|
|
|
|
హనూమంతం స్థితం పార్శ్వే వచనం చ ఇదం అబ్రవీత్ |౪-౩౭-౧|
మహేంద్ర హిమవత్ వింధ్య కైలాస శిఖరేషు చ |
మందరే పాణ్డు శిఖరే పంచ శైలేషు యే స్థితాః |౪-౩౭-౨|
తరుణ ఆదిత్య వర్ణేషు భ్రాజమానేషు నిత్యశః |
పర్వతేషు సముద్ర అంతే పశ్చిమస్యాం తు యే దిశి |౪-౩౭-౩|
ఆదిత్య భవనే చైవ గిరౌ సంధ్యా అభ్ర సంనిభే |
పద్మ తాల వనం భీమాః సంశ్రితా హరి పుంగవాః |౪-౩౭-౪|
అంజన అంబుద సంకాశాః కుంజర ప్రతిమ ఓజసః |
అంజనే పర్వతే చైవ యే వసంతి ప్లవంగమాః |౪-౩౭-౫|
మహాశైల గుహా ఆవాసా వానరాః కనక ప్రభాః |
మేరు పార్శ్వ గతాః చైవ యే చ ధూమ్ర గిరిం శ్రితాః |౪-౩౭-౬|
తరుణ ఆదిత్య వర్ణాః చ పర్వతే యే మహారుణే |
పిబంతో మధు మైరేయం భీమ వేగాః ప్లవంగమాః |౪-౩౭-౭|
వనేషు చ సురమ్యేషు సుగంధిషు మహత్సు చ |
తాపస ఆశ్రమ రమ్యేషు వన అంతేషు సమంతతః |౪-౩౭-౮|
తాన్ తాన్ త్వం ఆనయ క్షిప్రం పృథివ్యాం సర్వ వానరాన్ |
సామ దాన ఆదిభిః కల్పైః వానరైః వేగవత్తరైః |౪-౩౭-౯|
ప్రేషితాః ప్రథమం యే చ మయా ఆజ్ఞాతాః మహాజవాః |
త్వరణ అర్థం తు భూయః త్వం సంప్రేషయ హరీశ్వరాన్ |౪-౩౭-౧౦|
యే ప్రసక్తాః చ కామేషు దీర్ఘ సూత్రాః చ వానరాః |
ఇహ ఆనయస్వ తాన్ శీఘ్రం సర్వాన్ ఏవ కపీశ్వరాన్ |౪-౩౭-౧౧|
అహోభిః దశభిః యే చ న ఆగచ్ఛంతి మమ ఆజ్ఞయా |
హంతవ్యాః తే దురాత్మానో రాజ శాసన దూషకాః |౪-౩౭-౧౨|
శతాని అథ సహస్రాణి కోట్యః చ మమ శాసనాత్ |
ప్రయాంతు కపి సింహానాం నిదిశే మమ యే స్థితాః |౪-౩౭-౧౩|
మేఘ పర్వత సంకాశాః ఛాదయంత ఇవ అంబరం |
ఘోర రూపాః కపి శ్రేష్ఠా యాంతు మత్ శాసనాత్ ఇతః |౪-౩౭-౧౪|
తే గతిజ్ఞా గతిం గత్వా పృథివ్యాం సర్వ వానరాః |
ఆనయంతు హరీన్ సర్వాన్ త్వరితాః శాసనాన్ మమ |౪-౩౭-౧౫|
తస్య వానర రాజస్య శ్రుత్వా వాయు సుతో వచః |
దిక్షు సర్వాసు విక్రాంతాన్ ప్రేషయామాస వానరాన్ |౪-౩౭-౧౬|
తే పదం విష్ణు విక్రాంతం పతత్రి జ్యోతిః అధ్వగాః |
ప్రయాతాః ప్రహితా రాజ్ఞా హరయః తు క్షణేన వై |౪-౩౭-౧౭|
తే సముద్రేషు గిరిషు వనేషు చ సరఃసు చ |
వానరా వానరాన్ సర్వాన్ రామ హేతోః అచోదయన్ |౪-౩౭-౧౮|
మృత్యు కాల ఉపమస్య ఆజ్ఞాం రాజ రాజస్య వానరాః |
సుగ్రీవస్య ఆయయుః శ్రుత్వా సుగ్రీవ భయ శంకితాః |౪-౩౭-౧౯|
తతః తే అంజన సంకాశా గిరేః తస్మాత్ మహాజవాః |
తిస్రః కోట్యః ప్లవంగానాం నిర్యయుర్ యత్ర రాఘవః |౪-౩౭-౨౦|
అస్తం గచ్ఛతి యత్ర అర్కః తస్మిన్ గిరివరే రతాః |
సంతప్త హేమ వర్ణ ఆభా తస్మాత్ కోట్యో దశ చ్యుతాః |౪-౩౭-౨౧|
కైలాస శిఖరేభ్యః చ సింహ కేసర వర్చసాం |
తతః కోటి సహస్రాణి వానరాణాం సమాగమన్ |౪-౩౭-౨౨|
ఫల మూలేన జీవంతో హిమవంతం ఉపాశ్రితాః |
తేషాం కోటి సహస్రాణాం సహస్రం సమవర్తత |౪-౩౭-౨౩|
అంగారక సమానానాం భీమానాం భీమ కర్మణాం |
వింధ్యాత్ వానర కోటీనాం సహస్రాణి అపతన్ ద్రుతం |౪-౩౭-౨౪|
క్షీర ఉద వేలా నిలయాః తమాల వన వాసినః |
నారి కేల అశనాః చైవ తేషాం సంఖ్యా న విద్యతే |౪-౩౭-౨౫|
వనేభ్యో గహ్వరేభ్యః చ సరిత్భ్యః చ మహాబలాః |
ఆగచ్ఛత్ వానరీ సేనా పిబంతి ఇవ దివా కరం |౪-౩౭-౨౬|
యే తు త్వరయితుం యాతా వానరాః సర్వ వానరాన్ |
తే వీరా హిమవత్ శైలే దదృశుః తం మహాద్రుమం |౪-౩౭-౨౭|
తస్మిన్ గిరి వరే పుణ్యే యజ్ఞో మాహేశ్వరః పురా |
సర్వ దేవ మనః తోషో బభూవ సు మనోరమః |౪-౩౭-౨౮|
అన్న నిస్యంద జాతాని మూలాని చ ఫలాని చ |
అమృత స్వాదు కల్పాని దదృశుః తత్ర వానరాః |౪-౩౭-౨౯|
తత్ అన్న సంభవం దివ్యం ఫలం మూలం మనోహరం |
యః కశ్చిత్ సకృత్ అశ్నాతి మాసం భవతి తర్పితః |౪-౩౭-౩౦|
తాని మూలాని దివ్యాని ఫలాని చ ఫల అశనాః |
ఔషధాని చ దివ్యాని జగృహుర్ హరి పుంగవాః |౪-౩౭-౩౧|
తస్మాత్ చ యజ్ఞ ఆయతనాత్ పుష్పాణి సురభీణి చ |
ఆనిన్యుర్ వానరా గత్వా సుగ్రీవ ప్రియ కారణాత్ |౪-౩౭-౩౨|
తే తు సర్వే హరివరాః పృథివ్యాం సర్వ వానరాన్ |
సంచోదయిత్వా త్వరితం యూథానాం జగ్ముర్ అగ్రతః |౪-౩౭-౩౩|
తే తు తేన ముహూర్తేన కపయః శీఘ్ర చారిణః |
కిష్కింధాం త్వరయా ప్రాప్తాః సుగ్రీవో యత్ర వానరః |౪-౩౭-౩౪|
తే గృహీత్వా ఓషధీః సర్వాః ఫల మూలం చ వానరాః |
తం ప్రతిగ్రాహయామాసుర్ వచనం చ ఇదం అబ్రువన్ |౪-౩౭-౩౫|
సర్వే పరిసృతాః శైలాః సరితః చ వనాని చ |
పృథివ్యాం వానరాః సర్వే శాసనాత్ ఉపయాంతి తే |౪-౩౭-౩౬|
ఏవం శ్రుత్వా తతో హృష్టః సుగ్రీవః ప్లవగ అధిపః |
ప్రతిజగ్రాహ చ ప్రీతః తేషాం సర్వం ఉపాయనం |౪-౩౭-౩౭|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే సప్తత్రింశః సర్గః |౪-౩౭|
|
|
|
|
వానరాన్ సాంత్వయిత్వా చ సర్వాన్ ఏవ వ్యసర్జయత్ |౪-౩౮-౧|
విసర్జయిత్వా స హరీన్ సహస్రాన్ తాన్ కృత కర్మణః |
మేనే కృతార్థం ఆత్మానం రాఘవం చ మహాబలం |౪-౩౮-౨|
స లక్ష్మణో భీమ బలం సర్వ వానర సత్తమం |
అబ్రవీత్ ప్రశ్రితం వాక్యం సుగ్రీవం సంప్రహర్షయన్ |౪-౩౮-౩|
కిష్కింధాయా వినిష్క్రామ యది తే సౌమ్య రోచతే |
తస్య తత్ వచనం శ్రుత్వా లక్ష్మణస్య సుభాషితం |౪-౩౮-౪|
సుగ్రీవః పరమ ప్రీతో వాక్యం ఏతత్ ఉవాచ హ |
ఏవం భవతు గచ్ఛామః స్థేయం త్వత్ శాసనే మయా |౪-౩౮-౫|
తం ఏవం ఉక్త్వా సుగ్రీవో లక్ష్మణం శుభ లక్షణం |
విసర్జయామాస తదా తారా అద్యాః చ ఏవ యోషితః |౪-౩౮-౬|
ఏహి ఇతి ఉచ్ఛైః హరి వరాన్ సుగ్రీవః సముదాహరత్ |
తస్య తద్ వచనం శ్రుత్వా హరయః శీఘ్రం ఆయయుః |౪-౩౮-౭|
బద్ధ అంజలి పుటాః సర్వే యే స్యుః స్త్రీ దర్శన క్షమాః |
తాన్ ఉవాచ తతః ప్రాప్తాన్ రాజా అర్క సదృశ ప్రభః |౪-౩౮-౮|
ఉపస్థాపయత క్షిప్రం శిబికాం మమ వానరాః |
శ్రుత్వా తు వచనం తస్య హరయః శీఘ్ర విక్రమాః |౪-౩౮-౯|
సముపస్థాపయామాసుః శిబికాం ప్రియ దర్శనాం |
తాం ఉపస్థాపితాం దృష్ట్వా శిబికాం వానరాధిపః |౪-౩౮-౧౦|
లక్ష్మణ ఆరుహ్యతాం శీఘ్రం ఇతి సౌమిత్రిం అబ్రవీత్ |
ఇతి ఉక్త్వా కాంచనం యానం సుగ్రీవః సూర్య సన్నిభం |౪-౩౮-౧౧|
బహుభిః హరిభిః యుక్తం ఆరురోహ స లక్ష్మణః |
పాణ్డురేణ ఆతపత్రేణ ధ్రియమాణేన మూర్ధని |౪-౩౮-౧౨|
శుక్లైః చ వాల వ్యజనైః ధూయమానైః సమంతతః |
శంఖ భేరీ నినాదైః చ వందిభిః చ అభివందితః |౪-౩౮-౧౩|
నిర్యయౌ ప్రాప్య సుగ్రీవో రాజ్య శ్రియం అనుత్తమాం |
స వానర శతైః తీష్క్ణైః బహుభిః శస్త్ర పాణిభిః |౪-౩౮-౧౪|
పరికీర్ణో యయౌ తత్ర యత్ర రామో వ్యవస్థితః |
స తం దేశం అనుప్రాప్య శ్రేష్ఠం రామ నిషేవితం |౪-౩౮-౧౫|
అవాతరత్ మహాతేజాః శిబికాయాః స లక్ష్మణః |
ఆసాద్య చ తతో రామం కృత అంజలి పుటో అభవత్ |౪-౩౮-౧౬|
కృత అంజలౌ స్థితే తస్మిన్ వానరాః చ అభవన్ తథా |
తటాకం ఇవ తం దృష్ట్వా రామః కుడ్మల పంకజం |౪-౩౮-౧౭|
వానరాణాం మహత్ సైన్యం సుగ్రీవే ప్రీతిమాన్ అభూత్ |
పాదయోః పతితం మూర్ధ్నా తం ఉత్థాప్య హరీశ్వరం |౪-౩౮-౧౮|
ప్రేమ్ణా చ బహుమానాత్ చ రాఘవః పరిషస్వజే |
పరిష్వజ్య చ ధర్మాత్మా నిషీద ఇతి తతో అబ్రవీత్ |౪-౩౮-౧౯|
నిషణ్ణం తం తతో దృష్ట్వా క్షితౌ రామో అబ్రవీత్ తతః |
ధర్మం అర్థం చ కామం చ కాలే యః తు నిషేవతే |౪-౩౮-౨౦|
విభజ్య సతతం వీర స రాజా హరిసత్తమ |
హిత్వా ధర్మం తథా అర్థం చ కామం యః తు నిషేవతే |౪-౩౮-౨౧|
స వృక్ష అగ్రే యథా సుప్తః పతితః ప్రతిబుధ్యతే |
అమిత్రాణాం వధే యుక్తో మిత్రాణాం సంగ్రహే రతః |౪-౩౮-౨౨|
త్రివర్గ ఫల భోక్తా చ రాజా ధర్మేణ యుజ్యతే |
ఉద్యోగ సమయః తు ఏష ప్రాప్తః శత్రు నిషూదన |౪-౩౮-౨౩|
సంచింత్యతాం హి పింగేశ హరిభిః సహ మంత్రిభిః |
ఏవం ఉక్తః తు సుగ్రీవో రామం వచనం అబ్రవీత్ |౪-౩౮-౨౪|
ప్రనష్టా శ్రీః చ కీర్తిః చ కపి రాజ్యం చ శాశ్వతం |
త్వత్ ప్రసాదాత్ మహాబాహో పునః ప్రాప్తం ఇదం మయా |౪-౩౮-౨౫|
తవ దేవ ప్రసదాత్ చ భ్రాతుః చ జయతాం వర |
కృతం న ప్రతికుర్యాత్ యః పురుషాణాం స దూషకః |౪-౩౮-౨౬|
ఏతే వానర ముఖ్యాః చ శతశః శత్రు సూదన |
ప్రాప్తాః చ ఆదాయ బలినః పృథివ్యాం సర్వ వానరాన్ |౪-౩౮-౨౭|
ఋక్షాః చ వానరాః శూరా గోలాంగూలాః చ రాఘవ |
కాంతార వన దుర్గాణాం అభిజ్ఞా ఘోర దర్శనాః |౪-౩౮-౨౮|
దేవ గంధర్వ పుత్రాః చ వానరాః కామ రూపిణః |
స్వైః స్వైః పరివృతాః సైన్యైః వర్తంతే పథి రాఘవ |౪-౩౮-౨౯|
శతైః శత సహస్రైః చ కోటిభిః చ ప్లవంగమాః |
అయుతైః చ ఆవృతా వీరా శంకుభిః చ పరంతప |౪-౩౮-౩౦|
అర్బుదైః అర్బుద శతైః మధ్యైః చ అంతైః చ వానరాః |
సముద్రాః చ పరార్ధాః చ హరయో హరి యూథపాః |౪-౩౮-౩౧|
ఆగమిష్యంతి తే రాజన్ మహేంద్ర సమ విక్రమాః |
మేఘ పర్వత సంకాశా మేరు వింధ్య కృత ఆలయాః |౪-౩౮-౩౨|
తే త్వాం అభిగమిష్యంతి రాక్షసం యోద్ధుం ఆహవే |
నిహత్య రావణం యుద్ధే హి ఆనయిష్యంతి మైథిలీం |౪-౩౮-౩౩|
తతః సముద్యోగం అవేక్ష్య వీర్యవాన్
హరి ప్రవీరస్య నిదేశ వర్తినః |
బభూవ హర్షాత్ వసుధా అధిప ఆత్మజః
ప్రబుద్ధ నీల ఉత్పల తుల్య దర్శనః |౪-౩౮-౩౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే అష్టాత్రింశః సర్గః |౪-౩౮|
|
|
|
|
బాహుభ్యాం సంపరిష్వజ్య ప్రత్యువాచ కృతాంజలిం |౪-౩౯-౧|
యత్ ఇంద్రో వర్షతే వర్షం న తత్ చిత్రం భవిష్యతి |
ఆదిత్యో అసౌ సహస్రాంశుః కుర్యాత్ వితిమిరం నభః |౪-౩౯-౨|
చంద్రమా రజనీం కుర్యాత్ ప్రభయా సౌమ్య నిర్మలాం |
త్వత్ విధో వా అపి మిత్రాణాం ప్రీతిం కుర్యాత్ పరంతప |౪-౩౯-౩|
ఏవం త్వయి తత్ న చిత్రం భవేత్ యత్ సౌమ్య శోభనం |
జానామి అహం త్వాం సుగ్రీవ సతతం ప్రియ వాదినం |౪-౩౯-౪|
త్వత్ స నాథః సఖే సంఖ్యే జేతా అస్మి సకలాన్ అరీన్ |
త్వం ఏవ మే సుహృత్ మిత్రం సాహాయ్యం కర్తుం అర్హసి |౪-౩౯-౫|
జహార ఆత్మ వినాశాయ వైదేహీం రాక్షస అధమః |
వంచయిత్వా తు పౌలోమీం అనుహ్లాదో యథా శచీం |౪-౩౯-౬|
న చిరాత్ తం హనిష్యామి రావణం నిశితైః శరైః |
పౌలోమ్యాః పితరం దృప్తం శత క్రతుః ఇవ అరిహా |౪-౩౯-౭|
ఏతస్మిన్ అంతరే చ ఏవ రజః సమభివర్తత |
ఉష్ణాం తీవ్రాం సహస్రాంశోః ఛాదయత్ గగనే ప్రభాం |౪-౩౯-౮|
దిశః పర్యాకులాః చ ఆసన్ తమసా తేన దూషితాః |
చచాల చ మహీ సర్వా స శైల వన కాననా |౪-౩౯-౯|
తతో నగేంద్ర సంకాశైః తీక్ష్ణ దన్ష్ట్రైః మహాబలైః |
కృత్స్నా సంఛాదితా భూమిః అసంఖ్యేయైః ప్లవంగమైః |౪-౩౯-౧౦|
నిమేష అంతర మాత్రేణ తతః తైః హరి యూథపైః |
కోటీ శత పరీవారైః కామరూపిభిః ఆవృతా |౪-౩౯-౧౧|
నాదేయైః పార్వతేయైః చ సాముద్రైః చ మహాబలైః |
హరిభిః మేఘ నిర్హ్రాదైః అన్యైః చ వన వాసిభిః |౪-౩౯-౧౨|
తరుణ ఆదిత్య వర్ణైః చ శశి గౌరైః చ వానరైః |
పద్మ కేసర వర్ణైః చ శ్వేతైః మేరు కృత ఆలయైః |౪-౩౯-౧౩|
కోటీ సహస్రైః దశభిః శ్రీమాన్ పరివృతః తదా |
వీరః శతబలిః నామ వానరః ప్రత్యదృశ్యత |౪-౩౯-౧౪|
తతః కాంచన శైల ఆభః తారాయా వీర్యవాన్ పితా |
అనేకైః బహు సాహస్రైః కోటిభిః ప్రత్యదృశ్యత |౪-౩౯-౧౫|
తథా అపరేణ కోటీనాం సాహస్రేణ సమన్వితః |
పితా రుమయాః సంప్రాప్తః సుగ్రీవ శ్వశురో విభుః |౪-౩౯-౧౬|
పద్మ కేసర సంకాశః తరుణ అర్క నిభ ఆననః |
బుద్ధిమాన్ వానర శ్రేష్ఠః సర్వ వానర సత్తమః |౪-౩౯-౧౭|
అనీకైః బహు సాహస్రైః వానరాణాం సమన్వితః |
పితా హనుమతః శ్రీమాన్ కేసరీ ప్రత్యదృశ్యత |౪-౩౯-౧౮|
గో లాంగూల మహారాజో గవాక్షో భీమ విక్రమః |
వృతః కోటి సహస్రేణ వానరాణాం అదృశ్యత |౪-౩౯-౧౯|
ఋక్షాణాం భీమ వేగానాం ధూమ్రః శత్రు నిబర్హణః |
వృతః కోటి సహస్రాభ్యాం ద్వాభ్యాం సమభివర్తత |౪-౩౯-౨౦|
మహా అచల నిభైః ఘోరైః పనసో నామ యూథపః |
ఆజగామ మహావీర్యః తిసృభిః కోటిభిః వృతః |౪-౩౯-౨౧|
నీల అంజన చయ ఆకారో నీలో నామ అథ యూథపః |
అదృశ్యత మహాకాయః కోటిభిః దశభిః వృతః |౪-౩౯-౨౨|
తతః కాంచన ఆభో గవయో నామ యూథపః |
ఆజగామ మహావీర్యః కోటిభిః పంచభిః వృతః |౪-౩౯-౨౩|
దరీముఖః చ బలవాన్ యూథపో అభ్యాయయౌ తదా |
వృతః కోటి సహస్రేణ సుగ్రీవం సముపస్థితః |౪-౩౯-౨౪|
మైందః చ ద్వివిదః చ ఉభౌ అశ్వి పుత్రౌ మహాబలౌ |
కోటి కోటి సహస్రేణ వానరాణాం అదృశ్యతాం |౪-౩౯-౨౫|
గజః చ బలవాన్ వీరః త్రిసృభిః కోటిభిః వృతః |
ఆజగామ మహాతేజాః సుగ్రీవస్య సమీపతః |౪-౩౯-౨౬|
ఋక్ష రాజో మహాతేజా జాంబవాన్ నామ నామతః |
కోటిభిః దశభిః వ్యాప్తః సుగ్రీవస్య వశే స్థితః |౪-౩౯-౨౭|
రుమణో నామ తేజస్వీ విక్రాంతైః వానరైః వృతః |
ఆగతో బలవాన్ తూర్ణం కోటి శత సమావృతః |౪-౩౯-౨౮|
తతః కోటి సహస్రాణాం సహస్రేణ శతేన చ |
పృష్ఠతో అనుగతః ప్రాప్తో హరిభిః గంధమాదనః |౪-౩౯-౨౯|
తతః పద్మ సహస్రేణ వృతః శంకు శతేన చ |
యువ రాజో అంగదః ప్రాప్తః పితృ తుల్య పరాక్రమః |౪-౩౯-౩౦|
తతః తారా ద్యుతిః తారో హరిః భీమ పరాక్రమః |
పంచభిః హరి కోటీభిః దూరతః ప్రత్యదృశ్యత |౪-౩౯-౩౧|
ఇంద్రజానుః కపిః వీరో యూథపః ప్రత్యదృశ్యత |
ఏకాదశానాం కోటీనాం ఈశ్వరః తైః చ సంవృతః |౪-౩౯-౩౨|
తతో రంభః తు అనుప్రాప్తః తరుణ ఆదిత్య సంనిభః |
ఆయుతేన వృతః చైవ సహస్రేణ శతేన చ |౪-౩౯-౩౩|
తతో యూథ పతిః వీరో దుర్ముఖో నామ వానరః |
ప్రత్యదృశ్యత కోటిభ్యాం ద్వాభ్యాం పరివృతో బలీ |౪-౩౯-౩౪|
కైలాస శిఖర ఆకారైః వానరైః భీమ విక్రమైః |
వృతః కోటి సహస్రేణ హనుమాన్ ప్రత్యదృశ్యత |౪-౩౯-౩౫|
నలః చ అపి మహావీర్యః సంవృతో ద్రుమ వాసిభిః |
కోటీ శతేన సంప్రాప్తః సహస్రేణ శతేన చ |౪-౩౯-౩౬|
తతో దధిముఖః శ్రీమాన్ కోటిభిః దశభిః వృతః |
సంప్రాప్తో అభినదన్ తస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |౪-౩౯-౩౭|
శరభః కుముదో వహ్నిః వానరో రంహః ఏవ చ |
ఏతే చ అన్యే చ బహవో వానరాః కామ రూపిణః |౪-౩౯-౩౮|
ఆవృత్య పృథివీం సర్వాం పర్వతాన్ చ వనాని చ |
యూథపాః సమనుప్రాప్తా ఏషాం సంఖ్యా న విద్యతే |౪-౩౯-౩౯|
ఆగతాః చ నివిష్టాః చ పృథివ్యాం సర్వ వానరాః |
ఆప్లవంతః ప్లవంతః చ గర్జంతః చ ప్లవంగమాః |
అభ్యవర్తంత సుగ్రీవం సూర్యం అభ్ర గణా ఇవ |౪-౩౯-౪౦|
కుర్వాణా బహు శబ్దాన్ చ ప్రకృష్టా బలశాలినః |
శిరోభిః వానరేంద్రాయ సుగ్రీవాయ న్యవేదయన్ |౪-౩౯-౪౧|
అపరే వానర శ్రేష్ఠాః సంగమ్య చ యథా ఉచితం |
సుగ్రీవేణ సమాగమ్య స్థితాః ప్రాంజలయః తదా |౪-౩౯-౪౨|
సుగ్రీవః త్వరితో రామే సర్వాన్ తాన్ వానరర్షభాన్ |
నివేదయిత్వా ధర్మజ్ఞః స్థితః ప్రాంజలిః అబ్రవీత్ |౪-౩౯-౪౩|
యథా సుఖం పర్వత నిర్ఝరేషు
వనేషు సర్వేషు చ వానరేంద్రాః |
నివేశయిత్వా విధివత్ బలాని
బలం బలజ్ఞః ప్రతిపత్తుం ఈష్టే |౪-౩౯-౪౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ఏకోనచత్వారింశః సర్గః |౪-౩౯|
|
|
|
|
ఉవాచ నరశార్దూలం రామం పరబలార్దనం |౪-౪౦-౧|
ఆగతా వినివిష్టాః చ బలినః కామరూపిణః |
వానరేంద్రా మహేంద్ర ఆభా యే మత్ విషయ వాసినః |౪-౪౦-౨|
త ఇమే బహు విక్రాంతైః బలిభిః భీమ విక్రమైః |
ఆగతా వానరా ఘోరా దైత్య దానవ సంనిభాః |౪-౪౦-౩|
ఖ్యాత కర్మ అపదానాః చ బలవంతో జిత క్లమాః |
పరాక్రమేషు విఖ్యాతా వ్యవసాయేషు చ ఉత్తమాః |౪-౪౦-౪|
పృథివి అంబు చరా రామ నానా నగ నివాసినః |
కోటి ఓఘాః చ ఇమే ప్రాప్తా వానరాః తవ కింకరాః |౪-౪౦-౫|
నిదేశ వర్తినః సర్వే సర్వే గురు హితే స్థితాః |
అభిప్రేతం అనుష్ఠాతుం తవ శక్ష్యంతి అరిందమ |౪-౪౦-౬|
త ఇమే బహు సాహస్రైః అనేకైః బహు విక్రమైః |
ఆగతా వానరా ఘోరా దైత్య దానవ సంనిభాః |౪-౪౦-౭|
యత్ మన్యసే నరవ్యాఘ్ర ప్రాప్త కాలం తత్ ఉచ్యతాం |
తత్ సైన్యం త్వత్ వశే యుక్తం ఆజ్ఞాపయితుం అర్హసి |౪-౪౦-౮|
కామం ఏషాం ఇదం కార్యం విదితం మమ తత్త్వతః |
తథా అపి తు యథా యుక్తం ఆజ్ఞాపయితుం అర్హసి |౪-౪౦-౯|
తథా బ్రువాణం సుగ్రీవం రామో దశరథాత్మజః |
బాహుభ్యాం సంపరిష్వజ్య ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |౪-౪౦-౧౦|
జ్ఞాయతాం సౌమ్య వైదేహీ యది జీవతి వా న వా |
స చ దేశో మహాప్రాజ్ఞ యస్మిన్ వసతి రావణః |౪-౪౦-౧౧|
అధిగమ్య తు వైదేహీం నిలయం రావణస్య చ |
ప్రాప్త కాలం విధాస్యామి తస్మిన్ కాలే సహ త్వయా |౪-౪౦-౧౨|
న అహం అస్మిన్ ప్రభుః కార్యే వానరేంద్ర న లక్ష్మణః |
త్వం అస్య హేతుః కార్యస్య ప్రభుః చ ప్లవగేశ్వర |౪-౪౦-౧౩|
త్వం ఏవ ఆజ్ఞాపయ విభో మమ కార్య వినిశ్చయం |
త్వం హి జానాసి యత్ కార్యం మమ వీర న సంశయః |౪-౪౦-౧౪|
సుహృద్ ద్వితీయో విక్రాంతః ప్రాజ్ఞః కాల విశేష విత్ |
భవాన్ అస్మత్ హితే యుక్తః సుహృద్ ఆప్తో అర్థవిత్తమః |౪-౪౦-౧౫|
ఏవం ఉక్తః తు సుగ్రీవో వినతం నామ యూథపం |
అబ్రవీత్ రామ సాంనిధ్యే లక్ష్మణస్య చ ధీమతః |౪-౪౦-౧౬|
శైలాభం మేఘ నిర్ఘోషం ఊర్జితం ప్లవగేశ్వరం |
సోమ సూర్య నిభైః సార్ధం వానరైః వానరోత్తమ |౪-౪౦-౧౭|
దేశ కాల నయైః యుక్తః విజ్ఞః కార్య వినిశ్చయే |
వృతః శత సహస్రేణ వానరాణాం తరస్వినాం |౪-౪౦-౧౮|
అధిగచ్ఛ దిశం పూర్వాం స శైల వన కాననాం |
తత్ర సీతాం చ వైదేహీం నిలయం రావణస్య చ |౪-౪౦-౧౯|
మార్గధ్వం గిరి దుర్గేషు వనేషు చ నదీషు చ |
నదీం భాగీరథీం రమ్యాం సరయూం కౌశికీం తథా |౪-౪౦-౨౦|
కాలిందీం యమునాం రమ్యాం యామునం చ మహాగిరిం |
సరస్వతీం చ సింధుం చ శోణం మణి నిభ ఉదకం |౪-౪౦-౨౧|
మహీం కాలమహీం చైవ శైల కానన శోభితాం |
బ్రహ్మమాలాన్ విదేహాన్ చ మాలవాన్ కాశి కోసలాన్ |౪-౪౦-౨౨|
మాగధాం చ మహాగ్రామాన్ పుణ్డ్రాన్ అంగాం తథైవ చ |
భూమిం చ కోశకారాణాం భూమిం చ రజత ఆకరాం |౪-౪౦-౨౩|
సర్వం చ తత్ విచేతవ్యం మార్గయద్భిః తతః తతః |
రామస్య దయితాం భార్యాం సీతాం దశరథః స్నుషాం |౪-౪౦-౨౪|
సముద్రం అవగాఢాన్ చ పర్వతాన్ పత్తనాని చ |
మందరస్య చ యే కోటిం సంశ్రితాః కేచిత్ ఆలయాః |౪-౪౦-౨౫|
కర్ణ ప్రావరణాః చైవ తథా చ అపి ఓష్ఠ కర్ణకాః |
ఘోర లోహ ముఖాః చైవ జవనాః చ ఏక పాదకాః |౪-౪౦-౨౬|
అక్షయా బలవంతః చ తథైవ పురుష ఆదకాః |
కిరాతాః తీక్ష్ణ చూడాః చ హేమాభాః ప్రియ దర్శనాః |౪-౪౦-౨౭|
ఆమ మీన అశనాః చాపి కిరాతా ద్వీప వాసినః |
అంతర్ జల చరా ఘోరా నరవ్యాఘ్రా ఇతి స్మృతాః |౪-౪౦-౨౮|
ఏతేషాం ఆశ్రయాః సర్వే విచేయాః కానన ఓకసః |
గిరిభిర్ యే చ గమ్యంతే ప్లవనేన ప్లవేన చ |౪-౪౦-౨౯|
యత్నవంతో యవ ద్వీపం సప్త రాజ్య ఉపశోభితం |
సువర్ణ రూప్యకం ద్వీపం సువర్ణ ఆకర మణ్డితం |౪-౪౦-౩౦|
యవ ద్వీపం అతిక్రమ్య శిశిరో నామ పర్వతః |
దివం స్పృశతి శృంగేణ దేవ దానవ సేవితః |౪-౪౦-౩౧|
ఏతేషాం గిరి దుర్గేషు ప్రపాతేషు వనేషు చ |
మార్గధ్వం సహితాః సర్వే రామ పత్నీం యశస్వినీం |౪-౪౦-౩౨|
తతో రక్త జలం ప్రాప్య శోణ ఆఖ్యం శీఘ్ర వాహినీం |
గత్వా పారం సముద్రస్య సిద్ధ చారణ సేవితం |౪-౪౦-౩౩|
తస్య తీర్థేషు రమ్యేషు విచిత్రేషు వనేషు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యః తతః తతః |౪-౪౦-౩౪|
పర్వత ప్రభవా నద్యః సుభీమ బహు నిష్కుటాః |
మార్గితవ్యా దరీమంతః పర్వతాః చ వనాని చ |౪-౪౦-౩౫|
తతః సముద్ర ద్వీపాన్ చ సుభీమాన్ ద్రష్టుం అర్హథ |
ఊర్మిమంతం మహారౌద్రం క్రోశంతం అనిల ఉద్ధితం |౪-౪౦-౩౬|
తత్ర అసురా మహాకాయాః ఛాయాం గృహ్ణంతి నిత్యశః |
బ్రహ్మణా సమనుజ్ఞాతా దీర్ఘ కాలం బుభుక్షితాః |౪-౪౦-౩౭|
తం కాల మేఘ ప్రతిమం మహోరగ నిషేవితం |
అభిగమ్య మహానాదం తీర్థేన ఏవ మహోదధిం |౪-౪౦-౩౮|
తతో రక్తజలం భీమం లోహితం నామ సాగరం |
గత్వా ప్రేక్ష్యథ తాం చైవ బృహతీం కూటశాల్మలీం |౪-౪౦-౩౯|
గృహం చ వైనతేయస్య నానా రత్న విభూషితం |
తత్ర కైలాస సంకాశం విహితం విశ్వకర్మణా |౪-౪౦-౪౦|
తత్ర శైల నిభా భీమా మందేహా నామ రాక్షసాః |
శైల శృంగేషు లంబంతే నానా రూపా భయావహాః |౪-౪౦-౪౧|
తే పతంతి జలే నిత్యం సూర్యస్య ఉదయనం ప్రతి |
అభితప్తాః చ సూర్యేణ లంబంతే స్మ పునః పునః |౪-౪౦-౪౨|
నిహతా బ్రహ్మ తేజోభిః అహని అహని రాక్షసాః |
తతః పాణ్డుర మేఘాభం క్షీరౌదం నామ సాగరం |౪-౪౦-౪౩|
గత్వా ద్రక్ష్యథ దుర్ధర్షా ముక్తా హారం ఇవ ఊర్మిభిః |
తస్య మధ్యే మహా శ్వేతో ఋషభో నామ పర్వతః |౪-౪౦-౪౪|
దివ్య గంధైః కుసుమితై ఆచితైః చ నగైః వృతః |
సరః చ రాజతైః పద్మైః జ్వలితైః హేమ కేసరైః |౪-౪౦-౪౫|
నామ్నా సుదర్శనం నామ రాజహంసైః సమాకులం |
విబుధాః చారణా యక్షాః కిన్నరాః స అప్సరో గణాః |౪-౪౦-౪౬|
హృష్టాః సమధిగచ్ఛంతి నలినీం తాం రిరంసవః |
క్షీరోదం సమతిక్రమ్య తతో ద్రక్ష్యథ వానరాః |౪-౪౦-౪౭|
జలోదం సాగరం శీఘ్రం సర్వ భూత భయావహం |
తత్ర తత్ కోపజం తేజః కృతం హయముఖం మహత్ |౪-౪౦-౪౮|
అస్య ఆహుః తన్ మహావేగం ఓదనం స చరాచరం |
తత్ర విక్రోశతాం నాదో భూతానాం సాగర ఓకసాం |
శ్రూయతే చ అసమర్థానాం దృష్ట్వా తత్ వడవా ముఖం |౪-౪౦-౪౯|
స్వాదు ఉదస్య ఉత్తరే దేశే యోజనాని త్రయోదశ |
జాతరూప శిలో నామ సుమహాన్ కనక ప్రభః |౪-౪౦-౫౦|
తత్ర చంద్ర ప్రతీకాశం పన్నగం ధరణీ ధరం |
పద్మ పత్ర విశాలాక్షం తతో ద్రక్ష్యధ వానరాః |౪-౪౦-౫౧|
ఆసీనం పర్వతస్య అగ్రే సర్వ భూత నమస్కృతం |
సహస్ర శిరసం దేవం అనంతం నీల వాససం |౪-౪౦-౫౨|
త్రిశిరాః కాంచనః కేతుః తాలః తస్య మహాత్మనః |
స్థాపితః పర్వతస్య అగ్రే విరాజతి స వేదికః |౪-౪౦-౫౩|
పూర్వస్యాం దిశి నిర్మాణం కృతం తత్ త్రిదశేశ్వరైః |
తతః పరం హేమమయః శ్రీమాన్ ఉదయ పర్వతః |౪-౪౦-౫౪|
తస్య కోటిః దివం స్పృష్ట్వా శత యోజనం ఆయతా |
జాతరూపమయీ దివ్యా విరాజతి స వేదికా |౪-౪౦-౫౫|
సాలైః తాలైః తమాలైః చ కర్ణికారైః చ పుష్పితైః |
జాతరూపమయైః దివ్యైః శోభతే సూర్య సన్నిభైః |౪-౪౦-౫౬|
తత్ర యోజన విస్తారం ఉచ్ఛ్రితం దశ యోజనం |
శృంగం సౌమనసం నామ జాతరూపమయం ధ్రువం |౪-౪౦-౫౭|
తత్ర పూర్వం పదం కృత్వా పురా విష్ణుః త్రివిక్రమే |
ద్వితీయం శిఖరం మేరోః చకార పురుషోత్తమః |౪-౪౦-౫౮|
ఉత్తరేణ పరిక్రమ్య జంబూ ద్వీపం దివాకరః |
దృశ్యో భవతి భూయిష్ఠం శిఖరం తన్ మహోచ్ఛ్రయం |౪-౪౦-౫౯|
తత్ర వైఖానసా నామ వాలఖిల్యా మహర్షయః |
ప్రకాశమానా దృశ్యంతే సూర్య వర్ణాః తపస్వినః |౪-౪౦-౬౦|
అయం సుదర్శనో ద్వీపః పురో యస్య ప్రకాశతే |
తస్మిన్ తేజః చ చక్షుః చ సర్వ ప్రాణభృతాం అపి |౪-౪౦-౬౧|
శైలస్య తస్య పృష్ఠేషు కందరేషు వనేషు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గితవ్యః తతః తతః |౪-౪౦-౬౨|
కాంచనస్య చ శైలస్య సూర్యస్య చ మహాత్మనః |
ఆవిష్టా తేజసా సంధ్యా పూర్వా రక్తా ప్రకాశతే |౪-౪౦-౬౩|
పూర్వం ఏతత్ కృతం ద్వారం పృథివ్యా భువనస్య చ |
సూర్యస్య ఉదయనం చైవ పూర్వా హి ఏషా దిక్ ఉచ్యతే |౪-౪౦-౬౪|
తస్య శలస్య పృష్ఠేషు నిర్ఝరేషు గుహాసు చ |
రావణః సహ వైదేహ్యా మార్గతవ్యా తతః తతః |౪-౪౦-౬౫|
తతః పరం అగమ్యా స్యాత్ దిక్ పూర్వా త్రిదశ ఆవృతా |
రహితా చంద్ర సూర్యాభ్యాం అదృశ్యా తిమిర ఆవృతా |౪-౪౦-౬౬|
శైలేషు తేషు సర్వేషు కందరేషు వనేషు చ |
యే చ న ఉక్తా మయోద్దేశా విచేయా తేషు జానకీ |౪-౪౦-౬౭|
ఏతావత్ వానరైః శక్యం గంతుం వానర పుంగవాః |
అభాస్కరం అమర్యాదం న జానీమః తతః పరం |౪-౪౦-౬౮|
అభిగమ్య తు వైదేహీం నిలయం రావణస్య చ |
మాసే పూర్ణే నివర్తధ్వం ఉదయం ప్రాప్య పర్వతం |౪-౪౦-౬౯|
ఊర్ధ్వం మాసాత్ న వస్తవ్యం వసన్ వధ్యో భవేన్ మమ |
సిద్ధ అర్థాః సంనివర్తధ్వం అధిగమ్య చ మైథిలీం |౪-౪౦-౭౦|
మహేంద్ర కాంతాం వన షణ్డ మణ్డితాం
దిశం చరిత్వా నిపుణేన వానరాః |
అవాప్య సీతాం రఘు వంశజ ప్రియాం
తతో నివృత్తాః సుఖినో భవిష్యథ |౪-౪౦-౭౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే చత్వారింశః సర్గః |౪-౪౦|
(Continued ....)
(My humble salutations to the lotus
feet of Swamy jis, Philosophic Scholars
and greatful to Wikisource for the
collection)
0 comments:
Post a Comment