|
|
|
|
ఉవాచ లక్ష్మణం సీతా గచ్ఛ జానీహి రాఘవం |౩-౪౫-౧|
న హి మే జీవితం స్థానే హృదయం వా అవతిష్ఠతే |
క్రోశతః పరమ ఆర్తస్య శ్రుతః శబ్దో మయా భృశం |౩-౪౫-౨|
ఆక్రందమానం తు వనే భ్రాతరం త్రాతుం అర్హసి |
తం క్షిప్రం అభిధావ త్వం భ్రాతరం శరణ ఏషిణం |౩-౪౫-౩|
రక్షసాం వశం ఆపన్నం సింహానాం ఇవ గోవృషం |
న జగామ తథా ఉక్తః తు భ్రాతుః ఆజ్ఞాయ శాసనం |౩-౪౫-౪|
తం ఉవాచ తతః తత్ర క్షుభితా జనక ఆత్మజా |
సౌమిత్రే మిత్ర రూపేణ భ్రాతుః త్వం అసి శత్రువత్ |౩-౪౫-౫|
యః త్వం అస్యాం అవస్థాయాం భ్రాతరం న అభిపద్యసే |
ఇచ్ఛసి త్వం వినశ్యంతం రామం లక్ష్మణ మత్ కృతే |౩-౪౫-౬|
లోభాత్ తు మత్ కృతం నూనం న అనుగచ్ఛసి రాఘవం |
వ్యసనం తే ప్రియం మన్యే స్నేహో భ్రాతరి న అస్తి తే |౩-౪౫-౭|
తేన తిష్ఠసి విస్రబ్ధః తం అపశ్యన్ మహాద్యుతిం |
కిం హి సంశయం ఆపన్నే తస్మిన్ ఇహ మయా భవేత్ |౩-౪౫-౮|
కర్తవ్యం ఇహ తిష్ఠంత్యా యత్ ప్రధానః త్వం ఆగతః |
ఏవం బ్రువాణం వైదేహీం బాష్ప శోక సమన్వితం |౩-౪౫-౯|
అబ్రవీత్ లక్ష్మణః త్రస్తాం సీతాం మృగ వధూం ఇవ |
పన్నగ అసుర గంధర్వ దేవ దానవ రాక్షసైః |౩-౪౫-౧౦|
అశక్యః తవ వైదేహీ భర్తా జేతుం న సంశయః |
దేవి దేవ మనుష్యేషు గంధర్వేషు పతత్రిషు |౩-౪౫-౧౧|
రాక్షసేషు పిశాచేషు కిన్నరేషు మృగేషు చ |
దానవేషు చ ఘోరేషు న స విద్యేత శోభనే |౩-౪౫-౧౨|
యో రామం ప్రతియుధ్యేత సమరే వాసవ ఉపమం |
అవధ్యః సమరే రామో న ఏవం త్వం వక్తుం అర్హసి |౩-౪౫-౧౩|
న త్వాం అస్మిన్ వనే హాతుం ఉత్సహే రాఘవం వినా |
అనివార్యం బలం తస్య బలైః బలవతాం అపి |౩-౪౫-౧౪|
త్రిభిః లోకైః సముదితైః స ఈశ్వరైః స అమరైః అపి |
హృదయం నిర్వృతం తే అస్తు సంతాపః త్యజ్యతాం తవ |౩-౪౫-౧౫|
ఆగమిష్యతి తే భర్తా శీఘ్రం హత్వా మృగోత్తమం |
న సస్ తస్య స్వరో వ్యక్తం న కశ్చిత్ అపి దైవతః |౩-౪౫-౧౬|
గంధర్వ నగర ప్రఖ్యా మాయా తస్య చ రక్షసః |
న్యాస భూతా అసి వైదేహి న్యస్తా మయి మహాత్మనా |౩-౪౫-౧౭|
రామేణ త్వం వరారోహే న త్వాం త్యక్తుం ఇహ ఉత్సహే |
కృత వైరాః చ కల్యాణి వయం ఏతైః నిశాచరైః |౩-౪౫-౧౮|
ఖరస్య నిధనే దేవి జనస్థాన వధం ప్రతి |
రాక్షసా వివిధా వాచో వ్యవహరంతి మహావనే |౩-౪౫-౧౯|
హింసా విహారా వైదేహి న చింతయితుం అర్హసి |
లక్ష్మణేన ఏవం ఉక్తా తు క్రుద్ధా సంరక్త లోచనా |౩-౪౫-౨౦|
అబ్రవీత్ పరుషం వాక్యం లక్ష్మణం సత్య వాదినం |
అనార్య కరుణారంభ నృశంస కుల పాంసన |౩-౪౫-౨౧|
అహం తవ ప్రియం మన్యే రామస్య వ్యసనం మహత్ |
రామస్య వ్యసనం దృష్ట్వా తేన ఏతాని ప్రభాషసే |౩-౪౫-౨౨|
న ఏవ చిత్రం సపత్నేషు పాపం లక్ష్మణ యత్ భవేత్ |
త్వత్ విధేషు నృశంసేషు నిత్యం ప్రచ్ఛన్న చారిషు |౩-౪౫-౨౩|
సుదుష్టః త్వం వనే రామం ఏకం ఏకో అనుగచ్ఛసి |
మమ హేతోః ప్రతిచ్ఛన్నః ప్రయుక్తో భరతేన వా |౩-౪౫-౨౪|
తత్ న సిద్ధ్యతి సౌమిత్రే తవ అపి భరతస్య వా |
కథం ఇందీవర శ్యామం రామం పద్మ నిభేక్షణం |౩-౪౫-౨౫|
ఉపసంశ్రిత్య భర్తారం కామయేయం పృథక్ జనం |
సమక్షం తవ సౌమిత్రే ప్రాణాన్ త్యక్ష్యామి అసంశయం |౩-౪౫-౨౬|
రామం వినా క్షణం అపి న ఏవ జీవామి భూ తలే |
ఇతి ఉక్తః పరుషం వాక్యం సీతయా రోమహర్షణం |౩-౪౫-౨౭|
అబ్రవీత్ లక్ష్మణః సీతాం ప్రాంజలిః విజితేంద్రియః |
ఉత్తరం న ఉత్సహే వక్తుం దైవతం భవతీ మమ |౩-౪౫-౨౮|
వాక్యం అప్రతిరూపం తు న చిత్రం స్త్రీషు మైథిలి |
స్వభావః తు ఏష నారీణాం ఏషు లోకేషు దృశ్యతే |౩-౪౫-౨౯|
విముక్త ధర్మాః చపలాః తీక్ష్ణా భేదకరాః స్త్రియః |
న సహే హి ఈదృశం వాక్యం వైదేహీ జనక ఆత్మజే |౩-౪౫-౩౦|
శ్రోత్రయోః ఉభయోః మధ్యే తప్త నారాచ సన్నిభం |
ఉపశృణ్వంతు మే సర్వే సాక్షినో హి వనేచరాః |౩-౪౫-౩౧|
న్యాయ వాదీ యథా వాక్యం ఉక్తో అహం పరుషం త్వయా |
ధిక్ త్వాం అద్య ప్రణశ్యంతీం యన్ మాం ఏవం విశంకసే |౩-౪౫-౩౨|
స్త్రీత్వాత్ దుష్ట స్వభావేన గురు వాక్యే వ్యవస్థితం |
గమిష్యే యత్ర కాకుత్స్థః స్వస్తి తే అస్తు వరాననే |౩-౪౫-౩౩|
రక్షంతు త్వాం విశాలాక్షి సమగ్రా వన దేవతాః |
నిమిత్తాని హి ఘోరాణి యాని ప్రాదుర్భవంతి మే |
అపి త్వాం సహ రామేణ పశ్యేయం పునరాగతః |౩-౪౫-౩౪|
లక్ష్మణేన ఏవం ఉక్తా తు రుదతీ జనకాత్మజా |
ప్రత్యువాచ తతో వాక్యం తీవ్రం బాష్ప పరిప్లుతా |౩-౪౫-౩౫|
గోదావరీం ప్రవేక్ష్యామి హీనా రామేణ లక్ష్మణ |
ఆబంధిష్యే అథవా త్యక్ష్యే విషమే దేహం ఆత్మనః |౩-౪౫-౩౬|
పిబామి వా విషం తీక్ష్ణం ప్రవేక్ష్యామి హుతాశనం |
న తు అహం రాఘవాత్ అన్యం కదాపి పురుషం స్పృశే |౩-౪౫-౩౭|
ఇతి లక్ష్మణం ఆశ్రుత్య సీతా దుహ్ఖ సమన్వితా |
పాణిభ్యాం రుదతీ దుహ్ఖాద్ ఉదరం ప్రజఘాన హ |౩-౪౫-౩౮|
తాం ఆర్త రూపాం విమనా రుదంతీం
సౌమిత్రిః ఆలోక్య విశాల నేత్రాం |
ఆశ్వాసయామాస న చైవ భర్తుః
తం భ్రాతరం కించిత్ ఉవాచ సీతా |౩-౪౫-౩౯|
తతః తు సీతాం అభివాద్య లక్ష్మణః
కృత అంజలిః కించిద్ అభిప్రణమ్య |
అవేక్షమాణో బహుశః స మైథిలీం
జగామ రామస్య సమీపం ఆత్మవాన్ |౩-౪౫-౪౦|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే పఞ్చచత్వారింశః సర్గః |౩-౪౫|
|
|
|
|
స వికాంక్షన్ భృశం రామం ప్రతస్థే న చిరాత్ ఇవ |౩-౪౬-౧|
తదా ఆసాద్య దశగ్రీవః క్షిప్రం అంతరం ఆస్థితః |
అభిచక్రామ వైదేహీం పరివ్రాజక రూప ధృక్ |౩-౪౬-౨|
శ్లక్ష్ణ కాషాయ సంవీతః శిఖీ చత్రీ ఉపానహీ |
వామే చ అంసే అవసజ్య అథ శుభే యష్టి కమణ్డలూ |౩-౪౬-౩|
పరివ్రాజక రూపేణ వైదేహీం అన్వవర్తత |
తాం ఆససాద అతిబలో భ్రాతృభ్యాం రహితాం వనే |౩-౪౬-౪|
రహితాం సూర్య చంద్రాభ్యాం సంధ్యాం ఇవ మహత్ తమః |
తాం అపశ్యత్ తతో బాలాం రాజ పుత్రీం యశస్వినీం |౩-౪౬-౫|
రోహిణీం శశినా హీనాం గ్రహవత్ భృశ దారుణః |
తం ఉగ్రం పాప కర్మాణం జనస్థాన గతా ద్రుమాః |౩-౪౬-౬|
సందృశ్య న ప్రకంపంతే న ప్రవాతి చ మారుతః |
శీఘ్ర స్రోతాః చ తం దృష్ట్వా వీక్షంతం రక్త లోచనం |౩-౪౬-౭|
స్తిమితం గంతుం ఆరేభే భయాత్ గోదావరీ నదీ |
రామస్య తు అంతరం ప్రేప్సుః దశగ్రీవః తత్ అంతరే |౩-౪౬-౮|
ఉపతస్థే చ వైదేహీం భిక్షు రూపేణ రావణః |
అభవ్యో భవ్య రూపేణ భర్తారం అనుశోచతీం |౩-౪౬-౯|
అభ్యవర్తత వైదేహీం చిత్రాం ఇవ శనైశ్చరః |
సహసా భవ్య రూపేణ తృణైః కూప ఇవ ఆవృతః |౩-౪౬-౧౦|
అతిష్ఠత్ ప్రేక్ష్య వైదేహీం రామ పత్నీం యశస్వినీం |
తిష్టన్ సంప్రేక్ష్య చ తదా పత్నీం రామస్య రావణ |౩-౪౬-౧౧|
శుభాం రుచిర దంత ఓష్ఠీం పూర్ణ చంద్ర నిభ ఆననాం |
ఆసీనాం పర్ణశాలాయాం బాష్ప శోక అభిపీడితాం |౩-౪౬-౧౨|
స తాం పద్మ పలాశ అక్షీం పీత కౌశేయ వాసినీం |
అభ్యగచ్ఛత వైదేహీం హృష్ట చేతా నిశా చరః |౩-౪౬-౧౩|
దృష్ట్వా కామ శర ఆవిద్ధో బ్రహ్మ ఘోషం ఉదీరయన్ |
అబ్రవీత్ ప్రశ్రితం వాక్యం రహితే రాక్షస అధిపః |౩-౪౬-౧౪|
తాం ఉత్తమాం త్రిలోకానాం పద్మ హీనాం ఇవ శ్రియం |
విభ్రాజమానాం వపుషా రావణః ప్రశశంస హ |౩-౪౬-౧౫|
కా త్వం కాంచన వర్ణ ఆభే పీత కౌశేయ వాసిని |
కమలానాం శుభాం మాలాం పద్మినీ ఇవ చ బిభ్రతీ |౩-౪౬-౧౬|
హ్రీః శ్రీః కీర్తిః శుభా లక్ష్మీః అప్సరా వా శుభ ఆననే |
భూతిర్ వా త్వం వరారోహే రతిర్ వా స్వైర చారిణీ |౩-౪౬-౧౭|
సమాః శిఖరిణః స్నిగ్ధాః పాణ్డురా దశనాః తవ |
విశాలే విమలే నేత్రే రక్తాంతే కృష్ణ తారకే |౩-౪౬-౧౮|
విశాలం జఘనం పీనం ఊరూ కరి కర ఉపమౌ |
ఏతౌ ఉపచితౌ వృత్తౌ సంహతౌ సంప్రగల్భితౌ |౩-౪౬-౧౯|
పీన ఉన్నత ముఖౌ కాంతౌ స్నిగ్ధ తాల ఫల ఉపమౌ |
మణి ప్రవేక ఆభరణౌ రుచిరౌ తే పయో ధరౌ |౩-౪౬-౨౦|
చారు స్మితే చారు దతి చారు నేత్రే విలాసిని |
మనో హరసి మే రామే నదీ కూలం ఇవ అంభసా |౩-౪౬-౨౧|
కరాంతమిత మధ్యా అసి సుకేశీ సంహత స్తనీ |
న ఏవ దేవీ న గంధర్వీ న యక్షీ న చ కింనరీ |౩-౪౬-౨౨|
న ఏవం రూపా మయా నారీ దృష్ట పూర్వా మహీ తలే |
రూపం అగ్ర్యం చ లోకేషు సౌకుమార్యం వయః చ తే |౩-౪౬-౨౩|
ఇహ వాసః చ కాంతారే చిత్తం ఉన్మథయంతి మే |
సా ప్రతిక్రామ భద్రం తే న త్వం వస్తుం ఇహ అర్హసి |౩-౪౬-౨౪|
రాక్షసానాం అయం వాసో ఘోరాణాం కామ రూపిణాం |
ప్రాసాద అగ్రాణి రమ్యాణి నగర ఉపవనాని చ |౩-౪౬-౨౫|
సంపన్నాని సుగంధీని యుక్తాని ఆచరితుం త్వయా |
వరం మాల్యం వరం గంధం వరం వస్త్రం చ శోభనే |౩-౪౬-౨౬|
భర్తారం చ వరం మన్యే త్వత్ యుక్తం అసితేక్షణే |
కా త్వం భవసి రుద్రాణాం మరుతాం వా శుచిస్మితే |౩-౪౬-౨౭|
వసూనాం వా వరారోహే దేవతా ప్రతిభాసి మే |
న ఇహ గచ్ఛంతి గంధర్వా న దేవా న చ కిన్నరాః |౩-౪౬-౨౮|
రాక్షసానాం అయం వాసః కథం తు త్వం ఇహ ఆగతా |
ఇహ శాఖామృగాః సింహా ద్వీపి వ్యాఘ్ర మృగాః తథా |౩-౪౬-౨౯|
ఋక్షాః తరక్షవః కంకాః కథం తేభ్యో న బిభ్యసే |
మద అన్వితానాం ఘోరాణాం కుంజరాణాం తరస్వినాం |౩-౪౬-౩౦|
కథం ఏకా మహారణ్యే న బిభేషి వరాననే |
కా అసి కస్య కుతః చ త్వం కిం నిమిత్తం చ దణ్డకాన్ |౩-౪౬-౩౧|
ఏకా చరసి కల్యాణి ఘోరాన్ రాక్షస సేవితాన్ |
ఇతి ప్రశస్తా వైదేహీ రావణేన దురాత్మనా - మహాత్మనా- |౩-౪౬-౩౨|
ద్విజాతి వేషేణ హి తం దృష్ట్వా రావణం ఆగతం |
సర్వైః అతిథి సత్కారైః పూజయామాస మైథిలీ |౩-౪౬-౩౩|
ఉపానీయ ఆసనం పూర్వం పాద్యేన అభినిమంత్ర్య చ |
అబ్రవీత్ సిద్ధం ఇతి ఏవ తదా తం సౌమ్య దర్శనం |౩-౪౬-౩౪|
ద్విజాతి వేషేణ సమీక్ష్య మైథిలీ
తం ఆగతం పాత్ర కుసుంభ ధారిణం |
అశక్యం ఉద్ద్వేష్టుం ఉపాయ దర్శనాన్
న్యమంత్రయత్ బ్రాహ్మణవత్ యథా ఆగతం |౩-౪౬-౩౫|
ఇయం బృసీ బ్రాహ్మణ కామం ఆస్యతాం
ఇదం చ పాద్యం ప్రతిగృహ్యతాం ఇతి |
నిమంత్ర్యమాణః ప్రతిపూర్ణ భాషిణీం
నరేంద్ర పత్నీం ప్రసమీక్ష్య మైథిలీం |
ప్రసహ్య తస్యా హరణే ధృఢం మనః
సమర్పయామాస ఆత్మ వధాయ రావణః |౩-౪౬-౩౬|
తతః సువేషం మృగయా గతం పతిం
ప్రతీక్షమాణా సహ లక్ష్మణం తదా |
నిరీక్షమాణా హరితం దదర్శ తత్
మహద్ వనం న ఏవ తు రామ లక్ష్మణౌ |౩-౪౬-౩౭|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే షట్చత్వారింశః సర్గః |౩-౪౬|
|
|
|
|
పరివ్రాజక రూపేణ శశంస ఆత్మానం ఆత్మనా |౩-౪౭-౧|
బ్రాహ్మణః చ అతిథిః చ ఏష అనుక్తో హి శపేత మాం |
ఇతి ధ్యాత్వా ముహూర్తం తు సీతా వచనం అబ్రవీత్ |౩-౪౭-౨|
దుహితా జనకస్య అహం మైథిలస్య మహాత్మనః |
సీతా నామ్నా అస్మి భద్రం తే రామస్య మహిషీ ప్రియా |౩-౪౭-౩|
ఉషిత్వా ద్వా దశ సమాః ఇక్ష్వాకూణాం నివేశనే |
భుంజానా మానుషాన్ భోగాన్ సర్వ కామ సమృద్ధినీ |౩-౪౭-౪|
తత్ర త్రయో దశే వర్షే రాజ అమంత్ర్యత ప్రభుః |
అభిషేచయితుం రామం సమేతో రాజ మంత్రిభిః |౩-౪౭-౫|
తస్మిన్ సంభ్రియమాణే తు రాఘవస్య అభిషేచనే |
కైకేయీ నామ భర్తారం మమ ఆర్యా యాచతే వరం |౩-౪౭-౬|
ప్రతిగృహ్య తు కైకేయీ శ్వశురం సుకృతేన మే |
మమ ప్రవ్రాజనం భర్తుర్ భరతస్య అభిషేచనం |౩-౪౭-౭|
ద్వౌ అయాచత భర్తారం సత్యసంధం నృపోత్తమం |
న అద్య భోక్ష్యే న చ స్వప్స్యే న పాస్యే కదాచన |౩-౪౭-౮|
ఏష మే జీవితస్య అంతో రామో యది అభిషిచ్యతే |
ఇతి బ్రువాణాం కైకేయీం శ్వశురో మే స పార్థివః |౩-౪౭-౯|
అయాచత అర్థైః అన్వర్థైః న చ యాంచాం చకార సా |
మమ భర్తా మహాతేజా వయసా పంచ వింశకః |౩-౪౭-౧౦|
అష్టా దశ హి వర్షాణి మమ జన్మని గణ్యతే |
రామ ఇతి ప్రథితో లోకే సత్యవాన్ శీలవాన్ శుచిః |౩-౪౭-౧౧|
విశాలాక్షో మహాబాహుః సర్వ భూత హితే రతః |
కామార్తః చ మహారాజః పితా దశరథః స్వయం |౩-౪౭-౧౨|
కైకేయ్యాః ప్రియ కామార్థం తం రామం న అభిషేచయత్ |
అభిషేకాయ తు పితుః సమీపం రామం ఆగతం |౩-౪౭-౧౩|
కైకేయీ మమ భర్తారం ఇతి ఉవాచ ద్రుతం వచః |
తవ పిత్రా సమాజ్ఞప్తం మమ ఇదం శృణు రాఘవ |౩-౪౭-౧౪|
భరతాయ ప్రదాతవ్యం ఇదం రాజ్యం అకణ్టకం |
త్వయా తు ఖలు వస్తవ్యం నవ వర్షాణి పంచ చ |౩-౪౭-౧౫|
వనే ప్రవ్రజ కాకుత్స్థ పితరం మోచయ అనృతాత్ |
తథా ఇతి ఉవాచ తాం రామః కైకేయీం అకుతో భయః |౩-౪౭-౧౬|
చకార తత్ వచః తస్యా మమ భర్తా దృఢ వ్రతః |
దద్యాత్ న ప్రతిగృహ్ణీయాత్ సత్యం బ్రూయాత్ న చ అనృతం |౩-౪౭-౧౭|
ఏతత్ బ్రాహ్మణ రామస్య వ్రతం ధ్రువం అనుత్తమం |
తస్య భ్రాతా తు వైమాత్రో లక్ష్మణో నామ వీర్యవాన్ |౩-౪౭-౧౮|
రామస్య పురుషవ్యాఘ్రః సహాయః సమరే అరిహా |
స భ్రాతా లక్ష్మణో నామ ధర్మ చారీ దృఢ వ్రతః |౩-౪౭-౧౯|
అన్వగచ్ఛత్ ధనుష్ పాణిః ప్రవ్రజంతం మయా సహ |
జటీ తాపస రూపేణ మయా సహ సహ అనుజః |౩-౪౭-౨౦|
ప్రవిష్టో దండకారణ్యం ధర్మ నిత్యో ధృఢ వ్రతః |
తే వయం ప్రచ్యుతా రాజ్యాత్ కైకేయ్యాః తు కృతే త్రయః |౩-౪౭-౨౧|
విచరామ ద్విజ శ్రేష్ఠ వనం గంభీరం ఓజసా |
సమాశ్వస ముహూర్తం తు శక్యం వస్తుం ఇహ త్వయా |౩-౪౭-౨౨|
ఆగమిష్యతి మే భర్తా వన్యం ఆదాయ పుష్కలం |
రురూన్ గోధాన్ వరాహాన్ చ హత్వా ఆదాయ అమిషాన్ బహు |౩-౪౭-౨౩|
సః త్వం నామ చ గోత్రం చ కులం ఆచక్ష్వ తత్త్వతః |
ఏకః చ దణ్డకారణ్యే కిం అర్థం చరసి ద్విజ |౩-౪౭-౨౪|
ఏవం బ్రువత్యాం సీతాయాం రామ పత్నీఆం మహాబలః |
ప్రత్యువాచ ఉత్తరం తీవ్రం రావణో రాక్షసాధిపః |౩-౪౭-౨౫|
యేన విత్రాసితా లోకాః స దేవ అసుర మానుషా |
అహం సః రావణో నామ సీతే రక్షో గణ ఈశ్వరః |౩-౪౭-౨౬|
త్వాం తు కాంచన వర్ణ ఆభాం దృష్ట్వా కౌశేయ వాసినీం |
రతిం స్వకేషు దారేషు న అధిగచ్ఛామి అనిందితే |౩-౪౭-౨౭|
బహ్వీనాం ఉత్తమ స్త్రీణాం ఆహృతానాం ఇతః తతః |
సర్వాసాం ఏవ భద్రం తే మమ అగ్ర మహిషీ భవ |౩-౪౭-౨౮|
లంకా నామ సముద్రస్య మధ్యే మమ మహాపురీ |
సాగరేణ పరిక్షిప్తా నివిష్టా గిరి మూర్ధని |౩-౪౭-౨౯|
తత్ర సీతే మయా సార్ధం వనేషు విచరిష్యసి |
న చ అస్య వన వాసస్య స్పృహయిష్యసి భామిని |౩-౪౭-౩౦|
పంచ దాస్యః సహస్రాణి సర్వ ఆభరణ భూషితాః |
సీతే పరిచరిష్యంతి భార్యా భవసి మే యది |౩-౪౭-౩౧|
రావణేన ఏవం ఉక్తా తు కుపితా జనక ఆత్మజా |
ప్రత్యువాచ అనవద్యాంగీ తం అనాదృత్య రాక్షసం |౩-౪౭-౩౨|
మహా గిరిం ఇవ అకంప్యం మహేంద్ర సదృశం పతిం |
మహా ఉదధిం ఇవ అక్షోభ్యం అహం రామం అనువ్రతా |౩-౪౭-౩౩|
సర్వ లక్షణ సంపన్నం న్యగ్రోధ పరి మణ్డలం |
సత్య సంధం మహాభాగం రామం అనువ్రతా |౩-౪౭-౩౪|
మహాబాహుం మహోరస్కం సింహ విక్రాంత గామినం |
నృసింహం సింహ సంకాశం అహం రామం అనువ్రతా |౩-౪౭-౩౫|
పూర్ణ చంద్ర ఆననం వీరం రాజ వత్సం జితేంద్రియం |
పృథు కీర్తిం మహాబాహుం అహం రామం అనువ్రతా |౩-౪౭-౩౬|
త్వం పునః జంబుకః సింహీం మాం ఇహ ఇచ్ఛసి దుర్లభాం |
న అహం శక్యా త్వయా స్ప్రష్టుం ఆదిత్యస్య ప్రభా యథా |౩-౪౭-౩౭|
పాదపాన్ కాంచనాన్ నూనం బహూన్ పశ్యసి మందభాక్ |
రాఘవస్య ప్రియాం భార్యాం యః త్వం ఇచ్ఛసి రాక్షస |౩-౪౭-౩౮|
క్షుధితస్య చ సింహస్య మృగ శత్రోః తరస్వినః |
ఆశీ విషస్య వదనాత్ దమ్ష్ట్రాం ఆదాతుం ఇచ్ఛసి |౩-౪౭-౩౯|
మందరం పర్వత శ్రేష్ఠం పాణినా హర్తుం ఇచ్ఛసి |
కాల కూటం విషం పీత్వా స్వస్తిమాన్ గంతుం ఇచ్ఛసి |౩-౪౭-౪౦|
అక్షి సూచ్యా ప్రమృజసి జిహ్వయా లేఢి చ క్షురం |
రాఘవస్య ప్రియాం భార్యాం అధిగంతుం త్వం ఇచ్ఛసి |౩-౪౭-౪౧|
అవసజ్య శిలాం కణ్ఠే సముద్రం తర్తుం ఇచ్ఛసి |
సూర్యా చంద్రమసౌ చ ఉభౌ ప్రాణిభ్యాం హర్తుం ఇచ్ఛసి |౩-౪౭-౪౨|
యో రామస్య ప్రియాం భార్యాం ప్రధర్షయితుం ఇచ్ఛసి |
అగ్నిం ప్రజ్వలితం దృష్ట్వా వస్త్రేణ ఆహర్తుం ఇచ్ఛసి |౩-౪౭-౪౩|
కల్యాణ వృత్తాం యో భార్యాం రామస్య హర్తుం ఇచ్ఛసి |
అయో ముఖానాం శూలానాం అగ్రే చరితుం ఇచ్ఛసి |
రామస్య సదృశీం భార్యాం యో అధిగంతుం త్వం ఇచ్ఛసి |౩-౪౭-౪౪|
యద్ అంతరం సింహ శృగాలయోః వనే
యద్ అంతరం స్యందనికా సముద్రయోః |
సుర అగ్ర్య సౌవీరకయోః యద్ అంతరం
తద్ అంతరం దాశరథేః తవ ఏవ చ |౩-౪౭-౪౫|
యద్ అంతరం కాంచన సీస లోహయోః
యద్ అంతరం చందన వారి పంకయోః |
యద్ అంతరం హస్తి బిడాలయోః వనే
తద్ అంతరం దశరథేః తవ ఏవ చ |౩-౪౭-౪౬|
యద్ అంతరం వాయస వైనతేయయోః
యద్ అంతరం మద్గు మయూరయోః అపి |
యద్ అంతరం హంస గృధ్రయోః వనే
తద్ అంతరం దాశరథేః తవ ఏవ చ |౩-౪౭-౪౭|
తస్మిన్ సహస్రాక్ష సమ ప్రభావే
రామే స్థితే కార్ముక బాణ పాణౌ |
హృతా అపి తే అహం న జరాం గమిష్యే
వజ్రం యథా మక్షికయా అవగీర్ణం |౩-౪౭-౪౮|
ఇతి ఇవ తత్ వాక్యం అదుష్ట భావా
సుదుష్టం ఉక్త్వా రజనీ చరం తం |
గాత్ర ప్రకంపాత్ వ్యథితా బభూవ
వాత ఉద్ధతా సా కదలీ ఇవ తన్వీ |౩-౪౭-౪౯|
తాం వేపమానాం ఉపలక్ష్య సీతాం
స రావణో మృత్యు సమ ప్రభావః |
కులం బలం నామ చ కర్మ చ ఆత్మనః
సమాచచక్షే భయ కారణ అర్థం |౩-౪౭-౫౦|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే సప్తచత్వారింశః సర్గః |౩-౪౭|
Om Tat Sat
(Continued
....)
(My humble salutations to the
lotus feet of Swamy jis, Philosophic
Scholars and greatful to Wikisource for
the collection)
0 comments:
Post a Comment