|
|
|
|
పర్వతాత్ ఋష్యమూకాత్ తు పుప్లువే యత్ర రాఘవౌ |౪-౩-౧|
కపి రూపం పరిత్యజ్య హనుమాన్ మారుతాత్మజః |
భిక్షు రూపం తతో భేజే శఠబుద్ధితయా కపిః |౪-౩-౨|
తతః చ హనుమాన్ వాచా శ్లక్ష్ణయా సుమనోజ్ఞయా |
వినీతవత్ ఉపాగమ్య రాఘవౌ ప్రణిపత్య చ |౪-౩-౩|
అబభాషే చ తౌ వీరౌ యథావత్ ప్రశశంస చ |
సంపూజ్య విధివద్ వీరౌ హనుమాన్ వానరోత్తమః |౪-౩-౪|
ఉవాచ కామతో వాక్యం మృదు సత్య పరాక్రమౌ |
రాజర్షి దేవ ప్రతిమౌ తాపసౌ సంశిత వ్రతౌ |౪-౩-౫|
దేశం కథం ఇమం ప్రాప్తౌ భవంతౌ వర వర్ణినౌ |
త్రాసయంతౌ మృగ గణాన్ అన్యాం చ వన చారిణః |౪-౩-౬|
పంపా తీర రుహాన్ వృక్షాన్ వీక్షమాణౌ సమంతతః |
ఇమాం నదీం శుభ జలాం శోభయంతౌ తరస్వినౌ |౪-౩-౭|
ధైర్యవంతౌ సువర్ణాభౌ కౌ యువాం చీర వాససౌ |
నిఃశ్వసంతౌ వర భుజౌ పీడయంతౌ ఇమాః ప్రజాః |౪-౩-౮|
సింహ విప్రేక్షితౌ వీరౌ మహాబల పరాక్రమౌ |
శక్ర చాప నిభే చాపే గృహీత్వా శత్రు నాశనౌ |౪-౩-౯|
శ్రీమంతౌ రూప సంపన్నౌ వృషభ శ్రేష్ఠ విక్రమౌ |
హస్తి హస్త ఉపమ భుజౌ ద్యుతిమంతౌ నరర్షభౌ |౪-౩-౧౦|
ప్రభయా పర్వత ఇంద్రః అసౌ యువయోః అవభాసితః |
రాజ్య అర్హౌ అమర ప్రఖ్యౌ కథం దేశం ఇహ ఆగతౌ |౪-౩-౧౧|
పద్మ పత్ర ఈక్షణౌ వీరౌ జటా మణ్డల ధారిణౌ |
అన్యోన్య సదృశౌ వీరౌ దేవ లోకాత్ ఇహ ఆగతౌ |౪-౩-౧౨|
యదృచ్ఛయేవ సంప్రాప్తౌ చంద్ర సూర్యౌ వసుంధరాం |
విశాల వక్షసౌ వీరౌ మానుషౌ దేవ రూపిణౌ |౪-౩-౧౩|
సింహ స్కంధౌ మహా ఉత్సాహౌ సమదౌ ఇవ గోవృషౌ |
ఆయతాః చ సువృత్తాః చ బాహవః పరిఘోపమాః |౪-౩-౧౪|
సర్వ భూషణ భూషార్హాః కిం అర్థం న విభూషితాః |
ఉభౌ యోగ్యౌ అహం మన్యే రక్షితుం పృథివీం ఇమాం |౪-౩-౧౫|
స సాగర వనాం కృత్స్నాం వింధ్య మేరు విభూషితాం |
ఇమే చ ధనుషీ చిత్రే శ్లక్ష్ణే చిత్ర అనులేపనే |౪-౩-౧౬|
ప్రకాశేతే యథా ఇంద్రస్య వజ్రే హేమ విభూషితే |
సంపూర్ణాః చ శితైః బాణైః తూణాః చ శుభ దర్శనాః |౪-౩-౧౭|
జీవిత అంతకరైః ఘోరైః జ్వలద్భిః ఇవ పన్నగైః |
మహా ప్రమాణౌ విపులౌ తప్త హాటక భూషణౌ |౪-౩-౧౮|
ఖడ్గౌ ఏతౌ విరాజేతే నిర్ముక్త భుజగౌ ఇవ |
ఏవం మాం పరిభాషంతం కస్మాద్ వై న అభి భాషతః |౪-౩-౧౯|
సుగ్రీవో నామ ధర్మాత్మా కశ్చిత్ వానర పుంగవః |
వీరో వినికృతో భ్రాత్రా జగత్ భ్రమతి దుఃఖితః |౪-౩-౨౦|
ప్రాప్తః అహం ప్రేషితః తేన సుగ్రీవేణ మహాత్మనా |
రాజ్ఞా వానర ముఖ్యానాం హనుమాన్ నామ వానరః |౪-౩-౨౧|
యువాభ్యాం స హి ధర్మాత్మా సుగ్రీవః సఖ్యం ఇచ్ఛతి |
తస్య మాం సచివం విత్తం వానరం పవనాత్మజం |౪-౩-౨౨|
భిక్షు రూప ప్రతి చ్ఛన్నం సుగ్రీవ ప్రియ కారణాత్ |
ఋశ్యమూకాత్ ఇహ ప్రాప్తం కామగం కామచారిణం |౪-౩-౨౩|
ఏవం ఉక్త్వా తు హనుమాం తౌ వీరౌ రామ లక్ష్మణౌ |
వాక్యజ్ఞో వాక్య కుశలః పునః న ఉవాచ కించన |౪-౩-౨౪|
ఏతత్ శ్రుత్వా వచః తస్య రామో లక్ష్మణం అబ్రవీత్ |
ప్రహృష్ట వదనః శ్రీమాన్ భ్రాతరం పార్శ్వతః స్థితం |౪-౩-౨౫|
సచివో అయం కపీంద్రస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |
తం ఏవ కాఙ్క్షమాణస్య మమ అంతికం ఇహ ఆగతః |౪-౩-౨౬|
తం అభ్యభాష సౌమిత్రే సుగ్రీవ సచివం కపిం |
వాక్యజ్ఞం మధురైః వాక్యైః స్నేహ యుక్తం అరిందమ |౪-౩-౨౭|
న అన్ ఋగ్వేద వినీతస్య న అ\-\-యజుర్వేద ధారిణః |
న అ\-\-సామ వేద విదుషః శక్యం ఏవం విభాషితుం |౪-౩-౨౮|
నూనం వ్యకరణం కృత్స్నం అనేన బహుధా శ్రుతం |
బహు వ్యాహరతా అనేన న కించిత్ అప శబ్దితం |౪-౩-౨౯|
న ముఖే నేత్రయోః చ అపి లలాటే చ భ్రువోః తథా |
అన్యేషు అపి చ సర్వేషు దోషః సంవిదితః క్వచిత్ |౪-౩-౩౦|
అవిస్తరం అసందిగ్ధం అవిలంబితం అవ్యథం |
ఉరఃస్థం కణ్ఠగం వాక్యం వర్తతే మధ్యమే స్వరం |౪-౩-౩౧|
సంస్కార క్రమ సంపన్నాం అద్భుతాం అవిలంబితాం |
ఉచ్చారయతి కల్యాణీం వాచం హృదయ హర్షిణీం |౪-౩-౩౨|
అనయా చిత్రయా వాచా త్రిస్థాన వ్యంజనస్థయాః |
కస్య న ఆరాధ్యతే చిత్తం ఉద్యత్ అసే అరేః అపి |౪-౩-౩౩|
ఏవం విధో యస్య దూతో న భవేత్ పార్థివస్య తు |
సిద్ధ్యంతి హి కథం తస్య కార్యాణాం గతయోఽనఘ |౪-౩-౩౪|
ఏవం గుణ గణైర్ యుక్తా యస్య స్యుః కార్య సాధకాః |
తస్య సిద్ధ్యంతి సర్వేఽర్థా దూత వాక్య ప్రచోదితాః |౪-౩-౩౫|
ఏవం ఉక్తః తు సోఉమిత్రిః సుగ్రీవ సచివం కపిం |
అభ్యభాషత వాక్యజ్ఞో వాక్యజ్ఞం పవనాత్మజం |౪-౩-౩౬|
విదితా నౌ గుణా విద్వన్ సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |
తం ఏవ చ అవాం మార్గావః సుగ్రీవం ప్లవగేశ్వరం |౪-౩-౩౭|
యథా బ్రవీషి హనుమాన్ సుగ్రీవ వచనాద్ ఇహ |
తత్ తథా హి కరిష్యావో వచనాత్ తవ సత్తమ |౪-౩-౩౮|
తత్ తస్య వాక్యం నిపుణం నిశమ్య
ప్రహృష్ట రూపః పవనాత్మజః కపిః |
మనః సమాధాయ జయ ఉపపత్తౌ
సఖ్యం తదా కర్తుం ఇయేష తాభ్యాం |౪-౩-౩౯|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే తృతీయః సర్గః |౪-౩|
|
|
|
|
శ్రుత్వా మధుర భావం చ సుగ్రీవం మనసా గతః |౪-౪-౧|
భావ్యో రాజ్యాగమః తస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |
యత్ అయం కృత్యవాన్ ప్రాప్తః కృత్యం చ ఏతత్ ఉపాగతం |౪-౪-౨|
తతః పరమ సంహృష్టః హనుమాన్ ప్లవగోత్తమః |
ప్రతి ఉవాచ తతో వాక్యం రామం వాక్య విశారదః |౪-౪-౩|
కిం అర్థం త్వం వనం ఘోరం పంపా కానన మణ్డితం |
ఆగతః సానుజో దుర్గం నానా వ్యాల మృగ ఆయుతం |౪-౪-౪|
తస్య తద్ వచనం శ్రుత్వా లక్ష్మణో రామ చోదితః |
ఆచచక్షే మహాత్మానం రామం దశరథాత్మజం |౪-౪-౫|
రాజా దశరథో నామ ద్యుతిమాన్ ధర్మ వత్సలః |
చాతుర్ వర్ణ్యం స్వ ధర్మేణ నిత్యం ఏవ అభిపాలయన్ |౪-౪-౬|
న ద్వేష్టా విద్యతే తస్య స తు ద్వేష్టి న కంచన |
స తు సర్వేషు భూతేషు పితామహ ఇవ అపరః |౪-౪-౭|
అగ్నిష్టోమాదిభిః యజ్ఞైః ఇష్టవాన్ ఆప్త దక్షిణైః |
తస్య అయం పూర్వజః పుత్రో రామో నామ జనైః శ్రుతః |౪-౪-౮|
శరణ్యః సర్వ భూతానాం పితుః నిర్దేశ పారగః |
జ్యేష్టో దశరథస్య అయం పుత్రాణాం గుణవత్తరః |౪-౪-౯|
రాజ లక్షణ సంయుక్తః సంయుక్తో రాజ్య సంపదా |
రాజాత్ భ్రష్టో మయా వస్తుం వనే సార్ధం ఇహ ఆగతః |౪-౪-౧౦|
భార్యయా చ మహాభాగ సీతయా అనుగతో వశీ |
దిన క్షయే మహాతేజాః ప్రభ ఏవ దివాకరః |౪-౪-౧౧|
అహం అస్య అవరః భ్రాతా గుణైః దాస్యం ఉపాగతః |
కృతజ్ఞస్య బహుజ్ఞస్య లక్ష్మణో నామ నామతః |౪-౪-౧౨|
సుఖార్హస్య మహార్హస్య సర్వభూత హితాత్మనః |
ఐశ్వర్యేణ విహీనస్య వనవాసే రతస్య చ |౪-౪-౧౩|
రక్షస అపహృతా భార్యా రహితే కామ రూపిణా |
తత్ చ న జ్ఞాయతే రక్షః పత్నీ యేన అస్య వా హృతా |౪-౪-౧౪|
దనుః నామ దితేః పుత్రః శాపాత్ రాక్షసతాం గతః |
ఆఖ్యాతః తేన సుగ్రీవః సమర్థో వానరాధిపః |౪-౪-౧౫|
స జ్ఞాస్యతి మహావీర్యః తవ భార్యా అపహారిణం |
ఏవం ఉక్త్వా దనుః స్వర్గం భ్రాజమానో దివం గతః |౪-౪-౧౬|
ఏతత్ తే సర్వం ఆఖ్యాతం యాథాతథ్యేన పృచ్ఛతః |
అహం చైవ చ రామః చ సుగ్రీవం శరణం గతౌ |౪-౪-౧౭|
ఏష దత్త్వా చ విత్తాని ప్రాప్య చ అనుత్తమం యశః |
లోకనాథః పురా భూత్వా సుగ్రీవం నాథం ఇచ్ఛతి |౪-౪-౧౮|
సీతా యస్య స్నుషా చ ఆసీత్ శరణ్యో ధర్మవత్సలః |
తస్య పుత్రః శరణ్యస్య సుగ్రీవం శరణం గతః |౪-౪-౧౯|
సర్వ లోకస్య ధర్మాత్మా శరణ్యః శరణం పురా |
గురుర్ మే రాఘవః సోఽయం సుగ్రీవం శరణం గతః |౪-౪-౨౦|
యస్య ప్రసాదే సతతం ప్రసీదేయుః ఇమాః ప్రజాః |
స రామః వానరేంద్రస్య ప్రసాదం అభికాఙ్క్షతే |౪-౪-౨౧|
యేన సర్వ గుణోపేతాః పృథివ్యాం సర్వ పార్థివాః |
మానితాః సతతం రాజ్ఞా సదా దశరథేన వై |౪-౪-౨౨|
తస్య అయం పూర్వజః పుత్రః త్రిషు లోకేషు విశ్రుతః |
సుగ్రీవం వానరేంద్రం తు రామః శరణం ఆగతః |౪-౪-౨౩|
శోక అభిభూతే రామే తు శోక ఆర్తే శరణం గతే |
కర్తుం అర్హతి సుగ్రీవః ప్రసాదం సహ యూథపైః |౪-౪-౨౪|
ఏవం బ్రువాణం సౌమిత్రిం కరుణం స అశ్రు పాతనం |
హనుమాన్ ప్రతి ఉవాచ ఇదం వాక్యం వాక్య విశారదః |౪-౪-౨౫|
ఈదృశా బుద్ధి సంపన్నా జితక్రోధా జితేఇంద్రియాః |
ద్రష్టవ్యా వానరేఇంద్రేణ దిష్ట్యా దర్శనం ఆగతాః |౪-౪-౨౬|
స హి రాజ్యాత్ చ విభ్రష్టః కృత వైరః చ వాలినా |
హృత దారో వనే త్రస్తః భ్రాత్రా వినికృతః భృశం |౪-౪-౨౭|
కరిష్యతి స సాహాయ్యం యువయోః భాస్కరాత్మజః |
సుగ్రీవః సహ చ అస్మాభిః సీతాయాః పరిమార్గణే |౪-౪-౨౮|
ఇతి ఏవం ఉక్త్వా హనుమాన్ శ్లక్ష్ణం మధురయా గిరా |
బభాషే సాధు గచ్ఛామః సుగ్రీవం ఇతి రాఘవం |౪-౪-౨౯|
ఏవం బ్రువంతం ధర్మాత్మా హనూమంతం స లక్ష్మణః |
ప్రతిపూజ్య యథా న్యాయం ఇదం ప్రోవాచ రాఘవం |౪-౪-౩౦|
కపిః కథయతే హృష్టో యథా అయం మారుతాత్మజః |
కృత్యవాన్ సోఽపి సంప్రాప్తః కృత కృత్యోఽసి రాఘవ |౪-౪-౩౧|
ప్రసన్న ముఖ వర్ణః చ వ్యక్తం హృష్టః చ భాషతే |
న అనృతం వక్ష్యతే వీరో హనూమాన్ మారుతాత్మజః |౪-౪-౩౨|
తతః స సుమహాప్రాజ్ఞః హనుమాన్ మారుతాత్మజః |
జగామ ఆదాయ తౌ వీరౌ హరి రాజాయ రాఘవౌ |౪-౪-౩౩|
భిక్షు రూపం పరిత్యజ్య వానరం రూపం ఆస్థితః |
పృష్టం ఆరోప్య తౌ వీరౌ జగామ కపికుఙ్జరః |౪-౪-౩౪|
స తు విపుల యశాః కపి ప్రవీరః పవనసుతః కృత కృత్యవత్ ప్రహృష్టః |
గిరి వరం ఉరువిక్రమః ప్రయాతః స శుభమతిః సహ రామ లక్ష్మణాభ్యాం |౪-౪-౩౫|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే చతుర్థః సర్గః |౪-౪|
|
|
|
|
ఆచచక్షే తదా వీరౌ కపి రాజాయ రాఘవౌ |౪-౫-౧|
అయం రామో మహాప్రాజ్ఞ సంప్రాప్తో దృఢ విక్రమః |
లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా రామోఽయం సత్య విక్రమః |౪-౫-౨|
ఇక్ష్వాకూణాం కులే జాతో రామో దశరథాత్మజః |
ధర్మే నిగదితః చ ఏవ పితుర్ నిర్దేశ కారకః |౪-౫-౩|
రాజసూయ అశ్వమేధైః చ వహ్నిః యేన అభితర్పితః |
దక్షిణాః చ తథా ఉత్సృష్టా గావః శత సహస్రశః |౪-౫-౪|
తపసా సత్య వాక్యేన వసుధా యేన పాలితా |
స్త్రీ హేతోః తస్య పుత్రోఽయం రామః అరణయం సమాగతః |౪-౫-౫|
తస్య అస్య వసతో అరణ్యే నియతస్య మహాత్మనః |
రావణేన హృతా భార్యా స త్వాం శరణం ఆగతః |౪-౫-౬|
భవతా సఖ్య కామౌ తౌ భ్రాతరౌ రామ లక్ష్మణౌ |
ప్రగృహ్య చ అర్చయస్వ ఏతౌ పూజనీయతమౌ ఉభౌ |౪-౫-౭|
శ్రుత్వా హనుమతో వాక్యం సుగ్రీవో వానర అధిపః |
దర్శనీయతమో భూత్వా ప్రీత్యా ఉవాచ రాఘవం |౪-౫-౮|
భవాన్ ధర్మ వినీతః చ సుతపాః సర్వ వత్సలః |
ఆఖ్యాతా వాయుపుత్రేణ తత్త్వతో మే భవద్ గుణాః |౪-౫-౯|
తన్ మమ ఏవ ఏష సత్కారో లాభః చ ఏవ ఉత్తమః ప్రభో |
యత్ త్వం ఇచ్ఛసి సౌహార్దం వానరేణ మయా సహ |౪-౫-౧౦|
రోచతే యది మే సఖ్యం బాహుః ఏష ప్రసారితః |
గృహ్యతాం పాణినా పాణిః మర్యాదా బధ్యతాం ధ్రువా |౪-౫-౧౧|
ఏతత్ తు వచనం శ్రుత్వా సుగ్రీవస్య సుభాషితం |
సంప్రహృష్ట మనా హస్తం పీడయామాస పాణినా |౪-౫-౧౨|
హృష్టః సౌహృదం ఆలంబ్య పర్యష్వజత పీడితం |
తతో హనూమాన్ సంత్యజ్య భిక్షు రూపం అరిందమః |౪-౫-౧౩|
కాష్ఠయోః స్వేన రూపేణ జనయామాస పావకం |
దీప్యమానం తతో వహ్నిం పుష్పైః అభ్యర్చ్య సత్కృతం |౪-౫-౧౪|
తయోర్ మధ్యే తు సుప్రీతో నిదధౌ సుసమాహితః |
తతో అగ్నిం దీప్యమానం తౌ చక్రతుః చ ప్రదక్షిణం |౪-౫-౧౫|
సుగ్రీవో రాఘవః చ ఏవ వయస్యత్వం ఉపాగతౌ |
తతః సుప్రీత మనసౌ తౌ ఉభౌ హరి రాఘవౌ |౪-౫-౧౬|
అన్యోన్యం అభివీక్షంతౌ న తృప్తిం అభిజగ్మతుః |
త్వం వయస్యోఽసి హృద్యః మే హి ఏకం దుఃఖం సుఖం చ నౌ |౪-౫-౧౭|
సుగ్రీవో రాఘవం వాక్యం ఇతి ఉవాచ ప్రహృష్టవత్ |
తతః సుపర్ణ బహులాం భంక్త్వా శాఖాం సుపుష్పితాం |౪-౫-౧౮|
సాలస్య ఆస్తీర్య సుగ్రీవః నిషసాద స రాఘవః |
లక్ష్మనాయ అథ సంహృష్టో హనుమాన్ మారుతాత్మజః |౪-౫-౧౯|
శఖాం చందన వృక్షస్య దదౌ పరమ పుష్పితాం |
తతః ప్రహృష్టః సుగ్రీవః శ్లక్ష్ణం మధురయా గిరా |౪-౫-౨౦|
ప్రతి ఉవాచ తదా రామం హర్ష వ్యాకుల లోచనః |
అహం వినికృతో రామ చరమి ఇహ భయ ఆర్దితః |౪-౫-౨౧|
హృత భార్యో వనే త్రస్తో దుర్గం ఏతత్ ఉపాశ్రితః |
సోఽహం త్రస్తో వనే భీతో వసామి ఉద్ భ్రాంత చేతనః |౪-౫-౨౨|
వాలినా నికృతో భ్రాత్రా కృత వైరః చ రాఘవ |
వాలినో మే మహాభాగ భయ ఆర్తస్య అభయం కురు |౪-౫-౨౩|
కర్తుం అర్హసి కాకుత్స్థః భయం మే న భవేద్ యథా |
ఏవం ఉక్తః తు తేజస్వీ ధర్మజ్ఞో ధర్మ వత్సలః |౪-౫-౨౪|
ప్రతి అభాషత కాకుత్స్థః సుగ్రీవం ప్రహసన్ ఇవ |
ఉపకార ఫలం మిత్రం విదితం మే మహాకపే |౪-౫-౨౫|
వాలినం తం వధిష్యామి తవ భార్య అపహారిణం |
అమోఘోః సూర్య సంకాశాః మమ ఇమే నిశితాః శరాః |౪-౫-౨౬|
తస్మిన్ వాలిని దుర్వృత్తే నిపతిష్యంతి వేగితాః |
కంక పత్ర ప్రతిచ్ఛన్నా మహేంద్ర అశని సంనిభాః |౪-౫-౨౭|
తీక్ష్ణాగ్రా ఋజుపర్వాణః స రోషా భుజగా ఇవ |
తం అద్య వాలినం పశ్య తీక్ష్ణైః ఆశీ విష ఉపమైః |౪-౫-౨౮|
శరైః వినిహితం భూమౌ ప్రకీర్ణం ఇవ పర్వతం |
స తు తద్ వచనం శ్రుత్వా రాఘవస్య ఆత్మనోహితం |
సుగ్రీవః పరమ ప్రీతః పరమం వాక్యం అబ్రవీత్ |౪-౫-౨౯|
తవ ప్రసాదేన నృసింహ వీర
ప్రియాం చ రాజ్యం చ సమాప్నుయాం అహం |
తథా కురు త్వం నర దేవ వైరిణం
యథా న హింస్యత్ స పునర్ మమ అగ్రజం |౪-౫-౩౦|
సీత కపీంద్ర క్షణదా చరాణాం
రాజీవ హేమ జ్వలనోపమానాని |
సుగ్రీవ రామ ప్రణయ పసఙ్గే
వామాని నేత్రాణి సమం స్ఫురంతి |౪-౫-౩౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చమః సర్గః |౪-౫|
|
|
|
|
అయం ఆఖ్యాతి తే రామ సేవకః మంత్రి సత్తమః ౪-౬-౧
హనుమాన్ యన్ నిమిత్తం త్వం నిర్జనం వనం ఆగతః
లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా వసతః చ వనే తవ ౪-౬-౨
రక్షసా అపహృతా భార్యా మైథిలీ జనక ఆత్మజా
త్వయా వియుక్తా రుదతీ లక్ష్మణేన చ ధీమతా ౪-౬-౩
అంతరం ప్రేప్సునా తేన హత్వా గృధ్రం జటాయుషం
భార్యా వియోగజం దుఃఖం ప్రాపితః తేన రక్ష్సా ౪-౬-౪
భర్యా వియోగజం దుఃఖం న చిరాత్ త్వం విమోక్ష్యసే
అహం తాం ఆనయిష్యామి నష్టాం వేదశ్రుతీం ఇవ ౪-౬-౫
రసాతలే వా వర్తంతీం వర్తంతీం వా నభః తలే
అహం ఆనీయ దాస్యామి తవ భార్యాం అరిందమ ౪-౬-౬
ఇదం తథ్యం మమ వచః త్వం అవేహి చ రాఘవ
న శక్యా సా జరయితుం అపి సః ఇంద్రైః సుర అసురైః ౪-౬-౭
తవ భార్యా మహాబాహో భక్ష్యం విష కృతం యథా
త్యజ శోకం మహాబాహో తాం కాంతాం ఆనయామి తే ౪-౬-౮
అనుమానాత్ తు జానామి మైథిలీ సా న సంశయః
హ్రియమాణా మయా దృష్టా రక్షసా రౌఉద్ర కర్మణా ౪-౬-౯
క్రోశంతీ రామ రామేతి లక్ష్మణేతి చ విస్వరం
స్ఫురంతీ రావణస్య అంకే పన్నగేంద్ర వధూః యథా ౪-౬-౧౦
ఆత్మనా పఞ్చమం మాం హి దృష్ట్వా శైల తలే స్థితం
ఉత్తరీయం తయా త్యక్తం శుభాని ఆభరణాని చ ౪-౬-౧౧
తాని అస్మాభిః గృహీతాని నిహితాని చ రాఘవ
ఆనయిష్యామి అహం తాని ప్రత్యభిజ్ఞాతుం అర్హసి ౪-౬-౧౨
తం అబ్రవీత్ తతః రామః సుగ్రీవం ప్రియ వాదినం
ఆనయస్వ సఖే శీఘ్రం కిం అర్థం ప్రవిలంబసే ౪-౬-౧౩
ఏవం ఉక్తః తు సుగ్రీవః శైలస్య గహనాం గుహాం
ప్రవివేశ తతః శీఘ్రం రాఘవ ప్రియ కామ్యయా ౪-౬-౧౪
ఉత్తరీయం గృహీత్వా తు స తాని ఆభరణాని చ
ఇదం పశ్య ఇతి రామాయ దర్శయామాస వానరః ౪-౬-౧౫
తతో గృహీత్వా వాసః తు శుభాని ఆభరణాని చ
అభవత్ బాష్ప సమ్రుద్ధః నీహారేణ ఇవ చంద్రమాః ౪-౬-౧౬
సీతా స్నేహ ప్రవృత్తేన స తు బాష్పేణ దూషితః
హా ప్రియే ఇతి రుదన్ ధైర్యం ఉత్సృజ్య న్యపతత్ క్షితౌ ౪-౬-౧౭
హృది కృత్వా స బహుశః తం అలంకారం ఉత్తమం
నిశశ్వాస భృశం సర్పః బిలస్థ ఇవ రోషితః ౪-౬-౧౮
అవిచ్ఛిన్న అశ్రు వేగః తు సౌమిత్రిం ప్రేక్ష్య పార్శ్వతః
పరిదేవయితుం దీనం రామః సం ఉపచక్రమే ౪-౬-౧౯
పశ్య లక్ష్మణ వైదేహ్యా సంత్యక్తం హ్రియమాణయా
ఉత్తరీయం ఇదం భూమౌ శరీరాద్ భూషణాని చ ౪-౬-౨౦
శాద్వలిన్యాం ధ్రువం భూమ్యాం సీతయా హ్రియమాణయా
ఉత్సృష్టం భూషణాం ఇదం తథా రూపం హి దృశ్యతే ౪-౬-౨౧
ఏవం ఉక్తసః తు రామేణ లక్ష్మణో వాక్యం ఇదం అబ్రవీత్
న అహం జానామి కేయూరే న అహం జానామి కుండలే ౪-౬-౨౨
నూపురే తు అభిజనామి నిత్యం పాద అభివందనాత్
తతః తు రాఘవో వాక్యం సుగ్రీవం ఇదం అబ్రవీత్ ౪-౬-౨౩
బ్రూహి సుగ్రీవ కం దేశం హ్రియంతీ లక్షితా త్వయా
రక్షసా రౌద్రరూపేణ మమ ప్రాణప్రియా ప్రియా ౪-౬-౨౪
క్వ వా వసతి తత్ రక్షఝః మహత్ వ్యసనదం మమ
యన్ నిమిత్తం అహం సర్వాన్ నాశయిష్యామి రాక్షసాన్ ౪-౬-౨౫
హరతా మైథిలీం యేన మాం చ రోషయతా ధ్రువం
ఆత్మనో జీవిత అంతాయ మృత్యు ద్వారం అపావృతం ౪-౬-౨౬
మమ దయిత తమా హృతా వనాత్ రజనిచరేణ విమథ్య యేన సా
కథయ మమ రిపుం తం అద్య వై ప్లవగపతే యమ సన్నిధిం నయామి ౪-౬-౨౭
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే షష్ఠః సర్గః ౪-౬
Om Tat Sat
(Continued
....)
0 comments:
Post a Comment