|
|
|
|
గిరి ప్రదరం ఆసాద్య పావకం విససర్జతుః |౩-౭౨-౧|
లక్ష్మణః తు మహా ఉల్కాభిః జ్వలితాభిః సమంతతః |
చితాం ఆదీపయామాస సా ప్రజజ్వాల సర్వతః |౩-౭౨-౨|
తత్ శరీరం కబంధస్య ఘృత పిణ్డ ఉపమం మహత్ |
మేదసా పచ్యమానస్య మందం దహతి పావకః |౩-౭౨-౩|
స విధూయ చితాం ఆశు విధూమో అగ్నిర్ ఇవ ఉత్థితః |
అరజే వాససీ బిభ్రత్ మాలాం దివ్యాం మహాబలః |౩-౭౨-౪|
తతః చితాయా వేగేన భాస్వరో విరజ అంబరః |
ఉత్పపాత ఆశు సంహృష్టః సర్వ ప్రత్యంగ భూషణః |౩-౭౨-౫|
విమానే భాస్వరే తిష్ఠన్ హంస యుక్తే యశస్ కరే |
ప్రభయా చ మహాతేజా దిశో దశ విరాజయన్ |౩-౭౨-౬|
సో అంతరిక్ష గతో వాక్యం కబంధో రామం అబ్రవీత్ |
శృణు రాఘవ తత్త్వేన యథా సీమాం అవాప్స్యసి |౩-౭౨-౭|
రామ షడ్ యుక్తయో లోకే యాభిః సర్వం విమృశ్యతే |
పరిమృష్టో దశ అంతేన దశ ఆభాగేన సేవ్యతే |౩-౭౨-౮|
దశ ఆభాగ గతో హీనః త్వం రామ సహ లక్ష్మణః |
యత్ కృతే వ్యసనం ప్రాప్తం త్వయా దార ప్రధర్షణం |౩-౭౨-౯|
తత్ అవశ్యం త్వయా కార్యః స సుహృత్ సుహృదాం వర |
అకృత్వా న హి తే సిద్ధిం అహం పశ్యామి చింతయన్ |౩-౭౨-౧౦|
శ్రూయతాం రామ వక్ష్యామి సుగ్రీవో నామ వానరః |
భ్రాత్రా నిరస్తః క్రుద్ధేన వాలినా శక్ర సూనునా |౩-౭౨-౧౧|
ఋష్యమూకే గిరి వరే పంపా పర్యంత శోభితే |
నివసతి ఆత్మవాన్ వీరః చతుర్భిః సహ వానరైః |౩-౭౨-౧౨|
వానరేంద్రో మహావీర్యః తేజోవాన్ అమిత ప్రభః |
సత్య సంధో వినీతః చ ధృతిమాన్ మతిమాన్ మహాన్ |౩-౭౨-౧౩|
దక్షః ప్రగల్భో ద్యుతిమాన్ మహా బల పరాక్రమః |
భ్రాతా వివాసితో వీర రాజ్య హేతో మహాత్మనా |౩-౭౨-౧౪|
స తే సహాయో మిత్రం చ సీతాయాః పరిమార్గణే |
భవిష్యతి హి తే రామ మా చ శోకే మనః కృధాః |౩-౭౨-౧౫|
భవితవ్యం హి యత్ చ అపి న తత్ శక్యం ఇహ అన్యథా |
కర్తుం ఇక్ష్వాకు శార్దూల కాలో హి దుర్రక్రమః |౩-౭౨-౧౬|
గచ్ఛ శీఘ్రం ఇతో వీర సుగ్రీవం తం మహాబలం |
వయస్యం తం కురు క్షిప్రం ఇతో గత్వా అద్య రాఘవ |౩-౭౨-౧౭|
అద్రోహాయ సమాగమ్య దీప్యమానే విభావసౌ |
న చ తే సో అవమంతవ్యః సుగ్రీవో వానర అధిపః |౩-౭౨-౧౮|
కృతజ్ఞః కామ రూపీ చ సహాయ అర్థీ చ వీర్యవాన్ |
శక్తౌ హి అద్య యువాం కర్తుం కార్యం తస్య చికీర్షితం |౩-౭౨-౧౯|
కృతార్థో వా అకృతార్థో వా తవ కృత్యం కరిష్యతి |
స ఋక్షరజసః పుత్రః పంపాం అటతి శంకితః |౩-౭౨-౨౦|
భాస్కరస్య ఔరసః పుత్రో వాలినా కృత కిల్బిషః |
సంనిధాయ ఆయుధం క్షిప్రం ఋష్యమూక ఆలయం కపిం |౩-౭౨-౨౧|
కురు రాఘవ సత్యేన వయస్యం వన చారిణం |
స హి స్థానాని సర్వాణి కార్త్స్న్యేన కపి కుంజరః |౩-౭౨-౨౨|
నర మాంస అశినాం లోకే నైపుణ్యాత్ అధిగచ్ఛతి |
న తస్య అవిదితం లోకే కించిత్ అస్తి హి రాఘవ |౩-౭౨-౨౩|
యావత్ సూర్యః ప్రతపతి సహస్రాంశుః అరిందమ |
స నదీః విపులాన్ శైలాన్ గిరి దుర్గాణి కందరాన్ |౩-౭౨-౨౪|
అన్విష్య వానరైః సార్ధం పత్నీం తే అధిగమిష్యతి |
వానరాన్ చ మహాకాయాన్ ప్రేషయిష్యతి రాఘవ |౩-౭౨-౨౫|
దిశో విచేతుం తాం సీతాం త్వత్ వియోగేన శోచయతీం |
అన్వేష్యతి వరారోహాం మైథిలీం రావణ ఆలయే |౩-౭౨-౨౬|
స మేరు శృంగ అగ్ర గతాం అనిందితాం
ప్రవిశ్య పాతాల తలే అపి వా ఆశ్రితాం |
ప్లవంగమానాం ఋషభః తవ ప్రియాం
నిహత్య రక్షాంసి పునః ప్రదాస్యతి |౩-౭౨-౨౭|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే ద్విసప్తతితమః సర్గః |౩-౭౨|
|
|
|
|
వాక్యం అన్వర్థం అర్థజ్ఞః కబంధః పునః అబ్రవీత్ |౩-౭౩-౧|
ఏష రామ శివః పంథా యత్ర ఏతే పుష్పితా ద్రుమాః |
ప్రతీచీం దిశం ఆశ్రిత్య ప్రకాశంతే మనో రమాః |౩-౭౩-౨|
జంబూ ప్రియాల పనసాః ప్లక్ష న్యగ్రోధ తిందుకాః |
అశ్వత్థాః కర్ణికారాః చ చూతాః చ అన్యే చ పాదపాః |౩-౭౩-౩|
ధన్వనా నాగ వృక్షా తిలకా నక్తమాలకాః |
నీల అశోక కదంబాః చ కరవీరాః చ పుష్పితాః |౩-౭౩-౪|
అగ్నిముఖా అశోకాః చ సురక్తాః పరిభద్రకాః |
తాన్ ఆరుహ్య అథవా భూమౌ పాతయిత్వా చ తాన్ బలాత్ |౩-౭౩-౫|
ఫలాని అమృత కల్పాని భక్షయిత్వా గమిష్యథః |
తత్ అతిక్రమ్య కాకుత్స్థ వనం పుషిత పాదపం |౩-౭౩-౬|
నందన ప్రతిమం తు అన్యత్ కురవః ఉత్తరా ఇవ |
సర్వ కాల ఫలా యత్ర పాదపా మధుర స్రవాః |౩-౭౩-౭|
సర్వే చ ఋతవః తత్ర వనే చైత్రరథే యథా |
ఫల భార నతాః తత్ర మహా విటప ధారిణః |౩-౭౩-౮|
శోబంతే సర్వతః తత్ర మేఘ పర్వత సంనిభాః |
తాన్ ఆరుహ్య అథవా భూమౌ పాతైత్వా యథా సుఖం |౩-౭౩-౯|
ఫలాని అమృత కల్పాని లక్షమణః తే ప్రదాస్యతి |
చఙ్క్రమంతౌ వరాన్ శైలాన్ శైలాత్ శైలం వనాత్ వనం |౩-౭౩-౧౦|
తతః పుష్కరిణీం వీరౌ పంపాం నామ గమిష్యథః |
అశర్కరాం అవిభ్రంశాం సమ తీర్థం అశైవలాం |౩-౭౩-౧౧|
రామ సంజాత వాలూకాం కమల ఉత్పల శోభితాం |
తత్ర హంసాః ప్లవాః క్రౌఙ్చాః కురరాః చైవ రాఘవ |౩-౭౩-౧౨|
వల్గు స్వరా నికూజంతి పంపా సలిల గోచరాః |
న ఉద్విజంతే నరాన్ దృష్ట్వా వధస్య అకోవిదాః శుభాః |౩-౭౩-౧౩|
ఘృత పిణ్డ ఉపమాన్ స్థూలాన్ తాన్ ద్విజాన్ భక్షయిష్యథః |
రోహితాన్ వక్ర తుణ్డాన్ చ నల మీనాన్ చ రాఘవ |౩-౭౩-౧౪|
పంపాయాం ఇషుభిః మత్స్యాన్ తత్ర రామ వరాన్ హతాన్ |
నిస్త్వక్పక్షానయసతప్తానకృశాన్నైకకణ్టకాన్ - యద్వా -
నిః త్వక్ పక్షాన్ అయస తప్తాన్ అకృశాన్ న అనేక కణ్టకాన్ |౩-౭౩-౧౫|
తవ భక్త్యా సమాయుక్తో లక్ష్మణః సంప్రదాస్యతి |
భృశం తాన్ ఖాదతో మత్స్యాన్ పంపాయాః పుష్ప సంచయే |౩-౭౩-౧౬|
పద్మ గంధి శివం వారి సుఖ శీతం అనామయం |
ఉద్ధృత్య స తదా అక్లిష్టం రూప్య స్ఫటిక సన్నిభం |౩-౭౩-౧౭|
అథ పుష్కర పర్ణేన లక్ష్మణః పాయయిష్యతి |
స్థూలాన్ గిరి గుహా శయ్యాన్ వానరాన్ వన చారిణః |౩-౭౩-౧౮|
సాయ ఆహ్నే విచరన్ రామ దర్శయిష్యతి లక్ష్మణః |
అపాం లోభాత ఉపావృత్తాన్ వృషభాన్ ఇవ నర్దతః |౩-౭౩-౧౯|
రూప అన్వితాన్ చ పంపాయాం ద్రక్ష్యసి త్వం నరోత్తమ |
సాయ అహ్నే విచరన్ రామ విటపీన్ మాల్య ధారిణః |౩-౭౩-౨౦|
శివ ఉదకం చ పంపాయాం దృష్ట్వా శోకం విహాస్యసి |
సు మనోభిః చితాన్ తత్ర తిలకాన్ నక్త మాలకాన్ |౩-౭౩-౨౧|
ఉత్పలాని చ ఫుల్లాని పంకజాని చ రాఘవ |
న తాని కశ్చిత్ మాల్యాని తత్ర ఆరోపయితా నరః |౩-౭౩-౨౨|
న చ వై ంలానతాం యాంతి న చ శీర్యంతి రాఘవ |
మతంగ శిష్యాః తత్ర ఆసన్ ఋషయః సుసమాహితః |౩-౭౩-౨౩|
తేషాం భార అభితప్తానాం వన్యం ఆహరతాం గురోః |
యే ప్రపేతుః మహీం తూర్ణం శరీరాత్ స్వేద బిందవః |౩-౭౩-౨౪|
తాని మాల్యాని జాతాని మునీనాం తపసా తదా |
స్వేద బిందు సముత్థాని న వినశ్యంతి రాఘవ |౩-౭౩-౨౫|
తేషాం గతానాం అద్య అపి దృశ్యతే పరిచారిణీ |
శ్రమణీ శబరీ నామ కాకుత్స్థ చిర జీవినీ |౩-౭౩-౨౬|
త్వాం తు ధర్మే స్థితా నిత్యం సర్వ భూత నమస్కృతం |
దృష్ట్వా దేవ ఉపమం రామ స్వర్గ లోకం గమిష్యతి |౩-౭౩-౨౭|
తతః తత్ రామ పంపాయాః తీరం ఆశ్రిత్య పశ్చిమం |
ఆశ్రమ స్థానం అతులం గుహ్యం కాకుత్స్థ పశ్యసి |౩-౭౩-౨౮|
న తత్ర ఆక్రమితుం నాగాః శక్నువంతి తద్ ఆశ్రమే |
ఋషేః తస్య మతంగస్య విధానాత్ తత్ చ కాననం |౩-౭౩-౨౯|
మాతంగ వనం ఇతి ఏవ విశ్రుతం రఘునందన |
తస్మిన్ నందన సంకాశే దేవ అరణ్య ఉపమే వనే |౩-౭౩-౩౦|
నానా విహగ సంకీర్ణే రంస్యసే రామ నిర్వృతః |
ఋష్యమూకః తు పంపాయాః పురస్తాత్ పుష్పిత ద్రుమః |౩-౭౩-౩౧|
సు దుఃఖ ఆరోహణః చ ఏవ శిశు నాగ అభిరక్షితః |
ఉదారో బ్రహ్మణా చైవ పూర్వ కాలే వినిర్మితః |౩-౭౩-౩౨|
శయానః పురుషో రామ తస్య శైలస్య మూర్ధని |
యత్ స్వప్నే లభతే విత్తం తత్ ప్రబుద్ధో అధిగచ్ఛతి |౩-౭౩-౩౩|
యః తు ఏనం విషమ ఆచారః పాప కర్మా అధిరోహతి |
తత్ర ఏవ ప్రహరంతి ఏనం సుప్తం ఆదాయ రాక్షసాః |౩-౭౩-౩౪|
తత్ర అపి శిశు నాగానాం ఆక్రందః శ్రూయతే మహాన్ |
క్రీడతాం రామ పంపాయాం మతంగ ఆశ్రమ వాసినాం |౩-౭౩-౩౫|
సిక్తా రుధిర ధారాభిః సంహత్య పరమ ద్విపాః |
ప్రచరంతి పృథక్ కీర్ణా మేఘ వర్ణాః తరస్వినః |౩-౭౩-౩౬|
తే తత్ర పీత్వా పానీయం విమలం చారు శోభనం |
అత్యంత సుఖ సంస్పర్శం సర్వ గంధ సమన్వితం |౩-౭౩-౩౭|
నివృత్తాః సంవిగాహంతే వనాని వన గోచరాః |
ఋక్షాం చ ద్విపినః చైవ నీల కోమలక ప్రభాన్ |౩-౭౩-౩౮|
రురూన్ అపేతా అపజయాన్ దృష్ట్వా శోకం ప్రహాస్యసి |
రామ తస్య తు శైలస్య మహతీ శోభతే గుహా |౩-౭౩-౩౯|
శిలా పిధానా కాకుత్స్థ దుఃఖం చ అస్యాః ప్రవేశనం |
తస్యా గుహాయాః ప్రాక్ ద్వారే మహాన్ శీత ఉదకో హ్రదః |౩-౭౩-౪౦|
బహు మూల ఫలో రమ్యో నానా నగ సమాకులః |
తస్యాం వసతి సుగ్రీవః చతుర్భిః సహ వానరైః |౩-౭౩-౪౧|
కదాచిత్ శిఖరే తస్య పర్వతస్య అపి తిష్ఠతే |
కబంధః తు అనుశాస్య ఏవం తౌ ఉభౌ రామ లక్ష్మణౌ |౩-౭౩-౪౨|
స్రగ్వీ భాస్కర వర్ణ ఆభః ఖే వ్యరోచత వీర్యవాన్ |
తం తు ఖ స్థం మహాభాగం కబంధం రామ లక్ష్మణౌ |౩-౭౩-౪౩|
ప్రస్థితౌ త్వం వ్రజస్వ ఇతి వాక్యం ఊచతుః అంతికే |
గమ్యతాం కార్య సిద్ధి అర్థం ఇతి తౌ అబ్రవీత్ చ సః |౩-౭౩-౪౪|
సుప్రీతౌ తౌ అనుజ్ఞాప్య కబంధః ప్రస్థితః తదా |౩-౭౩-౪౫|
స తత్ కబంధః ప్రతిపద్య రూపంవృతః శ్రియా భాస్కర సర్వ దేహః |
నిదర్శయన్ రామం అవేక్ష్య ఖ స్థఃసఖ్యం కురుష్వ ఇతి తదా అభ్యువాచ |౩-౭౩-౪౬|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే త్రిసప్తతితమః సర్గః |౩-౭౩|
|
|
|
|
ఆతస్థతుః దిశం గృహ్య ప్రతీచీం నృ వర ఆత్మజౌ |౩-౭౪-౧|
తౌ శైలేషు ఆచిత అనేకాన్ క్షౌద్ర కల్ప ఫల ద్రుమాన్ |
వీక్షంతౌ జగ్మతుః ద్రష్టుం సుగ్రీవం రామ లక్ష్మణౌ |౩-౭౪-౨|
కృత్వా చ శైల పృష్ఠే తు తౌ వాసం రఘు నందనౌ |
పంపాయాః పశ్చిమం తీరం రాఘవౌ ఉపతస్థతుః |౩-౭౪-౩|
తౌ పుష్కరిణ్యాః పంపాయాః తీరం ఆసాద్య పశ్చిమం |
అపశ్యతాం తతః తత్ర శబర్యా రమ్యం ఆశ్రమం |౩-౭౪-౪|
తౌ తం ఆశ్రమం ఆసాద్య ద్రుమైః బహుభిః ఆవృతం |
సు రమ్యం అభివీక్షంతౌ శబరీం అభ్యుపేయతుః |౩-౭౪-౫|
తౌ దృష్ట్వా తు తదా సిద్ధా సముత్థాయ కృతాంజలిః |
పాదౌ జగ్రాహ రామస్య లక్ష్మణస్య చ ధీమతః |౩-౭౪-౬|
పాద్యం ఆచమనీయం చ సర్వం ప్రదదాత్ యథా విధి |
తాం ఉవాచ తతో రామః శ్రమణీం ధర్మ సంస్థితాం |౩-౭౪-౭|
కచ్చిత్ తే నిర్జితా విఘ్నాః కచ్చిత్ తే వర్ధతే తపః |
కచ్చిత్ తే నియతః కోప ఆహారః చ తపోధనే |౩-౭౪-౮|
కచ్చిత్ తే నియమాః ప్రాప్తాః కచ్చిత్ తే మనసః సుఖం |
కచ్చిత్ తే గురు శుశ్రూషా సఫలా చారు భాషిణి |౩-౭౪-౯|
రామేణ తాపసీ పృష్ఠా సా సిద్ధా సిద్ధ సమ్మతా |
శశంస శబరీ వృద్ధా రామాయ ప్రతి అవస్థితా |౩-౭౪-౧౦|
అద్య ప్రాప్తా తపః సిద్ధిః తవ సందర్శనాత్ మయా |
అద్య మే సఫలం జన్మ గురవః చ సుపూజితాః |౩-౭౪-౧౧|
అద్య మే సఫలం తప్తం స్వర్గః చైవ భవిష్యతి |
త్వయి దేవ వరే రామ పూజితే పురుషర్షభ |౩-౭౪-౧౨|
తవ అహం చక్షుషా సౌమ్య పూతా సౌమ్యేన మానద |
గమిష్యామ్యక్షయాంలోకాంస్వత్ప్రసాదాదరిందమ - యద్వా -
గమిష్యామి అక్షయాన్ లోకాన్ త్వత్ ప్రసాదాత్ అరిందమ |౩-౭౪-౧౩|
చిత్రకూటం త్వయి ప్రాప్తే విమానైః అతుల ప్రభైః |
ఇతః తే దివం ఆరూఢా యాన్ అహం పర్యచారిషం |౩-౭౪-౧౪|
తైః చ అహం ఉక్తా ధర్మ జ్ఞైః మహాభాగైః మహర్షిభిః |
ఆగమిష్యతి తే రామః సు పుణ్యం ఇమం ఆశ్రమం |౩-౭౪-౧౫|
స తే ప్రతిగ్రహీతవ్యః సౌమిత్రి సహితో అతిథిః |
తం చ దృష్ట్వా వరాన్ లోకాన్ అక్షయాన్ త్వం గమిష్యసి |౩-౭౪-౧౬|
ఏవం ఉక్తా మహాభాగైః తదా అహం పురుషర్షభ |
మయా తు వివిధం వన్యం సంచితం పురుషర్షభ |౩-౭౪-౧౭|
తవ అర్థే పురుషవ్యాఘ్ర పంపాయాః తీర సంభవం |
ఏవం ఉక్తః స ధర్మాత్మా శబర్యా శబరీం ఇదం |౩-౭౪-౧౮|
రాఘవః ప్రాహ విజ్ఞానే తాం నిత్యం అబహిష్కృతాం |
దనోః సకాశాత్ తత్త్వేన ప్రభావం తే మహాత్మనః |౩-౭౪-౧౯|
శ్రుతం ప్రత్యక్షం ఇచ్ఛామి సంద్రష్టుం యది మన్యసే |
ఏతత్ తు వచనం శ్రుత్వా రామ వక్త్రాత్ వినిఃసృతం |౩-౭౪-౨౦|
శబరీ దర్శయామాస తౌ ఉభౌ తత్ వనం మహత్ |
పశ్య మేఘ ఘన ప్రఖ్యం మృగ పక్షి సమాకులం |౩-౭౪-౨౧|
మతంగ వనం ఇతి ఏవ విశ్రుతం రఘునందన |
ఇహ తే భావిత ఆత్మానో గురవో మే మహాద్యుతే |
జుహవాన్ చక్రిరే నీడం మంత్రవత్ మంత్ర పూజితం |౩-౭౪-౨౨|
ఇయం ప్రత్యక్ స్థలీ వేదీ యత్ర తే మే సుసత్కృతాః |
పుష్ప ఉపహారం కుర్వంతి శ్రమాత్ ఉద్ వేపిభిః కరైః |౩-౭౪-౨౩|
తేషాం తపః ప్రభావేన పశ్య అద్య అపి రఘూత్తమ |
ద్యోతయంతి దిశః సర్వాః శ్రియా వేద్యః అతుల ప్రభాః |౩-౭౪-౨౪|
అశక్నువద్భిస్తైర్గంతుముపవాసశ్రమాలసైః - యద్వా -
అశక్నువద్భిః తైః గంతుం ఉపవాస శ్రమ ఆలసైః |
చింతితే అభ్యాగతాన్ పశ్య సమేతాన్ సప్త సాగరాన్ |౩-౭౪-౨౫|
కృత అభిషేకైః తైః న్యస్తా వల్కలాః పాదపేషు ఇహ |
అద్య అపి న విశుష్యంతి ప్రదేశే రఘునందన |౩-౭౪-౨౬|
దేవ కార్యాణి కుర్వద్భిః యాని ఇమాని కృతాని వై |
పుష్పైః కువలయైః సార్థం ంలానత్వం న తు యాంతి వై |౩-౭౪-౨౭|
కృత్స్నం వనం ఇదం దృష్టం శ్రోతవ్యం చ శ్రుతం త్వయా |
తత్ ఇచ్ఛామి అభ్యనుజ్ఞాతా త్యక్ష్యామి ఏతత్ కలేవరం |౩-౭౪-౨౮|
తేషాం ఇచ్ఛామి అహం గంతుం సమీపం భావిత ఆత్మనాం |
మునీనాం ఆశ్రమో యేషాం అహం చ పరిచారిణీ |౩-౭౪-౨౯|
ధర్మిష్ఠం తు వచః శ్రుత్వా రాఘవః సహ లక్ష్మణః |
ప్రహర్సం అతులం లేభే ఆశ్చర్యం ఇదం చ అబ్రవీత్ |౩-౭౪-౩౦|
తాం ఉవాచ తతో రామః శబరీ సంశ్రిత వ్రతాం |
అర్చితో అహం త్వయా భద్రే గచ్ఛ కామం యథా సుఖం |౩-౭౪-౩౧|
ఇతి ఏవం ఉక్తా జటిలా చీర కృష్ణ అజిన అంబరా |
అనుజ్ఞాతా తు రామేణ హుత్వా ఆత్మానం హుత అశనే |౩-౭౪-౩౨|
జ్వలత్ పావక సంకాశా స్వర్గం ఏవ జగామ సా |
దివ్యం ఆభరణ సంయుక్తా దివ్య మాల్య అనులేపనా |౩-౭౪-౩౩|
దివ్య అంబర ధరా తత్ర బభూవ ప్రియ దర్శన |
విరాజయంతీ తం దేశం విద్యుత్ సౌదామినీ యథా |౩-౭౪-౩౪|
యత్ర తే సుకృత ఆత్మానో విహరంతి మహర్షయః |
తత్ పుణ్యం శబరీ స్థానం జగామ ఆత్మ సమాధినా |౩-౭౪-౩౫|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే చతుఃసప్తతితమః సర్గః |౩-౭౪|
|
|
|
|
లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా చింతయామాస రాఘవః |౩-౭౫-౧|
చింతయిత్వా తు ధర్మాత్మా ప్రభావం తం మహాత్మనాం |
హిత కారిణం ఏక అగ్రం లక్ష్మణం రాఘవో అబ్రవీత్ |౩-౭౫-౨|
దృష్టో మయా ఆశ్రమః సౌమ్య బహు ఆశ్చర్యః కృత
ఆత్మనాం |
విశ్వస్త మృగ శార్దూలో నానా విహగ సేవితః |౩-౭౫-౩|
సప్తానాం చ సముద్రాణాం తేషాం తీర్థేషు లక్ష్మణ |
ఉపస్పృష్టం చ విధివత్ పితరః చ అపి తర్పితాః |౩-౭౫-౪|
ప్రణష్టం అశుభం యత్ నః కల్యాణం సముపస్థితం |
తేన తు ఏతత్ ప్రహృష్టం మే మనో లక్ష్మణ సంప్రతి |౩-౭౫-౫|
హృదయే హి నర వ్యాఘ్ర శుభం ఆవిర్భవిష్యతి |
తత్ ఆగచ్ఛ గమిష్యావః పంపాం తాం ప్రియ దర్శనాం |౩-౭౫-౬|
ఋష్యమూకో గిరిః యత్ర న అతి దూరే ప్రకాశతే |
యస్మిన్ వసతి ధర్మాత్మా సుగ్రీవో అంశుమతః సుతః |౩-౭౫-౭|
నిత్యం వాలి భయాత్ త్రస్తః చతుర్భిః సహ వానరైః |
అహం త్వరే చ తం ద్రష్టుం సుగ్రీవం వానరర్షభం |౩-౭౫-౮|
తత్ అధీనం హి మే కార్యం సీతాయాః పరిమార్గణం |
ఇతి బ్రువాణం తం వీరం సౌమిత్రిః ఇదం అబ్రవీత్ |౩-౭౫-౯|
గచ్ఛావః త్వరితం తత్ర మమ అపి త్వరతే మనః |
ఆశ్రమాత్ తు తతః తస్మాత్ నిష్క్రమ్య స విశాం పతిః |౩-౭౫-౧౦|
ఆజగామ తతః పంపాం లక్ష్మణేన సహప్రభుః |
సమీక్షమాణః పుష్ప ఆఢ్యం సర్వతో విపుల ద్రుమం |౩-౭౫-౧౧|
కోయష్టిభిః చ అర్జునకైః శత పత్రైః చ కీరకైః |
ఏతైః చ అన్యైః చ బహుభిః నాదితం తత్ వనం మహత్ |౩-౭౫-౧౨|
స రామో వివిధాన్ వృక్షాన్ సరాంసి వివిధాని చ |
పశ్యన్ కామ అభిసంతప్తో జగామ పరమం హ్రదం |౩-౭౫-౧౩|
స తాం ఆసాద్య వై రామో దూరాత్ పానీయ వాహినీం |
మతంగ సరసం నామ హ్రదం సమవగాహత |౩-౭౫-౧౪|
తత్ర జగ్మతుః అవ్యగ్రౌ రాఘవౌ హి సమాహితౌ |
స తు శోక సమావిష్టో రామో దశరథాత్మజః |౩-౭౫-౧౫|
వివేశ నలినీం రమ్యాం పంకజైః చ సమావృతాం |
తిలకాశోకపుంనాగబకులోద్దాలకాశినీం - యద్వా -
తిలక అశోక పున్నాగ బకుల ఉద్దాల కాశినీం |౩-౭౫-౧౬|
రమ్య ఉపవన సంబాధాం పద్మ సంపీడిత ఉదకాం |
స్ఫటిక ఉపమ తోయ ఆఢ్యాం శ్లక్ష్ణ వాలుక సంతతాం |౩-౭౫-౧౭|
మత్స్య కచ్ఛప సంబాధాం తీరస్థ ద్రుమ శోభితాం |
సఖీభిః ఇవ సంయుక్తాం లతాభిః అనువేష్టితాం |౩-౭౫-౧౮|
కింనరోరగగంధర్వయక్షరాక్షససేవితాం -యద్వా - |
కిన్నర ఉరగ గంధర్వ యక్ష రాక్షస సేవితాం |
నానా ద్రుమ లతా ఆకీర్ణాం శీత వారి నిధిం శుభాం |౩-౭౫-౧౯|
పద్మ సౌగంధికైః తామ్రాం శుక్లాం కుముద మణ్డలైః |
నీలాం కువలయ ఉద్ ఘాటైః బహు వర్ణాం కుథాం ఇవ |౩-౭౫-౨౦|
అరవింద ఉత్పలవతీం పద్మ సౌగంధిక ఆయుతాం |
పుష్పిత ఆమ్ర వణోపేతాం బర్హిణ ఉద్ ఘుష్ట నాదితాం |౩-౭౫-౨౧|
స తాం దృష్ట్వా తతః పంపాం రామః సౌమిత్రిణా సహ |
విలలాప చ తేజస్వీ కామాత్ దశరథాత్మజః |౩-౭౫-౨౨|
తిలకైః బీజ పూరైః చ వటైః శుక్ల ద్రుమైః తథా |
పుష్పితైః కరవీరైః చ పున్నాగైః చ సు పుష్పితైః |౩-౭౫-౨౩|
మాలతీ కుంద గుల్మైః చ భణ్డీరైః నిచులైః తథా |
అశోకైః సప్త పర్ణైః చ కేతకైః అతిముక్తకైః |౩-౭౫-౨౪|
అన్యైః చ వివిధైః వృక్షైః ప్రమదా ఇవ ఉపశోభితాం |
అస్యాః తీరే తు పూర్వ ఉక్తః పర్వతో ధాతు మణ్డితః |౩-౭౫-౨౫|
ఋశ్యమూక ఇతి ఖ్యాతః చిత్ర పుష్పిత పాదపః |
హరేః ఋక్షరజో నామ్నః పుత్రః తస్య మహాత్మనః |౩-౭౫-౨౬|
అధ్యాస్తే తు మహావీర్యః సుగ్రీవ ఇతి విశ్రుతః |
సుగ్రీవం అభిగచ్ఛ త్వం వానరేంద్రం నరర్షభ |౩-౭౫-౨౭|
ఇతి ఉవాచ పునః వాక్యం లక్ష్మణం సత్య విక్రమం |
కథం మయా వినా సీతాం శక్యం లక్ష్మణ జీవితుం |౩-౭౫-౨౮|
ఇతి ఏవం ఉక్త్వా మదన అభిపీడితః
స లక్ష్మణం వాక్యం అనన్య చేతనః |
వివేశ పంపాం నలినీ మనో రమాం
తం ఉత్తమం శోకం ఉదీరయాణః |౩-౭౫-౨౯|
క్రమేణ గత్వా ప్రవిలోకయన్ వనం
దదర్శ పంపాం శుభ దర్శ కాననాం |
అనేక నానా విధ పక్షి సంకులాం
వివేశ రామః సహ లక్ష్మణేన |౩-౭౫-౩౦|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే పఞ్చసప్తతితమః సర్గః |౩-౭౫|
Om Tat Sat
End of Aranya Kanda
(My humble salutations to the
lotus feet of Swamy jis, Philosophic
Scholars and greatful to Wikisource for
the collection)
0 comments:
Post a Comment