శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే ఏకచత్వారింశః సర్గః |౪-౪౧|
|
|
|
|
దక్షిణాం ప్రేషయామాస వానరాన్ అభిలక్షితాన్ |౪-౪౧-౧|
నీలం అగ్ని సుతం చైవ హనూమంతం చ వానరం |
పితామహ సుతం చైవ జాంబవంతం మహోజసం |౪-౪౧-౨|
సుహోత్రం చ శరారిం చ శరగుల్మం తథా ఏవ చ |
గజం గవాక్షం గవయం సుషేణం వృషభం తథా |౪-౪౧-౩|
మైందం చ ద్వివిదం చైవ సుషేణం గంధమాదనం |
ఉల్కాముఖం అనంగం చ హుతశన సుతౌ ఉభౌ |౪-౪౧-౪|
అంగద ప్రముఖాన్ వీరాన్ వీరః కపి గణ ఈశ్వరః |
వేగ విక్రమ సంపన్నాన్ సందిదేశ విశేషవిత్ |౪-౪౧-౫|
తేషాం అగ్రేసరం చైవ బృహద్ బలం అథ అంగదం |
విధాయ హరి వీరాణాం ఆదిశద్ దక్షిణాం దిశం |౪-౪౧-౬|
యే కేచన సముద్దేశాః తస్యాం దిశి సుదుర్గమాః |
కపీఇశః కపి ముఖ్యానాం స తేషాం సముదాహరత్ |౪-౪౧-౭|
సహస్ర శిరసం వింధ్యం నానా ద్రుమ లతా ఆయుతం |
నర్మదాం చ నదీం రమ్యాం మహోరగ నిషేవితాం |౪-౪౧-౮|
తతో గోదావరీం రమ్యాం కృష్ణావేణీం మహానదీం |
వరదాం చ మహాభాగాం మహోరగ నిషేవితాం |
మేఖలాన్ ఉత్కలాం చైవ దశార్ణ నగరాణి అపి |౪-౪౧-౯|
అబ్రవంతీం అవంతీం చ సర్వం ఏవ అనుపశ్యత |
విదర్భాన్ ఋష్టికాన్ చైవ రమ్యాన్ మాహిషకాన్ అపి |౪-౪౧-౧౦|
తథా వంగాన్ కలింగాం చ కౌశికాన్ చ సమంతతః |
అన్వీక్ష్య దణ్డక అరణ్యం స పర్వత నదీ గుహం |౪-౪౧-౧౧|
నదీం గోదావరీం చైవ సర్వం ఏవ అనుపశ్యత |
తథైవ ఆంధ్రాన్ చ పుణ్డ్రాన్ చ చోలాన్ పాణ్డ్యాన్ కేరలాన్ |౪-౪౧-౧౨|
అయోముఖః చ గంతవ్యః పర్వతో ధాతు మణ్డితః |
విచిత్ర శిఖరః శ్రీమాన్ చిత్ర పుష్పిత కాననః |౪-౪౧-౧౩|
సుచందన వనోద్దేశో మార్గితవ్యో మహాగిరిః |
తతః తాం ఆపగాం దివ్యాం ప్రసన్న సలిలాశయాన్ |౪-౪౧-౧౪|
తత్ర ద్రక్ష్యథ కావేరీం విహృతాం అప్సరో గణైః |
తస్య ఆసీనం నగస్య అగ్రే మలయస్య మహోజసం |౪-౪౧-౧౫|
ద్రక్ష్యథ ఆదిత్య సంకాశం అగస్త్యం ఋషి సత్తమం |
తతః తేన అభ్యనుజ్ఞాతాః ప్రసన్నేన మహాత్మనా |౪-౪౧-౧౬|
తామ్రపర్ణీం గ్రాహ జుష్టాం తరిష్యథ మహానదీం |
సా చందన వనైః చిత్రైః ప్రచ్ఛన్నా ద్వీప వారిణీ |౪-౪౧-౧౭|
కాంతా ఇవ యువతీ కాంతం సముద్రం అవగాహతే |
తతో హేమమయం దివ్యం ముక్తా మణి విభూషితం |౪-౪౧-౧౮|
యుక్తం కవాటం పాణ్డ్యానాం గతా ద్రక్ష్యథ వానరాః |
తతః సముద్రం ఆసాద్య సంప్రధార్య అర్థ నిశ్చయం |౪-౪౧-౧౯|
అగస్త్యేన అంతరే తత్ర సాగరే వినివేశితః |
చిత్ర సాను నగః శ్రీమాన్ మహేంద్రః పర్వతోత్తమః |౪-౪౧-౨౦|
జాత రూపమయః శ్రీమాన్ అవగాఢో మహార్ణవం |
నానా విధైః నగైః ఫుల్లైః లతాభిః చ ఉపశోభితం |౪-౪౧-౨౧|
దేవ ఋషి యక్ష ప్రవరైః అప్సరోభిః చ సేవితం |
సిద్ధ చారణ సంఘైః చ ప్రకీర్ణం సుమనోహరం |౪-౪౧-౨౨|
తం ఉపైతి సహస్రాక్షః సదా పర్వసు పర్వసు |
ద్వీపః తస్య అపరే పారే శత యోజన విసృతః |౪-౪౧-౨౩|
అగమ్యో మానుషైః దీప్తః తం మార్గధ్వం సమంతతః |
తత్ర సర్వ ఆత్మనా సీతా మార్గితవ్యా విశేషతః |౪-౪౧-౨౪|
స హి దేశః తు వధ్యస్య రావణస్య దురాత్మనః |
రాక్షస అధిపతేః వాసః సహస్రాక్ష సమద్యుతేః |౪-౪౧-౨౫|
దక్షిణస్య సముద్రస్య మధ్యే తస్య తు రాక్షసీ |
అంగారక ఇతి విఖ్యాతా చాయాం ఆక్షిప్య భోజినీ |౪-౪౧-౨౬|
ఏవం నిఃసంశయాన్ కృత్వా సంశయాన్ నష్ట సంశయాః |
మృగయధ్వం నరేంద్రస్య పత్నీం అమిత ఓజసః |౪-౪౧-౨౭|
తం అతిక్రమ్య లక్ష్మీవాన్ సముద్రే శత యోజనే |
గిరిః పుష్పితకో నామ సిద్ధ చారణ సేవితః |౪-౪౧-౨౮|
చంద్ర సూర్య అంశు సంకాశః సాగర అంబు సమాశ్రయః |
భ్రాజతే విపులైః శృంగైః అంబరం విలిఖన్ ఇవ |౪-౪౧-౨౯|
తస్య ఏకం కాంచనం శృంగం సేవతే యం దివాకరః |
శ్వేతం రాజతం ఏకం చ సేవతే యం నిశాకరః |
న తం కృతఘ్నాః పశ్యంతి న నృశంసా న నాస్తికాః |౪-౪౧-౩౦|
ప్రణమ్య శిరసా శైలం తం విమార్గథ వానరాః |
తం అతిక్రమ్య దుర్ధర్షం సూర్యవాన్ నామ పర్వతః |౪-౪౧-౩౧|
అధ్వనా దుర్విగాహేన యోజనాని చతుర్దశ |
తతః తం అపి అతిక్రమ్య వైద్యుతో నామ పర్వతః |౪-౪౧-౩౨|
సర్వ కామ ఫలైః వృక్షైః సర్వ కాల మనోహరైః |
తత్ర భుక్త్వా వర అర్హాణి మూలాని చ ఫలాని చ |౪-౪౧-౩౩|
మధూని పీత్వా జుష్టాని పరం గచ్ఛత వానరాః |
తత్ర నేత్ర మనః కాంతః కుంజరో నామ పర్వతః |౪-౪౧-౩౪|
అగస్త్య భవనం యత్ర నిర్మితం విశ్వకర్మణా |
తత్ర యోజన విస్తారం ఉచ్ఛ్రితం దశ యోజనం |౪-౪౧-౩౫|
శరణం కాంచనం దివ్యం నానా రత్న విభూషితం |
తత్ర భోగవతీ నామ సర్పాణాం ఆలయః పురీ |౪-౪౧-౩౬|
విశాల రథ్యా దుర్ధర్షా సర్వతః పరిరక్షితా |
రక్షితా పన్నగైః ఘోరైః తీష్క్ణ దమ్ష్ట్రైః మహా విషైః |౪-౪౧-౩౭|
సర్ప రాజో మహాఘోరో యస్యాం వసతి వాసుకిః |
నిర్యాయ మార్గితవ్యా చ సా చ భోగవతీ పురీ |౪-౪౧-౩౮|
తత్ర చ అంతరోద్దేశా యే కేచన సమావృతాః |
తం చ దేశం అతిక్రమ్య మహాన్ ఋషభ సంస్థితిః |౪-౪౧-౩౯|
సర్వ రత్నమయః శ్రీమాన్ ఋషభో నామ పర్వతః |
గోశీర్షకం పద్మకం చ హరిశ్యామం చ చందనం |౪-౪౧-౪౦|
దివ్యం ఉత్పద్యతే యత్ర తత్ చైవ అగ్ని సమ ప్రభం |
న తు తత్ చందనం దృష్ట్వా స్ప్రష్టవ్యం చ కదాచన |౪-౪౧-౪౧|
రోహితా నామ గంధర్వా ఘోరం రక్షంతి తద్ వనం |
తత్ర గంధర్వ పతయః పంచ సూర్య సమ ప్రభాః |౪-౪౧-౪౨|
శైలూషో గ్రామణీః శిక్షః శుకో బభ్రుః తథైవ చ |
రవి సోమ అగ్ని వపుషా నివాసః పుణ్య కర్మణాం |౪-౪౧-౪౩|
అంతే పృథివ్యా దుర్ధర్షాః తతః స్వర్గ జితః స్థితాః |
తతః పరం న వః సేవ్యః పితృ లోకః సుదారుణః |౪-౪౧-౪౪|
రాజధానీ యమస్య ఏషా కష్టేన తమసా ఆవృతా |
ఏతావత్ ఏవ యుష్మాభిః వీరా వానర పుంగవాః |
శక్యం విచేతుం గంతుం వా న అతో గతిమతాం గతిః |౪-౪౧-౪౫|
సర్వం ఏతత్ సమాలోక్య యత్ చ అన్యత్ అపి దృశ్యతే |
గతిం విదిత్వా వైదేహ్యాః సంనివర్తితం అర్హథ |౪-౪౧-౪౬|
యః చ మాసాన్ నివృత్తో అగ్రే దృష్టా సీత ఇతి వక్ష్యతి |
మత్ తుల్య విభవో భోగైః సుఖం స విహరిష్యతి |౪-౪౧-౪౭|
తతః ప్రియతరో న అస్తి మమ ప్రాణాత్ విశేషతః |
కృత అపరాధో బహుశో మమ బంధుః భవిష్యతి |౪-౪౧-౪౮|
అమిత బల పరాక్రమా భవంతో
విపుల గుణేషు కులేషు చ ప్రసూతాః |
మనుజ పతి సుతాం యథా లభధ్వం
తత్ అధిగుణం పురుషార్థం ఆరభధ్వం |౪-౪౧-౪౯|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ఏకచత్వారింశః సర్గః |౪-౪౧|
|
|
|
|
అబ్రవిత్ మేఘ సంకాశం సుశేషణం నామ వానరం |౪-౪౨-౧|
తారాయాః పితరం రాజా శ్వశురం భీమ విక్రమం |
అబ్రవీత్ ప్రాంజలిః వాక్యం అభిగమ్య ప్రణమ్య చ |౪-౪౨-౨|
మహర్షి పుత్రం మారీచం అర్చిష్మంతం మహాకపిం |
వృ్ఇతం కపివరైః శూరైః మహేంద్ర సదృ్ఇశ ద్యుతిం |౪-౪౨-౩|
బుద్ధి విక్రమ సంపన్నాన్ వైనతేయ సమ ద్యుతిం |
మరీచి పుత్రాన్ మారీచాన్ అర్చిర్మాల్యాన్ మహబలాన్ |౪-౪౨-౪|
ఋషి పుత్రాన్ చ తాన్ సర్వాన్ ప్రతీచీం ఆదిశత్ దిశం |
ద్వాభ్యాం శత సహస్రాభ్యాం కపీనాం కపి సత్తమాః |౪-౪౨-౫|
సుశేషణ ప్రముఖా యూయం వైదేహీం పరిమార్గథ |
సౌరాష్ట్రాన్ సహ బాహ్లీకాన్ చంద్రచిత్రాన్ తథైవ చ |౪-౪౨-౬|
స్ఫీతాన్ జన పదాన్ రమ్యాన్ విపులాని పురాణి చ |
పుంనాగ గహనం కుక్షిం వకుల ఉద్దాలక ఆకులం |౪-౪౨-౭|
తథా కేతక ఖండాన్ చ మార్గధ్వం హరి పుంగవాః |
ప్రత్యక్ స్రోతో వహాః చైవ నద్యః శీతజలాః శివాః |౪-౪౨-౮|
తాపసానాం అరణ్యాని కాంతారా గిరయః చ యే |
తత్ర స్థలీః మరుప్రాయా అతి ఉచ్చ శిఖరాః శిలాః |౪-౪౨-౯|
గిరి జాల ఆవృతాం దుర్గాం మార్గిత్వా పశ్చిమాం దిశం |
తతః పశ్చిమం ఆగమ్య సముద్రం ద్రష్టుం అర్హథ |౪-౪౨-౧౦|
తిమి నక్ర ఆకుల జలం గత్వా ద్రక్ష్యథ వానరాః |
తతః కేతక ఖండేషు తమాల గహనేషు చ |౪-౪౨-౧౧|
కపయో విహరిష్యంతి నారికేల వనేషు చ |
తత్ర సీతాం చ మార్గధ్వం నిలయం రావణస్య చ |౪-౪౨-౧౨|
వేలాతల నివేష్టేషు పర్వతేషు వనేషు చ |
మురచీ పత్తనం చైవ రమ్యం చైవ జటా పురం |౪-౪౨-౧౩|
అవంతీం అంగలేపాం చ తథా చ అలక్షితం వనం |
రాష్ట్రాణి చ విశాలాని పత్తనాని తతః తతః |౪-౪౨-౧౪|
సింధు సాగరయోః చైవ సంగమే తత్ర పర్వతః |
మహాన్ హేమ గిరిః నామ శత శృంగో మహాద్రుమః |౪-౪౨-౧౫|
తత్ర ప్రస్థేషు రమ్యేషు సింహాః పక్ష గమాః స్థితాః |
తిమి మత్స్య గజాంబ్ చైవ నీడాని ఆరోపయంతి తే |౪-౪౨-౧౬|
తాని నీడాని సింహానాం గిరి శృంగ గతాః చ యే |
దృప్తాః తృప్తాః చ మాతంగాః తోయద స్వన నిఃస్వనాః |౪-౪౨-౧౭|
విచరంతి విశాలే అస్మిన్ తోయ పూర్ణే సమంతతః |
తస్య శృంగం దివ స్పర్శం కాంచనం చిత్ర పాదపం |౪-౪౨-౧౮|
సర్వం ఆశు విచేతవ్యం కపిభిః కామ రూపిభిః |
కోటిం తత్ర సముద్రే తు కాంచనీం శత యోజనం |౪-౪౨-౧౯|
దుర్దర్శాం పారియాత్రస్య గతా ద్రక్ష్యథ వానరాః |
కోట్యః తత్ర చతుర్వింశత్ గంధర్వాణాం తరస్వినాం |౪-౪౨-౨౦|
వసంతి అగ్ని నికాశానాం ఘోరాణాం కామ రూపిణాం |
పావక అర్చిః ప్రతీకాశాః సమవేతాః సమంతతః |౪-౪౨-౨౧|
న అతి ఆసాదయిత్వాః తే వానరైః భీమ విక్రమైః |
న అదేయం చ ఫలం తస్మాత్ దేశాత్ కించిత్ ప్లవంగమైః |౪-౪౨-౨౨|
దురాసదా హి తే వీరాః సత్త్వవంతో మహాబలాః |
ఫల మూలాని తే తత్ర రక్షంతే భీమ విక్రమాః |౪-౪౨-౨౩|
తత్ర యత్నః చ కర్తవ్యో మార్గితవ్యా చ జానకీ |
న హి తేభ్యో భయం కించిత్ కపిత్వం అనువర్తతాం |౪-౪౨-౨౪|
తత్ర వైదూర్య వర్ణాభో వజ్ర సంస్థాన సంస్థితః |
నానా ద్రుమ లతా ఆకీర్ణో వజ్రః నామ మహాగిరిః |౪-౪౨-౨౫|
శ్రీమాన్ సముదితః తత్ర యోజనానాం శతం సమం |
గుహాః తత్ర విచేతవ్యాః ప్రయత్నేన ప్లవంగమాః |౪-౪౨-౨౬|
చతుర్ భాగే సముద్రస్య చక్రవాన్ నామ పర్వతః |
తత్ర చక్రం సహస్రారం నిర్మితం విశ్వకర్మణా |౪-౪౨-౨౭|
తత్ర పంచజనం హత్వా హయగ్రీవం చ దానవం |
ఆజహార తతః చక్రం శంఖం చ పురుషోత్తమః |౪-౪౨-౨౮|
తస్య సానుషు రమ్యేషు విశాలాసు గుహాసు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యః తతః తతః |౪-౪౨-౨౯|
యోజనాని చతుః షష్టిః వరాహో నామ పర్వతః |
సువర్ణ శృంగః సుమహాన్ అగాధే వరుణ ఆలయే |౪-౪౨-౩౦|
తత్ర ప్రాక్ జ్యోతిషం నామ జాతరూపమయం పురం |
యస్మిన్ వసతి దుష్ట ఆత్మా నరకో నామ దానవః |౪-౪౨-౩౧|
తత్ర సానుషు రమ్యేషు విశాలాసు గుహాసు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యః తతః తతః |౪-౪౨-౩౨|
తం అతిక్రమ్య శైలేంద్రం కాంచనాన్ అంతర దర్శనం |
పర్వతః సర్వ సౌవర్ణో ధారా ప్రస్రవణ ఆయుతః |౪-౪౨-౩౩|
తం గజాః చ వరాహాః చ సింహా వ్యాఘ్రాః చ సర్వతః |
అభిగర్జంతి సతతం తేన శబ్దేన దర్పితాః |౪-౪౨-౩౪|
యస్మిన్ హరి హయః శ్రీమాన్ మహేంద్రః పాకశాసనః |
అభిషిక్తః సురై రాజా మేఘో నామ స పర్వతః |౪-౪౨-౩౫|
తం అతిక్రమ్య శైలేంద్రం మహేంద్ర పరిపాలితం |
షష్టిం గిరి సహస్రాణి కాంచనాని గమిష్యథ |౪-౪౨-౩౬|
తరుణ ఆదిత్య వర్ణాని భ్రాజమానాని సర్వతః |
జాతరూపమయైః వృక్షైః శోభితాని సుపుష్పితైః |౪-౪౨-౩౭|
తేషాం మధ్యే స్థితో రాజా మేరుః ఉత్తమ పర్వతః |
ఆదిత్యేన ప్రసన్నేన శైలో దత్త వరః పురా |౪-౪౨-౩౮|
తేన ఏవం ఉక్తః శైలేంద్రః సర్వ ఏవ త్వత్ ఆశ్రయాః |
మత్ ప్రసాదాత్ భవిష్యంతి దివా రాత్రౌ చ కాంచనాః |౪-౪౨-౩౯|
త్వయి యే చ అపి వత్స్యంతి దేవ గంధర్వ దానవాః |
తే భవిష్యంతి భక్తాః చ ప్రభయా కాంచన ప్రభాః |౪-౪౨-౪౦|
విశ్వేదేవాః చ వసవో మరుతః చ దివ ఓకసః |
ఆగత్య పశ్చిమాం సంధ్యాం మేరుం ఉత్తమ పర్వతం |౪-౪౨-౪౧|
ఆదిత్యం ఉపతిష్ఠంతి తైః చ సూర్యో అభిపూజితః |
అదృశ్యః సర్వ భూతానాం అస్తం గచ్ఛతి పర్వతం |౪-౪౨-౪౨|
యోజనానాం సహస్రాణి దశ తాని దివాకరః |
ముహూర్త అర్ధేన తం శీఘ్రం అభియాతి శిల ఉచ్చయం |౪-౪౨-౪౩|
శృంగే తస్య మహత్ దివ్యం భవనం సూర్య సంనిభం |
ప్రాసాద గణ సంబాధం విహితం విశ్వకర్మణా |౪-౪౨-౪౪|
శోభితం తరుభిః చిత్రైః నానా పక్షి సమాకులైః |
నికేతం పాశ హస్తస్య వరుణస్య మహాత్మనః |౪-౪౨-౪౫|
అంతరా మేరుం అస్తం చ తాలో దశ శిరా మహాన్ |
జాతరూపమయః శ్రీమాన్ భ్రాజతే చిత్ర వేదికః |౪-౪౨-౪౬|
తేషు సర్వేషు దుర్గేషు సరస్సు చ సరిత్సు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యః తతః తతః |౪-౪౨-౪౭|
యత్ర తిష్ఠతి ధర్మజ్ఞః తపసా స్వేన భావితః |
మేరు సావర్ణిర్ ఇతి ఏష ఖ్యాతో వై బ్రహ్మణా సమః |౪-౪౨-౪౮|
ప్రష్టవ్యో మేరుసావర్ణిః మహర్షిః సూర్య సంనిభః |
ప్రణమ్య శిరసా భూమౌ ప్రవృత్తిం మైథిలీం ప్రతి |౪-౪౨-౪౯|
ఏతావత్ జీవ లోకస్య భాస్కరో రజనీ క్షయే |
కృత్వా వితిమిరం సర్వం అస్తం గచ్ఛతి పర్వతం |౪-౪౨-౫౦|
ఏతావత్ వానరైః శక్యం గంతుం వానర పుంగవాః |
అభాస్కరం అమర్యాదం న జానీమః తతః పరం |౪-౪౨-౫౧|
అవగమ్య తు వైదేహీం నిలయం రావణస్య చ |
అస్తం పర్వతం ఆసాద్య పూర్ణే మాసే నివర్తత |౪-౪౨-౫౨|
ఊర్ధ్వం మాసాన్ న వస్తవ్యం వసన్ వధ్యో భవేన్ మమ |
సహ ఏవ శూరో యుష్మాభిః శ్వశురో మే గమిష్యతి |౪-౪౨-౫౩|
శ్రోతవ్యం సర్వం ఏతస్య భవద్భిః దిష్ట కారిభిః |
గురుః ఏష మహాబాహుః శ్వశురో మే మహాబలః |౪-౪౨-౫౪|
భవంతః చ అపి విక్రాంతాః ప్రమాణం సర్వే ఏవ హి |
ప్రమాణం ఏనం సంస్థాప్య పశ్యధ్వం పశ్చిమాం దిశం |౪-౪౨-౫౫|
దృష్టాయాం తు నరేంద్రస్యా పత్న్యాం అమిత తేజసః |
కృత కృత్యా భవిష్యామః కృతస్య ప్రతికర్మణా |౪-౪౨-౫౬|
అతో అన్యత్ అపి యత్ కార్యం కార్యస్య అస్య ప్రియం భవేత్ |
సంప్రధార్య భవద్భిః చ దేశ కాల అర్థ సంహితం |౪-౪౨-౫౭|
తతః సుషేణ ప్రముఖాః ప్లవంగమాః
సుగ్రీవ వాక్యం నిపుణం నిశమ్య |
ఆమంత్ర్య సర్వే ప్లవగాధిపం తే
జగ్ముర్ దిశం తాం వరుణ అభిగుప్తాం |౪-౪౨-౫౮|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ద్విచత్వారింశః సర్గః |౪-౪౨|
|
|
|
|
వీరం శతబలిం నామ వానరం వానరరేశ్వర |౪-౪౩-౧|
ఉవాచ రాజా సర్వజ్ఞః సర్వ వానర సత్తమ |
వాక్యం ఆత్మ హితం చైవ రామస్య చ హితం తదా |౪-౪౩-౨|
వృతః శత సహస్రేణ త్వత్ విధానాం వన ఓకసాం |
వైవస్వత సుతైః సార్ధం ప్రవిష్ఠ సర్వ మంత్రిభిః |౪-౪౩-౩|
దిశం హి ఉదీచీం విక్రాంత హిమ శైల అవతంసికాం |
సర్వతః పరిమార్గధ్వం రామ పత్నీం యశస్వినీం |౪-౪౩-౪|
అస్మిన్ కార్యే వినివృత్తే కృతే దాశరథేః ప్రియే |
ఋణాన్ ముక్తా భవిష్యామః కృత అర్థా అర్థవిదాం వరాః |౪-౪౩-౫|
కృతం హి ప్రియం అస్మాకం రాఘవేణ మహాత్మనా |
తస్య చేత్ ప్రతికారో అస్తి సఫలం జీవితం భవేత్ |౪-౪౩-౬|
అర్థినః కార్య నిర్వృత్తిం అకర్తుం అపి యః చరేత్ |
తస్య స్యాత్ సఫలం జన్మ కిం పునః పూర్వ కారిణః |౪-౪౩-౭|
ఏతాం బుద్ధిం సమాస్థాయ దృశ్యతే జానకీ యథా |
తథా భవద్భిః కర్తవ్యం అస్మత్ ప్రియ హిత ఏషిభిః |౪-౪౩-౮|
అయం హి సర్వ భూతానాం మాన్యః తు నర సత్తమః |
అస్మాసు చ గతః ప్రీతిం రామః పర పురం జయః |౪-౪౩-౯|
ఇమాని బహు దుర్గాణి నద్యః శైల అంతరాణి చ |
భవంతః పరిమార్గంతు బుద్ధి విక్రమ సంపదా |౪-౪౩-౧౦|
తత్ర ంలేచ్ఛాన్ పులిందాన్ చ శూరసేనాన్ తథైవ చ |
ప్రస్థాలాన్ భరతాన్ చైవ కురూం చ సహ మద్రకైః |౪-౪౩-౧౧|
కాంబోజ యవనాన్ చైవ శకాన్ పత్తనాని చ |
అన్వీక్ష్య దరదాన్ చైవ హిమవంతం విచిన్వథ |౪-౪౩-౧౨|
లోధ్ర పద్మక ఖణ్డేషు దేవదారు వనేషు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యా తతః తతః |౪-౪౩-౧౩|
తతః సోమ ఆశ్రమం గత్వా దేవ గంధర్వ సేవితం |
కాలం నామ మహాసానుం పర్వతం తం గమిష్యథ |౪-౪౩-౧౪|
మహత్సు తస్య శైలేషు పర్వతేషు గుహాసు చ |
విచిన్వత మహాభాగాం రామ పత్నీం అనిందితాం |౪-౪౩-౧౫|
తం అతిక్రమ్య శైలేంద్రం హేమ గర్భం మహాగిరిం |
తతః సుదర్శనం నామ పర్వతం గంతుం అర్హథ |౪-౪౩-౧౬|
తతో దేవసఖో నామ పర్వతః పతగ ఆలయ |
నానా పక్షి సమాకీర్ణో వివిధ ద్రుమ భూషితః |౪-౪౩-౧౭|
తస్య కానన ఖణ్డేషు నిర్ఝరేషు గుహాసు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యః తతః తతః |౪-౪౩-౧౮|
తం అతిక్రమ్య చ ఆకాశం సర్వతః శత యోజనం |
అపర్వత నదీ వృక్షం సర్వ సత్త్వ వివర్జితం |౪-౪౩-౧౯|
తత్ తు శీఘ్రం అతిక్రమ్య కాంతారం రోమ హర్షణం |
కైలాసం పాణ్డురం ప్రాప్య హృష్టా యూయం భవిష్యథ |౪-౪౩-౨౦|
తత్ర పాణ్డుర మేఘాభం జాంబూనద పరిష్కృతం |
కుబేర భవనం రమ్యం నిర్మితం విశ్వకర్మణా |౪-౪౩-౨౧|
విశాలా నలినీ యత్ర ప్రభూత కమలోత్పలా |
హంస కారణ్డవ ఆకీర్ణా అప్సరో గణ సేవితా |౪-౪౩-౨౨|
తత్ర వైశ్రవణో రాజా సర్వ భూత నమస్కృతః |
ధనదో రమతే శ్రీమాన్ గుహ్యకైః సహ యక్ష రాట్ |౪-౪౩-౨౩|
తస్య చంద్ర నికశేషు పర్వతేషు గుహాసు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యః తతః తతః |౪-౪౩-౨౪|
క్రౌంచం తు గిరిం ఆసాద్య బిలం తస్య సుదుర్గమం |
అప్రమత్తైః ప్రవేష్టవ్యం దుష్ప్రవేశం హి తత్ స్మృతం |౪-౪౩-౨౫|
వసంతి హి మహాత్మానః తత్ర సూర్య సమ ప్రభాః |
దేవైః అభ్యర్థితాః సమ్యక్ దేవ రూపా మహర్షయః |౪-౪౩-౨౬|
క్రౌంచస్య తు గుహాః చ అన్యాః సానూని శిఖరాణి చ |
నిర్దరాః చ నితంబాః చ విచేతవ్యాః తతః తతః |౪-౪౩-౨౭|
అవృక్షం కామ శైలం చ మానసం విహగ ఆలయం |
న గతిః తత్ర భూతానాం దేవానాం న చ రక్షసాం |౪-౪౩-౨౮|
స చ సర్వైః విచేతవ్యః స సాను ప్రస్థ భూధరః |
క్రౌంచం గిరిం అతిక్రమ్య మైనాకో నామ పర్వతః |౪-౪౩-౨౯|
మయస్య భవనం తత్ర దానవస్య స్వయం కృతం |
మైనాకః తు విచేతవ్యః స సాను ప్రస్థ కందరః |౪-౪౩-౩౦|
స్త్రీణాం అశ్వ ముఖీనాం చ నికేతాః తత్ర తత్ర తు |
తం దేశం సమతిక్రమ్య ఆశ్రమం సిద్ధ సేవితం |౪-౪౩-౩౧|
సిద్ధా వైఖానసాః తత్ర వాలఖిల్యాః చ తాపసాః |
వందితవ్యాః తతః సిద్ధాః తాపసా వీత కల్మషాః |౪-౪౩-౩౨|
ప్రష్టవ్యాః చ అపి సీతాయాః ప్రవృత్తిం వినయ అన్వితైః |
హేమ పుష్కర సంఛన్నం తత్ర వైఖానసం సరః |౪-౪౩-౩౩|
తరుణ ఆదిత్య సంకాశైః హంసైః విచరితం శుభైః |
ఔపవాహ్యః కుబేరస్య సర్వభౌమ ఇతి స్మృతః |౪-౪౩-౩౪|
గజః పర్యేతి తం దేశం సదా సహ కరేణుభిః |
తత్ సారః సమతిక్రమ్య నష్ట చంద్ర దివాకరం |
అనక్షత్ర గణం వ్యోమ నిష్పయోదం అనాదితం |౪-౪౩-౩౫|
గభస్తిభిః ఇవ అర్కస్య స తు దేశః ప్రకాశతే |
విశ్రామ్యద్భిః తపః సిద్ధైః దేవ కల్పైః స్వయంప్రభైః |౪-౪౩-౩౬|
తం తు దేశం అతిక్రమ్య శైలోదా నామ నిమ్నగా |
ఉభయోః తీరయోః తస్యాః కీచకా నామ వేణవః |౪-౪౩-౩౭|
తే నయంతి పరం తీరం సిద్ధాన్ ప్రత్యానయంతి చ |
ఉత్తరాః కురవః తత్ర కృత పుణ్య ప్రతిశ్రియాః |౪-౪౩-౩౮|
తతః కాంచన పద్మాభిః పద్మినీభిః కృతోదకాః |
నీల వైదూర్య పత్రాఢ్యా నద్యః తత్ర సహస్రశః |౪-౪౩-౩౯|
రక్తోత్పల వనైః చ అత్ర మణ్డితాః చ హిరణ్మయైః |
తరుణ ఆదిత్య సంకాశా భాంతి తత్ర జలాశయాః |౪-౪౩-౪౦|
మహార్హ మణి పత్రైః చ కాంచన ప్రభ కేసరైః |
నీలోత్పల వనైః చిత్రైః స దేశః సర్వతో వృతః |౪-౪౩-౪౧|
నిస్తులాభిః చ ముక్తాభిః మణిభిః చ మహాధనైః |
ఉద్భూత పులినాః తత్ర జాతరూపైః చ నిమ్నగాః |౪-౪౩-౪౨|
సర్వ రత్నమయైః చిత్రైః అవగాఢా నగోత్తమైః |
జాతరూపమయైః చ అపి హుతాశన సమ ప్రభైః |౪-౪౩-౪౩|
నిత్య పుష్ప ఫలాః తత్ర నగాః పత్రరథ ఆకులాః |
దివ్య గంధ రస స్పర్శాః సర్వ కామాన్ స్రవంతి చ |౪-౪౩-౪౪|
నానా ఆకారాణి వాసాంసి ఫలంతి అన్యే నగోత్తమాః |
ముక్తా వైదూర్య చిత్రాణి భూషణాని తథైవ చ |
స్త్రీణాం యాని అనురూపాణి పురుషాణాం తథైవ చ |౪-౪౩-౪౫|
సర్వ ఋతు సుఖ సేవ్యాని ఫలంతి అన్యే నగోత్తమాః |
మహా అర్హాణి మణి చిత్రాణి ఫలంతి అన్యే నగోత్తమాః |౪-౪౩-౪౬|
శయనాని ప్రసూయంతే చిత్ర ఆస్తారణవంతి చ |
మనః కాంతాని మాల్యాని ఫలంతి అత్ర అపరే ద్రుమాః |౪-౪౩-౪౭|
పానాని చ మహా అర్హాణి భక్ష్యాణి వివిధాని చ |
స్త్రియః చ గుణ సంపన్నా రూప యౌవన లక్షితాః |౪-౪౩-౪౮|
గంధర్వాః కింనరా సిద్ధా నాగా విద్యాధరాః తథా |
రమంతే సహితాః తత్ర నారీభిః భాస్వర ప్రభాః |౪-౪౩-౪౯|
సర్వే సుకృత కర్మాణః సర్వే రతి పరాయణాః |
సర్వే కామ అర్థ సహితా వసంతి సహ యోషితః |౪-౪౩-౫౦|
గీత వాదిత్ర నిర్ఘోషః స ఉత్కృష్ట హసిత స్వనః |
శ్రూయతే సతతం తత్ర సర్వ భూత మనోరమః |౪-౪౩-౫౧|
తత్ర న అముదితః కశ్చిన్ న అత్ర కశ్చిత్ అసత్ ప్రియః |
అహని అహని వర్ధంతే గుణాః తత్ర మనోరమాః |౪-౪౩-౫౨|
తం అతిక్రమ్య శైలేంద్రం ఉత్తరః పయ్సాం నిధిః |
తత్ర సోమ గిరిర్ నామ మధ్యే హేమమయో మహాన్ |౪-౪౩-౫౩|
ఇంద్ర లోక గతా యే చ బ్రహ్మ లోక గతాః చ యే |
దేవాః తం సమవేక్షంతే గిరి రాజం దివం గతాః |౪-౪౩-౫౪|
స తు దేశో విసూర్యో అపి తస్య భాసా ప్రకాశతే |
సూర్య లక్ష్మ్యా అభివిజ్ఞేయః తపతా ఇవ వివస్వతా |౪-౪౩-౫౫|
భగవాన్ తత్ర విశ్వాత్మా శంభుః ఏకాదశ ఆత్మకః |
బ్రహ్మా వసతి దేవేశో బ్రహ్మ ఋషి పరివారితః |౪-౪౩-౫౬|
న కథంచన గంతవ్యం కురూణాం ఉత్తరేణ వః |
అన్యేషాం అపి భూతానాం న అనుక్రామతి వై గతిః |౪-౪౩-౫౭|
సా హి సోమ గిరిః నామ దేవానాం అపి దుర్గమః |
తం ఆలోక్య తతః క్షిప్రం ఉపావర్తితుం అర్హథ |౪-౪౩-౫౮|
ఏతావత్ వానరైః శక్యం గంతుం వానర పుంగవాః |
అభాస్కరం అమర్యాదం న జానీమః తతః పరం |౪-౪౩-౫౯|
సర్వం ఏతత్ విచేతవ్యం యన్ మయా పరికీర్తితం |
యత్ అన్యత్ అపి న ఉక్తం చ తత్ర అపి క్రియతాం మతిః |౪-౪౩-౬౦|
తతః కృతం దాశరథేః మహత్ ప్రియం
మహత్తరం చ అపి తతో మమ ప్రియం |
కృతం భవిష్యతి అనిలోఅనలోఉపమా
విదేహజా దర్శనజేన కర్మణా |౪-౪౩-౬౧|
తతః కృతార్థాః సహితాః సబాంధవా
మయా అర్చితాః సర్వ గుణైః మనో రమైః |
చరిష్యథ ఉర్వీం ప్రతిశాంత శత్రవాః
సహ ప్రియా భూత ధరాః ప్లవంగమాః |౪-౪౩-౬౨|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే త్రిచత్వారింశః సర్గః |౪-౪౩|
|
|
|
|
స హి తస్మిన్ హరి శ్రేష్ఠే నిశ్చితార్థో అర్థ సాధనే |౪-౪౪-౧|
అబ్రవీత్ చ హనూమంతం విక్రంతం అనిల ఆత్మజం |
సుగ్రీవః పరమ ప్రీతః ప్రభుః సర్వ వన ఓకసాం |౪-౪౪-౨|
న భూమౌ న అంతరిక్షే వా న అంబరే న అమర ఆలయే |
న అప్సు వా గతి సంగం తే పశ్యామి హరి పుంగవ |౪-౪౪-౩|
స అసురాః సహ గంధర్వాః స నాగ నర దేవతాః |
విదితాః సర్వ లోకాః తే స సాగర ధరా ధరాః |౪-౪౪-౪|
గతిః వేగః చ తేజః చ లాఘవం చ మహాకపే |
పితుః తే సదృశం వీర మారుతస్య మహా ఓజసః |౪-౪౪-౫|
తేజసా వా అపి తే భూతం న సమం భువి విద్యతే |
తత్ యథా లభ్యతే సీతా తత్ త్వం ఏవ అనుచింతయ |౪-౪౪-౬|
త్వయి ఏవ హనుమన్ అస్తి బలం బుద్ధిః పరాక్రమః |
దేశ కాల అనువృత్తిః చ నయః చ నయ పణ్డిత |౪-౪౪-౭|
తతః కార్య సమాసంగం అవగమ్య హనూమతి |
విదిత్వా హనుమంతం చ చింతయామాస రాఘవః |౪-౪౪-౮|
సర్వథా నిశ్చిత అర్థో అయం హనూమతి హరి ఈశ్వరః |
నిశ్చిత అర్థతరః చ అపి హనూమాన్ కార్య సాధనే |౪-౪౪-౯|
తత్ ఏవం ప్రస్థితస్య అస్య పరిజ్ఞాతస్య కర్మభిః |
భర్త్రా పరిగృహీతస్య ధ్రువః కార్య ఫలోదయః |౪-౪౪-౧౦|
తం సమీక్ష్య మహాతేజా వ్యవసాయోత్తరం హరిం |
కృతార్థ ఇవ సంహృష్టః ప్రహృష్ట ఇంద్రియ మానసః |౪-౪౪-౧౧|
దదౌ తస్య తతః ప్రీతః స్వ నామాంక ఉపశోభితం |
అంగులీయం అభిజ్ఞానం రాజపుత్ర్యాః పరంతపః |౪-౪౪-౧౨|
అనేన త్వాం హరిశ్రేష్ఠ చిహ్నేన జనకాత్మజా |
మత్ సకాశాత్ అనుప్రాప్తం అనుద్విగ్నా అనుపశ్యతి |౪-౪౪-౧౩|
వ్యవసాయః చ తే వీర సత్త్వ యుక్తః చ విక్రమః |
సుగ్రీవస్య చ సందేశః సిద్ధిం కథయతి ఇవ మే |౪-౪౪-౧౪|
స తత్ గృహ్య హరిశ్రేష్ఠః స్థాప్య మూర్ధ్ని కృతాంజలిః |
వందిత్వా చరణౌ చైవ ప్రస్థితః ప్లవగర్షభః |౪-౪౪-౧౫|
స తత్ ప్రకర్షన్ హరిణాం మహత్ బలం
బభూవ వీరః పవనాత్మజః కపిః |
గత అంబుదే వ్యోమ్ని విశుద్ధ మణ్డలః
శశీ ఇవ నక్షత్ర గణోపశోభితః |౪-౪౪-౧౬|
అతిబల బలం ఆశ్రితః తవ అహం
హరి వర విక్రమ విక్రమైః అనల్పైః |
పవన సుత యథా అధిగమ్యతే సా
జనక సుతా హనుమన్ తథా కురుష్వ |౪-౪౪-౧౭|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే చతుశ్చత్వారింశః సర్గః |౪-౪౪|
(Continued ....)
(My humble salutations to the lotus
feet of Swamy jis, Philosophic Scholars
and greatful to Wikisource for the
collection)
0 comments:
Post a Comment