Valmiki Ramayanam – Aranya Kanda - Part 6










శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే వింశః సర్గః |-౨౦|


తతః శూర్పణఖా ఘోరా రాఘవ ఆశ్రమం ఆగతా |
రక్షసాన్ ఆచచక్షే తౌ భ్రాతరౌ సహ సీతయా |-౨౦-|
తే రామం పర్ణ శాలాయాం ఉపవిష్టం మహాబలం |
దదృశుః సీతయా సార్ధం లక్ష్మణేన అపి సేవితం |-౨౦-|
తాం దృష్ట్వా రాఘవః శ్రీమాన్ ఆగతాం తాం రాక్షసీం |
అబ్రవీత్ భ్రాతరం రామో లక్ష్మణం దీప్త తేజసం |-౨౦-|
ముహూర్తం భవ సౌమిత్రే సీతాయాః ప్రత్యనంతరః |
ఇమాన్ అస్యా వధిష్యామి పదవీం ఆగతాన్ ఇహ |-౨౦-|
వాక్యం ఏతత్ తతః శ్రుత్వా రామస్య విదిత ఆత్మనః |
తథా ఇతి లక్ష్మణో వాక్యం రామస్య ప్రత్యపూజయత్ |-౨౦-|
రాఘవో అపి మహత్ చాపం చామీకర విభూషితం |
చకార సజ్యం ధర్మాత్మా తాని రక్షాంసి అబ్రవీత్ |-౨౦-|
పుత్రౌ దశరథస్య ఆవాం భ్రాతరౌ రామ లక్ష్మణౌ |
ప్రవిష్టౌ సీతయా సార్ధం దుశ్చరం దణ్డకా వనం |-౨౦-|
ఫల మూల అశనౌ దాంతౌ తాపసౌ ధర్మ చారిణౌ |
వసంతౌ దణ్డకారణ్యే కిం అర్థం ఉపహింసథ |-౨౦-|
యుష్మాన్ పాప ఆత్మకాన్ హంతుం విప్రకారాన్ మహాహవే |
ఋషీణాం తు నియోగేన ప్రాప్తో అహం సశర ఆసనః |-౨౦-|
తిష్ఠత ఏవ అత్ర సంతుష్టా ఉపవరితితుం అర్హథ |
యది ప్రాణైః ఇహ అర్థో వో నివర్తధ్వం నిశా చరాః |-౨౦-౧౦|
తస్య తద్ వచనం శ్రుత్వా రాక్షసాః తే చతుర్దశ |
ఊచుర్ వాచం సుసంక్రుద్ధా బ్రహ్మఘ్నః శూల పాణయః |-౨౦-౧౧|
సంరక్త నయనా ఘోరా రామం రక్తాంత లోచనం |
పరుషా మధుర ఆభాషం హృష్టాః అదృష్ట పరాక్రమం |-౨౦-౧౨|
క్రోధం ఉత్పాద్య నో భర్తుః ఖరస్య సుమహాత్మనః |
త్వం ఏవ హాస్యసే ప్రాణాన్ అద్య అస్మాభిర్ హతో యుధి |-౨౦-౧౩|
కా హి తే శక్తిర్ ఏకస్య బహూనాం రణ మూర్ధని |
అస్మాకం అగ్రతః స్థాతుం కిం పునర్ యోద్ధుం ఆహవే |-౨౦-౧౪|
ఏభిః బాహు ప్రయుక్తైః నః పరిఘైః శూల పట్టిశైః |
ప్రాణాం త్యక్ష్యసి వీర్యం ధనుః కర పీడితం |-౨౦-౧౫|
ఇతి ఏవం ఉక్త్వా సంరబ్ధా రాక్షసాః తే చతుర్దశ |
ఉద్యత ఆయుధ నిస్త్రింశా రామం ఏవ అభిదుద్రువుః |-౨౦-౧౬|
చిక్షిపుః తాని శూలాని రాఘవం ప్రతి దుర్జయం |
తాని శూలాని కాకుత్స్థః సమస్తాని చతుర్దశ |-౨౦-౧౭|
తావద్భిః ఏవ చిచ్ఛేద శరైః కాంచన భూషితైః |
తతః పశ్చాత్ మహాతేజా నారాచాన్ సూర్య సంనిభాన్ |-౨౦-౧౮|
జగ్రాహ పరమ క్రుద్ధః చతుర్దశ శిల అశితాన్ |
గృహీత్వా ధనుః ఆయమ్య లక్ష్యాన్ ఉద్దిశ్య రాక్షసాన్ |-౨౦-౧౯|
ముమోచ రాఘవో బాణాన్ వజ్రాన్ ఇవ శతక్రతుః |
తే భిత్త్వా రక్షసాం వేగాత్ వక్షాంసి రుధిర ఆప్లుతాః |-౨౦-౨౦|
వినిష్పేతుః తదా భూమౌ వల్మీకాత్ ఇవ పన్నగాః |
తైః భగ్న హృదయా బూమౌ ఛిన్న మూలా ఇవ ద్రుమాః |-౨౦-౨౧|
నిపేతుః శోణిత స్నాతా వికృతా విగత అసవః |
తాన్ భూమౌ పతితాన్ దృష్ట్వా రాక్షసీ క్రోధ మూర్చ్ఛితా |-౨౦-౨౨|
ఉపగమ్య ఖరం సా తు కించిత్ సంశుష్క శోణితా |
పపాత పునః ఏవ ఆర్తా సనిర్యాసా ఇవ వల్లరీ |-౨౦-౨౩|
భ్రాతుః సమీపే శోక ఆర్తా ససర్జ నినదం మహత్ |
సస్వరం ముమోచ బాష్పం వివర్ణ వదనా తదా |-౨౦-౨౪|
నిపాతితాన్ ప్రేక్ష్య రణే తు రాక్షసాన్ ప్రధావితా శూర్పణఖా పునః తతః |
వధం తేషాం నిఖిలేన రక్షసాం శశంస సర్వం భగినీ ఖరస్య సా |-౨౦-౨౫|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే వింశః సర్గః |-౨౦|



శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే ఏకవింశః సర్గః |-౨౧|


పునః పతితాం దృష్ట్వా క్రోధాత్ శూర్పణఖాం ఖరః |
ఉవాచ వ్యక్తతా వాచా తాం అనర్థ అర్థం ఆగతాం |-౨౧-|
మయా తు ఇదానీం శూరాః తే రాక్షసా పిశిత అశనాః |
త్వత్ ప్రియార్థం వినిర్దిష్టాః కిం అర్థం రుద్యతే పునః |-౨౧-|
భక్తాః చైవ అనురక్తాః హితాః మమ నిత్యశః |
హన్యమానా అపి హన్యంతే కుర్యుః వచో మమ |-౨౧-|
కిం ఏతత్ శ్రోతుం ఇచ్ఛామి కారణం యత్ కృతే పునః |
హా నాథ ఇతి వినర్దంతీ సర్పవత్ చేష్టసే క్షితౌ |-౨౧-|
అనాథ వత్ విలపసి కిం ను నాథే మయి స్థితే |
ఉత్తిష్ఠోత్తిష్ఠ మా మైవం వైక్లవ్యం త్యజ్యతాం ఇతి |-౨౧-|
ఇతి ఏవం ఉక్తా దుర్ధర్షా ఖరేణ పరిసాంత్వితా |
విమృజ్య నయనే అస్రే ఖరం భ్రాతరం అబ్రవీత్ |-౨౧-|
అస్మి ఇదానీం అహం ప్రప్తా హత శ్రవణ నాసికా |
శోణిత ఓఘ పరిక్లిన్నా త్వయా పరిసమన్వితా |-౨౧-|
ప్రేషితాః త్వయా శూరా రాక్షసాః తే చతుర్ దశ |
నిహంతుం రాఘవం ఘోరాం మత్ ప్రియార్థం లక్ష్మణం |-౨౧-|
తే తు రామేణ సామర్షాః శూల పట్టిస పాణయః |
సమరే నిహతాః సర్వే సాయకైః మర్మ భేదిభిః |-౨౧-|
తాన్ భూమౌ పతితాన్ దృష్ట్వా క్షణేన ఏవ మహాజవాన్ |
రామస్య మహత్ కర్మ మహాన్ త్రాసో అభవన్ మమ |-౨౧-౧౦|
సా అస్మి భీతా సముద్విగ్నా విషణ్ణా నిశాచర |
శరణం త్వాం పునః ప్రాప్తా సర్వతో భయ దర్శినీ |-౨౧-౧౧|
విషాద నక్ర అధ్యుషితే పరిత్రాస ఊర్మి మాలిని |
కిం మాం త్రాయసే మగ్నాం విపులే శోక సాగరే |-౨౧-౧౨|
ఏతే నిహతా భూమౌ రామేణ నిశితైః శరైః |
యే మే పదవీం ప్రాప్తా రాక్షసాః పిశిత అశనాః |-౨౧-౧౩|
మయి తే యది అనుక్రోశో యది రక్షఃసు తేషు |
రామేణ యది శక్తిః తే తేజో వా అస్తి నిశా చర |-౨౧-౧౪|
దణ్డకారణ్య నిలయం జహి రాక్షస కణ్టకం |
యది రామం అమిత్రఘ్నం త్వం అద్య వధిష్యసి |-౨౧-౧౫|
తవ చైవ అగ్రతః ప్రాణాన్ త్యక్ష్యామి నిరపత్రపా |
బుద్ధ్యా అహం అనుపశ్యామి త్వం రామస్య సంయుగే |-౨౧-౧౬|
స్థాతుం ప్రతి ముఖే శక్తః బలో అపి మహా రణే |
శూరమానీ శూరః త్వం మిథ్యా ఆరోపిత విక్రమః |-౨౧-౧౭|
అపయాహి జన స్థానాత్ త్వరితః సహ బాంధవః |
జహి త్వం సమరే మూఢాన్ యథా తు కులపాంసన |-౨౧-౧౮|
మానుషౌ తౌ శక్నోషి హంతుం వై రామ లక్ష్మణౌ |
నిఃసత్త్వస్య అల్ప వీర్యస్య వాసః తే కీదృశః తు ఇహ |-౨౧-౧౯|
రామ తేజో అభిభూతో హి త్వం క్షిప్రం వినశిష్యసి |
హి తేజః సమాయుక్తో రామో దశరథాత్మజః |-౨౧-౨౦|
భ్రాతా అస్య మహా వీర్యో యేన అస్మి విరూపితా |
ఏవం విలాప్య బహుశో రాక్ష్సీ ప్రదరోదరీ |-౨౧-౨౧|
భ్రాతుః సమీపే శోక ఆర్తా నష్ట సంజ్ఞా బభూవ |
కరాభ్యాం ఉదరం హత్వా రురోద భృశ దుఃఖితా |-౨౧-౨౨|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే ఏకవింశః సర్గః |-౨౧|




శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే ద్వావింశః సర్గః |-౨౨|


ఏవం ఆధర్షితః శూరః శూర్పణఖ్యా ఖరః తతః |
ఉవాచ రక్షసాం మధ్యే ఖరః ఖరతరం వచః |-౨౨-|
తవ అపమాన ప్రభవః క్రోధో అయం అతులో మమ |
శక్యతే ధారయితుం లవణ అంభ ఇవ ఉల్బణం |-౨౨-|
రామం గణయే వీర్యాన్ మానుషం క్షీణ జీవితం |
ఆత్మ దుశ్చరితైః ప్రాణాన్ హతో యో అద్య విమోక్ష్యతి |-౨౨-|
బాష్పః సంధార్యతాం ఏష సంభ్రమః విముచ్యతాం |
అహం రామం సహ భ్రాత్రా నయామి యమ సాదనం |-౨౨-|
పరశ్వధ హతస్య అద్య మంద ప్రాణస్య భూ తలే |
రామస్య రుధిరం రక్తం ఉష్ణం పాస్యసి రాక్షసి |-౨౨-|
సా ప్రహృష్ట్వా వచః శ్రుత్వా ఖరస్య వదనాత్ చ్యుతం |
ప్రశశంస పునర్ మౌర్ఖ్యాత్ భ్రాతరం రక్షసాం వరం |-౨౨-|
తయా పరుషితః పూర్వం పునర్ ఏవ ప్రశంసితః |
అబ్రవీత్ దూషణం నామ ఖరః సేనా పతిం తదా |-౨౨-|
చతుర్దశ సహస్రాణి మమ చిత్త అనువర్తినాం |
రక్షసాం భీమ వేగానాం సమరేషు అనివర్తినాం |-౨౨-|
నీల జీమూత వర్ణానాం లోక హింసా విహారాణాం |
సర్వ ఉద్యోగం ఉదీర్ణానాం రక్షసాం సౌమ్య కారయ |-౨౨-|
ఉపస్థాపయ మే క్షిప్రం రథం సౌమ్య ధనూంషి |
శరాన్ చిత్రాన్ ఖడ్గాం శక్తీ వివిధాః శితాః |-౨౨-౧౦|
అగ్రే నిర్యాతుం ఇచ్ఛామి పౌలస్త్యానాం మహాత్మనాం |
వధార్థం దుర్వినీతస్య రామస్య రణ కోవిద |-౨౨-౧౧|
ఇతి తస్య బ్రువాణస్య సూర్య వర్ణం మహారథం |
సత్ అశ్వైః శబలైః యుక్తం ఆచచక్షే అథ దూషణః |-౨౨-౧౨|
తం మేరు శిఖర ఆకారం తప్త కాంచన భూషణం |
హేమ చక్రం అసంబాధం వైదూర్యమయ కూబరం |-౨౨-౧౩|
మత్స్యైః పుష్పైః ద్రుమైః శైలైః చంద్ర సూర్యైః కాంచనైః |
మాంగల్యైః పక్షి సంఘైః తారాభిః సమావృతం |-౨౨-౧౪|
ధ్వజ నిస్త్రింశ సంపన్నం కింకిణీ వర భూషితం |
సత్ అశ్వ యుక్తం సః అమర్షాత్ ఆరురోహ ఖరః తదా |-౨౨-౧౫|
ఖరః తు తాన్ మహత్ సైన్యాం రథ చర్మ ఆయుధ ధ్వజాన్ |
నిర్యాత ఇతి అబ్రవీత్ ప్రేక్ష్య దూషణః సర్వ రాక్షసాన్ |-౨౨-౧౬|
తతః తద్ రాక్షసం సైన్యం ఘోర చర్మ ఆయుధ ధ్వజం |
నిర్జగామ జన స్థానాత్ మహానాదం మహాజవం |-౨౨-౧౭|
ముద్గరైః పట్టిశైః శూలైః సుతీక్ష్ణైః పరశ్వధైః |
ఖడ్గైః చక్రైః హస్తస్థైః భ్రాజమానైః తోమరైః |-౨౨-౧౮|
శక్తిభిః పరిఘైః ఘోరైః అతిమాత్రైః కార్ముకైః |
గదా అసి ముసలైః వజ్రైః గృహీతైః భీమ దర్శనైః |-౨౨-౧౯|
రాక్షసానాం సుఘోరాణాం సహస్రాణి చతుర్దశ |
నిర్యాతాని జన స్థానాత్ ఖర చిత్త అనువర్తినాం |-౨౨-౨౦|
తాన్ తు నిర్ధావతో దృష్ట్వా రాక్షసాన్ భీమ దర్శనం |
ఖరస్య అథ రథః కించిత్ జగామ తత్ అనంతరం |-౨౨-౨౧|
తతః తాన్ శబలాన్ అశ్వాన్ తప్త కాంచన భూషితాన్ |
ఖరస్య మతం ఆజ్ఞాయ సారథిః పర్యచోదయత్ |-౨౨-౨౨|
సంచోదితో రథః శీఘ్రం ఖరస్య రిపు ఘాతినః |
శబ్దేన ఆపూరయామాస దిశః ప్రదిశః తథా |-౨౨-౨౩|
ప్రవృద్ధ మన్యుః తు ఖరః ఖర స్వరేరిపోః వధ అర్థం త్వరితో యథా అంతకః |
అచూచుదత్ సారథిం ఉన్నదన్ పునర్మహాబలో మేఘ ఇవ అశ్మ వర్షవాన్ |-౨౨-౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే ద్వావింశః సర్గః |-౨౨|



శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే త్రయోవింశః సర్గః |-౨౩|


తత్ ప్రయాతం బలం ఘోరం అశివం శోణిత ఉదకం |
అభ్యవర్షత్ మహా మేఘః తుములో గర్దభ అరుణః |-౨౩-|
నిపేతుః తురగాః తస్య రథ యుక్తా మహాజవాః |
సమే పుష్పచితే దేశే రాజమార్గే యదృచ్ఛయా |-౨౩-|
శ్యామం రుధిర పర్యంతం బభూవ పరివేషణం |
అలాత చక్ర ప్రతిమం ప్రతిగృహ్య దివాకరం |-౨౩-|
తతో ధ్వజం ఉపాగమ్య హేమ దణ్డం సముచ్ఛ్రితం |
సమాక్రమ్య మహాకాయః తస్థౌ గృధ్రః సుదారుణః |-౨౩-|
జనస్థాన సమీపే సమాక్రమ్య ఖర స్వనాః |
విస్వరాన్ వివిధాన్ చక్రుః మాంస ఆదా మృగ పక్షిణః |-౨౩-|
వ్యాజహ్రుః పదీప్తాయాం దిశి వై భైరవ స్వనం |
అశివా యాతుధానానాం శివా ఘోరా మహాస్వనాః |-౨౩-|
ప్రభిన్నగజసంకాశతోయశోణితధారిణః |
యద్వా -ప్రభిన్న గజ సంకాశ తోయ శోణిత ధారిణః |
ఆకాశం తత్ అనాకాశం చక్రుః భీమ అంబు వాహకాః|-౨౩-|
బభూవ తిమిరం ఘోరం ఉద్ధతం రోమ హర్షణం |
దిశో వా ప్రదిశో వా అపి సువ్యక్తం చకాశిరే |-౨౩-|
క్షతజ ఆర్ద్ర సవర్ణాభా సంధ్యా కాలం వినా బభౌ |
ఖరం అభిముఖం నేదుః తదా ఘోరా మృగాః ఖగాః |-౨౩-|
కంక గోమాయు గృధ్రాః చుక్రుశుః భయ సంశినః |
నిత్యా అశివ కరా యుద్ధే శివా ఘోర నిదర్శనాః |-౨౩-౧౦|
నేదుః బలస్య అభిముఖం జ్వాల ఉద్గారిభిః ఆననైః |
కబంధః పరిఘ ఆభాసో దృశ్యతే భాస్కర అంతికే |-౨౩-౧౧|
జగ్రాహ సూర్యం స్వర్భానుః అపర్వణి మహాగ్రహః |
ప్రవాతి మారుతః శీఘ్రం నిష్ప్రభో అభూత్ దివాకరః |-౨౩-౧౨|
ఉత్పేతుః వినా రాత్రిం తారాః ఖద్యోతన ప్రభాః |
సంలీన మీన విహగా నలిన్యః శుష్క పంకజాః |-౨౩-౧౩|
తస్మిన్ క్షణే బభూవుః వినా పుష్ప ఫలైః ద్రుమాః |
ఉద్ధూతః వినా వాతం రేణుః జలధర అరుణః |-౨౩-౧౪|
చీచీ కూచి ఇతి వాశ్యంతో బభూవుః తత్ర సారికాః | ఉల్కాః అపి నిర్ఘోషా నిపేతుః ఘోర దర్శనాః |-౨౩-౧౫|
ప్రచచాల మహీ అపి శైల వన కాననా |
ఖరస్య రథస్థస్య నర్దమానస్య ధీమతః |-౨౩-౧౬|
ప్రాకంపత భుజః సవ్యః స్వరః అస్య అవసజ్జత |
అస్రా సంపద్యతే దృష్టిః పశ్యమానస్య సర్వతః |-౨౩-౧౭|
లలాటే రుజో జాతా మోహాత్ న్యవర్తత |
తాన్ సమీక్ష్య మహోత్పాతాన్ ఉత్థితాన్ రోమ హర్షణాన్ |-౨౩-౧౮|
అబ్రవీత్ రాక్షసాన్ సర్వాన్ ప్రహసన్ ఖరః తదా |
మహా ఉత్పాతాన్ ఇమాన్ సర్వాన్ ఉత్థితాన్ ఘోర దర్శనాన్ |-౨౩-౧౯|
చింతయామి అహం వీర్యాత్ బలవాన్ దుర్బలాన్ ఇవ |
తారా అపి శరైః తీక్ష్ణైః పాతయేయం నభః తలాత్ |-౨౩-౨౦|
మృత్యుం మరణ ధర్మేణ సంక్రుద్ధో యోజయామి అహం |
రాఘవం తం బల ఉత్సిక్తం భ్రాతరం అస్య లక్ష్మణం |-౨౩-౨౧|
అహత్వా సాయకైః తీక్ష్ణైః ఉపావర్తితుం ఉత్సహే |
యన్ నిమిత్తం తు రామస్య లక్ష్మణస్య విపర్యయః |-౨౩-౨౨|
సకామా భగినీ మే అస్తు పీత్వా తు రుధిరం తయోః |
క్వచిత్ ప్రాప్త పూర్వో మే సంయుగేషు పరాజయః |-౨౩-౨౩|
యుష్మాకం ఏతత్ ప్రత్యక్షం అనృతం కథయామి అహం |
దేవ రాజం అపి క్రుద్ధో మత్త ఐరావత గామినం |-౨౩-౨౪|
వజ్ర హస్తం రణే హన్యాం కిం పునః తౌ మానుషౌ |
సా తస్య గర్జితం శ్రుత్వా రాక్షసానాం మహా చమూః |-౨౩-౨౫|
ప్రహర్షం అతులం లేభే మృత్యు పాశ అవపాశితా |
సమేయుః మహాత్మానో యుద్ధ దర్శన కాంక్షిణః |-౨౩-౨౬|
ఋషయో దేవ గంధర్వాః సిద్ధాః సహ చారణైః |
సమేత్య ఊచుః సహితాః తే అన్యాయం పుణ్యకర్మణః |-౨౩-౨౭|
స్వస్తి గో బ్రాహ్మణేభ్యో అస్తు లోకానాం యే సమ్మతాః |
జయతాం రాఘవో యుద్ధే పౌలస్త్యాన్ రజనీ చరాన్ |-౨౩-౨౮|
చక్రహస్తో యథా విష్ణుః సర్వాన్ అసుర సత్తమాన్ |
ఏతత్ అన్యత్ బహుశో బ్రువాణాః పరమ ఋషయః |-౨౩-౨౯|
జాత కౌతూహలాత్ తత్ర విమానస్థాః దేవతాః |
దదృశుర్ వాహినీం తేషాం రాక్షసానాం గత ఆయుషాం |-౨౩-౩౦|
రథేన తు ఖరో వేగాత్ సైన్యస్య అగ్రాత్ వినిఃసృతః |
శ్యేనగామీ పృథుగ్రీవో యజ్ఞశత్రుః విహంగమః |-౨౩-౩౧|
దుర్జయః కరవీరాక్షః పరుషః కాలకార్ముకః |
హేమమాలీ మహామాలీ సర్పాస్యో రుధిరాశనః |-౨౩-౩౨|
ద్వాదశ ఏతే మహావీర్యాః ప్రతస్థుః అభితః ఖరం |
మహాకపాలః స్థూలాక్షః ప్రమాథీ త్రిశిరాః తథా |
చత్వార ఏతే సేనా అగ్రే దూషణం పృష్ఠతో అన్వయుః |-౨౩-౩౩|
సా భీమ వేగా సమర అభికాంక్షిణీసుదారుణా రాక్షస వీర సేనా |
తౌ రాజ పుత్రౌ సహసా అభ్యుపేతామాలా గ్రహాణాం ఇవ చంద్ర సూర్యౌ |-౨౩-౩౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే త్రయోవింశః సర్గః |-౨౩|











Om Tat Sat


(Continued ....)

(My humble salutations to the lotus feet of  Swamy jis, Philosophic Scholars and greatful to Wikisource  for the collection)

0 comments:

Post a Comment

About Me

My Photo
gopalakrishna
View my complete profile

Visitors

free counters

Visitors

free counters
Powered by Blogger.

Blog Archive

Visitors

Labels

Blog Archive