-౩౫-౧౬|
తే న శక్యా రణే హంతుం అసహాయేన లక్ష్మణ |
రావణః క్రూర కర్మా చ సుగ్రీవేణ విశేషతః |౪-౩౫-౧౭|
ఏవం ఆఖ్యాతవాన్ వాలీ స హి అభిజ్ఞో హరీశ్వరః |
ఆగమః తు న మే వ్యక్తః శ్రవాత్ తస్య బ్రవీమి అహం |౪-౩౫-౧౮|
త్వత్ సహాయ నిమిత్తం హి ప్రేషితా హరిపుంగవాః |
ఆనేతుం వానరాన్ యుద్ధే సుబహూన్ హరిపుంగవాన్ |౪-౩౫-౧౯|
తాం చ ప్రతీక్షమాణో అయం విక్రాంతాన్ సుమహా బలాన్ |
రాఘవస్య అర్థ సిద్ధి అర్థం న నిర్యాతి హరి ఈశ్వరః |౪-౩౫-౨౦|
కృతా సుసంస్థా సౌమిత్రే సుగ్రీవేణ యథా పురా |
అద్య తైః వానరైః సర్వైః ఆగంతవ్యం మహాబలైః |౪-౩౫-౨౧|
ఋక్ష కోటి సహస్రాణి గోలాంగూల శతాని చ |
అద్య త్వాం ఉపయాస్యంతి జహి కోపం అరిందమ
కోట్యో అనేకాః తు కాకుత్స్థ కపీనాం దీప్త తేజసాం |౪-౩౫-౨౨|
తవ హి ముఖం ఇదం నిరీక్ష్య కోపాత్
క్షతజ సమే నయనే నిరీక్షమాణాః |
హరి వర వనితా న యాంతి శాంతిం
ప్రథమ భయస్య హి శంకితాః స్మ సర్వాః |౪-౩౫-౨౩|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చత్రింశః సర్గః |౪-౩౫|
|
|
|
|
మృదు స్వభావః సౌమిత్రిః ప్రతిజగ్రాహ తత్ వచః |౪-౩౬-౧|
తస్మిన్ ప్రతిగృహీతే తు వాక్యే హరి గణ ఈశ్వరః |
లక్ష్మణాత్ సుమహత్ త్రాసం వస్త్రం క్లిన్నం ఇవ అత్యజత్ |౪-౩౬-౨|
తతః కణ్ఠ గతం మాల్యం చిత్రం బహు గుణం మహత్ |
చిచ్ఛేద విమదః చ ఆసీత్ సుగ్రీవో వానర ఈశ్వరః |౪-౩౬-౩|
స లక్ష్మణం భీమ బలం సర్వ వానర సత్తమః |
అబ్రవీత్ ప్రశ్రితం వాక్యం సుగ్రీవః సంప్రహర్షయన్ |౪-౩౬-౪|
ప్రనష్టా శ్రీః చ కీర్తిః చ కపి రాజ్యం చ శాశ్వతం |
రామ ప్రసాదాత్ సౌమిత్రే పునః చ ఆప్తం ఇదం మయా |౪-౩౬-౫|
కః శక్తః తస్య దేవస్య ఖ్యాతస్య స్వేన కర్మణా |
తాదృశం ప్రతికుర్వీత అంశేన అపి నృపాత్మజ |౪-౩౬-౬|
సీతాం ప్రాప్స్యతి ధర్మాత్మా వధిష్యతి చ రావణం |
సహాయ మాత్రేణ మయా రాఘవః స్వేన తేజసా |౪-౩౬-౭|
సహాయ కృత్యం కిం తస్య యేన సప్త మహాద్రుమాః |
శైలః చ వసుధా చైవ బాణేన ఏకేన దారితాః |౪-౩౬-౮|
ధనుర్ విస్ఫారమాణస్య యస్య శబ్దేన లక్ష్మణ |
స శైలా కంపితా భూమిః సహాయైః కిం ను తస్య వై |౪-౩౬-౯|
అనుయాత్రాం నర ఇంద్రస్య కరిష్యే అహం నరషభ |
గచ్ఛతో రావణం హంతుం వైరిణం స పురఃసరం |౪-౩౬-౧౦|
యది కించిత్ అతిక్రాంతం విశ్వాసాత్ ప్రణయేన వా |
ప్రేష్యస్య క్షమితవ్యం మే న కశ్చిన్ న అపరాధ్యతి |౪-౩౬-౧౧|
ఇతి తస్య బ్రువాణస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |
అభవత్ లక్ష్మణః ప్రీతః ప్రేమ్ణా చ ఇదం ఉవాచ హ |౪-౩౬-౧౨|
సర్వథా హి మమ భ్రాతా స నాథో వానరేశ్వర |
త్వయా నాథేన సుగ్రీవ ప్రశ్రితేన విశేషతః |౪-౩౬-౧౩|
యః తే ప్రభావః సుగ్రీవ యత్ చ తే శౌచం ఈదృశం |
అర్హః తం కపి రాజ్యస్య శ్రియం భోక్తుం అనుత్తమాం |౪-౩౬-౧౪|
సహాయేన చ సుగ్రీవ త్వయా రామః ప్రతాపవాన్ |
వధిష్యతి రణే శత్రూన్ అచిరాత్ న అత్ర సంశయః |౪-౩౬-౧౫|
ధర్మజ్ఞస్య కృతజ్ఞస్య సంగ్రామేషు అనివర్తినః |
ఉపపన్నం చ యుక్తం చ సుగ్రీవ తవ భాషితం |౪-౩౬-౧౬|
దోషజ్ఞః సతి సామర్థ్యే కో అన్యో భాషితుం అర్హతి |
వర్జయిత్వా మమ జ్యేష్ఠం త్వాం చ వానర సత్తమ |౪-౩౬-౧౭|
సదృశః చ అసి రామస్య విక్రమేణ బలేన చ |
సహాయో దైవతైః దత్తః చిరాయ హరి పుంగవ |౪-౩౬-౧౮|
కిం తు శీఘ్రం ఇతో వీర నిష్క్రామ త్వం మయా సహ |
సాంత్వయస్వ వయస్యం చ భార్యా హరణ దుఃఖితం |౪-౩౬-౧౯|
యత్ చ శోక అభిభూతస్య శ్రుత్వా రామస్య భాషితం |
మయా త్వం పరుషాణి ఉక్తః తత్ క్షమస్వ సఖే మమ |౪-౩౬-౨౦|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే షట్త్రింశః సర్గః |౪-౩౬|
(Continued ....)
(My humble salutations to the lotus
feet of Swamy jis, Philosophic Scholars
and greatful to Wikisource for the
collection)
0 comments:
Post a Comment